Scroll Top

Δημήτρης Κονιδάρης – Η κοινωνική πραγματικότητα μεταβάλλεται κι οι λογοτέχνες προσπαθούν να απαλύνουν αυτές τις μεταβολές με την πλοκή των ιστοριών τους και με την ποίηση

   Η παρουσία του λογοτέχνη, σε όλες τις εποχές, τροφοδοτεί, σιτίζει, συντηρεί μία αίσθηση της κοινωνίας, καθώς με τη λογοτεχνία, με το βλέμμα ενός κατάλληλου προσώπου, φανερώνεται ή μάλλον αποκαλύπτεται η καθημερινότητα, έστω και ως παραμύθι. Ο λόγος και το συναίσθημα δημιουργούν ένα αρμονικό σύνολο, ακόμη θα έλεγα και αρμονικό υποσύνολο, απέναντι στην ευτελή ποιότητα και εν προκειμένω απέναντι στη σύγχρονη παρακμή και στη βαθμιαία πτώση των όσων σπουδαίων η οικουμένη έχει κατακτήσει στο πέρασμα των αιώνων.
Φαίνονται υπερβολικά όλα αυτά; Δεν νομίζω, διότι οι λογοτέχνες κατά κανόνα γνωρίζουν να ομιλούν και να συνομιλούν, έστω και εμμέσως, έστω και με τις σελίδες της λεγόμενης «αντιδραστικής» ή «καταραμένης» λογοτεχνίας. Οι περισσότεροι αξιοποιούν την ατομική και τη συλλογική μνήμη, αναζητώντας την πραγματική φύση του ανθρώπου, διατυπώνοντας απόψεις και ανταλλάσσοντας  στοχασμούς που δεν απομακρύνονται από το ανθρώπινο κέντρο.
Η «σοφία» των περισσότερων λογοτεχνών εμπεριέχει επιλεκτικά το καταστάλαγμα των προσωκρατικών και των κλασικών φιλοσόφων, των ανθρωπιστών και των διαφωτιστών, των ρομαντικών.
Υπέρτατη, ωστόσο, αρετή που αναγνωρίζουμε στους συγγραφείς, μικρούς ή μεγάλους, άσημους ή διάσημους, έστω κι αν δεν φαίνεται, είναι η φιλία που εκπέμπουν, με την έννοια της αγάπης, της αφοσίωσης και της κατανόησης προς την κοινωνία. Η κοινωνική πραγματικότητα νομίζω ότι μεταβάλλεται συν τω χρόνω (μεταβολές στις εργασιακές σχέσεις, ανισότητες, τεχνολογία, κοινωνική βία, ανάδειξη νέων δογμάτων για τους νόμους και για την τάξη) κι οι λογοτέχνες προσπαθούν να απαλύνουν αυτές τις μεταβολές, χωρίς σύνθετα και δύσκολα κείμενα επιστημών (π.χ. εγκληματολογία) ̇ με την πλοκή των ιστοριών τους και με την ποίηση.