Σπύρος Γ. Μπρίκος, “Άσφόδελος Λειμώνας”, Εκδόσεις Μανδραγόρας
Απ’ τον ασφόδελο λειμώνα της φθαρτής υλικότητας στον λειμώνα της κοινωνικής απελευθέρωσης.
Η Αφήγηση
Η αφήγηση εκτυλίσσεται ανάδρομα κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εγκιβωτίζεται το παρόν στο παρελθόν και μαζί να αποτελούν ένα κράμα από μελλοντική προβολή ενός γίγνεσθαι που ασθμαίνει και ασφυκτιά μετατρεπόμενο συν τω χρόνω σε ένα μέλλον μιας εικονικής ψηφιακότητας.Η γραφή είναι πυκνή και το ύφος καταγγελτικό σε ένα ακόμα διήγημα του αντισυμβατικού πεζογράφου Σπύρου Γ. Μπρικου. Η ιστορική συμπερίληψη μέσω της τεχνικής της ανάδρομης και εγκιβωτισμένης αφήγησης επισημαίνει την άοκνη προσπάθεια για ίαση( μέσω της κόρης του Ασκληπιού Ιασώ) του αρρώστου σύγχρονου κοινωνικού σώματος. Εν αρχή ην η καταβύθιση στο έρεβος, η πάλη με το στοιχείο της νύχτας που καταβροχθίζει μαζί με την θεοκρατία κάθε μορφή πάλης κι αντίστασης. Η διακειμενική συνομιλία με το έργο ” περί τυφλότητος” του Ζοσέ Σαραμάγκου είναι πασιφανής αφού το τυφλό κοινωνικό σώμα του Σαραμάγκου συνομιλεί με το σεπτό κοινωνικό σώμα για το οποίο γίνεται κάθε προσπάθεια-από το συστημικό ιερατείο- να θαφτεί βαθιά, στο διήγημα του Μπρίκου. Σαν να μην υπήρξε ποτέ.
Το ύφος και τα πρόσωπα
Ο Σπύρος Μπρίκος στο καταγγελτικό διήγημα του Ασφόδελος Λειμώνας δημιουργεί έναν ιστορικό δίαυλο γεμάτο εμπόδια, ανατροπές και στερήσεις με φόντο ανεκπλήρωτους πόθους και οράματα που θα φέρουν κάθε λογής απόκληρο και καταπιεσμένο στο προσκήνιο της ιστορίας. Όπως έρχεται νοητά κοντά ο ορίζοντας όσο πιο πολύ τον οραματιζόμαστε κατά τον Γκαλεάνο, έτσι και τα συμβολοποιημένα πρόσωπα( Πενθέας, Λένιν, μυθικά και φιλοσοφικά πρόσωπα της αρχαίας εποχής, Τουργκένιεφ, Μαγιακόφσκι) μέσω της καθόδου τους στον Ασφόδελο Λειμώνα κραυγάζουν μέσω της διαχρονικής αξίας του ιστορικού υλισμού ότι η ιστορία ακόμα κι αν για κάποιους τελείωσε με το πέρας της νεωτερικότητας( απ’ τον 18ο αιώνα ως την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού) θα ορίζεται πάντα υλικά και πνευματικά ως εκείνη η σηματωρός για το ξεπέρασμα κάθε φαύλης καθεστηκυίας τάξης.
Η σύζευξη με την σημερινή πραγματικότητα
Ακόμα κι αν χρειάζεται να διέλθουμε από την διακεκαυμένη ζώνη της υπεράσπισης ζωτικών ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων που δύνανται να διαλύσουν μια τρόπον τινά δουλεμπορική ζώσα πραγματικότητα την οποία συνοδεύουν μια δυστοπία, ένας απαίδευτος καθημερινός ρατσισμός, τα ψήγματα του ανάπηρου κι εξαρτημένου ευρωπαϊκού κοινοβουλευτισμού, η ολοένα αυξανόμενη ένδεια των ιδεών κι εντέλει μιας κοινωνίας που τελεί όμηρος μιας θεοκρατικής ψηφιακής κι εικονικής αδιέξοδης αντίληψης για την ίδια την πραγματικότητα.
Ο τόπος, η οντολογία και οι μεταπλάσεις
Ο τόπος λοιπόν του παρόντος διηγήματος γίνεται ο τόπος όλων. Ως άλλοι Σίσυφοι οι ήρωες του βιβλίου κουβαλούν τον βράχο της ασθμαίνουσας ιστορίας εξερχόμενοι απ’ τον δικό τους ηττημένο ατομικό Γολγοθά στον κόσμο της σύγχρονης δυστοπίας. Σαν έτοιμοι από καιρό να διεκδικήσουν ακόμη κι από ένα φαινομενικά απονεκρωμένο κοινωνικό σώμα βυθισμένο σε αδιέξοδα και καταπιέσεις μια πορεία προς την αναγέννηση. Μέσω της φθαρτής υλικότητας του σώματος ο Ασφόδελος Λειμώνας γίνεται τόπος καθαρμού και αναγέννησης των ιδεών και των συμβόλων του. Ώστε εκείνα ως αυθύπαρκτες και ικανές οντότητες να οδηγήσουν μέσω της ιστορικής πικρής τους πείρας τον εγκλωβισμένο σύγχρονο άνθρωπο στον μελλοντικό λειμώνα της κοινωνικής απελευθέρωσης.