Γράφει ο Ελισσαίος Βγενόπουλος
Ripley
Ο ασπρόμαυρος κόσμος των επιθυμιών
Το να επιθυμεί κάτι κανείς είναι θεμιτό, το να επιδιώκει να το αποκτήσει κι αυτό δεν ανατρέπει την αρμονία των πραγμάτων, αλλά το να θέλει κάποιος κάτι και να επιδιώκει να το αποκτήσει με κάθε τρόπο είναι μια ανίατος ασθένεια. Τρεφόμαστε από τις επιθυμίες μας κι όταν δεν χορταίνουμε, τρώμε ό,τι υπάρχει γύρω μας.
Ο “Ρίπλεϊ” στο Netflix ζωντανεύει τον εμβληματικό χαρακτήρα της Πατρίσια Χάισμιθ σε μια συναρπαστική και καλαίσθητη σειρά που μας ταξιδεύει σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1960. Η αφήγηση επικεντρώνεται γύρω από τον Τομ Ρίπλεϊ, έναν γοητευτικό αλλά και πανούργο απατεώνα που βρίσκεται μπλεγμένος σε ένα πολύπλοκο πλέγμα εξαπάτησης, χειραγώγησης και δολοφονίας.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Χέρμπερτ Γκρίνλιφ μεγιστάνας ναυπηγικής βιομηχανίας αμείβει αδρά τον Τομ Ρίπλεϊ με σκοπό να πάει στην Ιταλία και να πείσει τον γιο του Ντίκι – έναν τύπο συνώνυμο της ευζωίας και ο οποίος ξέρει να ζει τη ζωή με όλες της τις απολαύσεις, να ρουφά τις ανέσεις και να συντροφεύεται από την κάθε είδους καλοπέραση – να επιστρέψει στη Νέα Υόρκη και να αναλάβει την οικογενειακή επιχείρηση – κολοσσό. Καθώς ο Ρίπλεϊ φτάνει στην Ιταλία, γρήγορα μπλέκεται στον πολυτελή και ηδονιστικό τρόπο ζωής του Ντίκι και του κύκλου των φίλων του. Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια του πλούτου και των προνομίων κρύβεται ένα σκοτεινό υπόγειο ρεύμα ζήλιας, εμμονής και εξαπάτησης. Η αρχική αποστολή του Ρίπλεϊ περιπλέκεται ολοένα και περισσότερο καθώς ξεμυαλίζεται με τον Ντίκι και ζηλεύει την ανέμελη ζωή του. Ο Ντίκι είναι γοητευτικός, λίγο αφελής αλλά καλλιεργημένος νέος. Προσκαλεί τον φρέσκο φίλο του να μείνει μαζί του στη βίλα που έχει νοικιάσει και μαζί ταξιδεύουν στη Νάπολη και τη Ρώμη. Όμως ο Ρίπλεϊ δεν αρκείται στον πλούσιο βίο και την ανέμελη κατάσταση που είναι στρωμένη γύρω του, αναπάντεχα αποκτά εμμονή με τον ίδιο τον Ντίκι. Ορμώμενος από την επιθυμία του για αποδοχή και θαυμασμό, ο Ρίπλεϊ αρχίζει να χειραγωγεί και να ραδιουργεί για να εισέλθει στον εσωτερικό κύκλο του Ντίκι, υφαίνοντας έναν πολύπλοκο ιστό από ψέματα και απάτες για να διατηρήσει το προσωπείο του. Ωστόσο, καθώς η εμμονή του Ρίπλεϊ με τον Ντίκι βαθαίνει, οι εντάσεις αυξάνονται και τα όρια μεταξύ αλήθειας και φαντασίας θολώνουν. Όταν ο Ντίκι βαριέται τον Ρίπλεϊ, τις κακογουστιές του και την παρέα του, ο Ρίπλεϊ δεν έχει σκοπό να παραδοθεί και να χάσει τα αναπάντεχα προνόμια και τις ονειρικές παροχές, γι αυτό αναλαμβάνει δράση.
Η σειρά με πειστικό τρόπο διερευνά θέματα ταυτότητας, ηθικής και τα όρια που μπορεί να φτάσει κάποιος για να επιτύχει τις επιθυμίες του. Καθώς οι πράξεις του Ρίπλεϊ γίνονται όλο και πιο απελπισμένες και αδίστακτες, η σειρά εμβαθύνει στα βάθη του ψυχισμού του, αποκαλύπτοντας την πολυπλοκότητα του χαρακτήρα του και το σκοτάδι που κρύβεται μέσα του.
Η ιστορία εξελίσσεται και σταδιακά οδηγούμαστε σε μια αγωνιώδη και συναρπαστική διαδρομή, γεμάτη απροσδόκητες ανατροπές. Από τους λαμπερούς δρόμους της Ιταλίας μέχρι τα ζοφερά σοκάκια της Νέας Υόρκης, η σειρά ζωγραφίζει ένα ζωντανό και καθηλωτικό πορτρέτο ενός ανθρώπου που είναι πρόθυμος να κάνει τα πάντα για να εκπληρώσει τις επιθυμίες του, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα θυσιάσει την ηθική του και ό,τι άλλο βρεθεί εμπόδιο στην προδιαγραμμένη πορεία του.
Ο Άντριου Σκοτ, ο πρωταγωνιστής της σειράς, δήλωσε για τον ρόλο του «Δεν παίζεις με τις απόψεις, τις προηγούμενες στάσεις που μπορεί να έχουν οι άνθρωποι για τον Τομ Ρίπλεϊ. Πρέπει να τις πετάξεις όλες αυτές, να προσπαθήσεις να μην τις ακούσεις και να πεις: “Εντάξει, λοιπόν, πρέπει να έχω το θάρρος να δημιουργήσω τη δική μας εκδοχή και τη δική μου κατανόηση του χαρακτήρα».
Δημιουργός της σειράς είναι ο σεναριογράφος Στίβεν Ζέιλιαν («Η λίστα του Σίντλερ», «Οι συμμορίες της Νέας Υόρκης», «Ο Ιρλανδός», μεταξύ άλλων), ο οποίος υπογράφει και το σενάριο και την σκηνοθεσία της σειράς αποτυπώνει με ποιητικό οίστρο την Ιταλία των επιθυμιών μας, την Ιταλία των μεγάλων αρχιτεκτόνων, των σπουδαίων γλυπτών της Γέφυρας των Αγγέλων και των κιαρόσκουρων φωτοσκιάσεων των πινάκων του Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζο. Στο μαγευτικό ασπρόμαυρο κόσμο της σειράς «Ρίπλεϊ», η αισθητική ξεπερνά το απλό οπτικό θέαμα, υφαίνοντας μια αφήγηση στοιχειωτικής κομψότητας και ίντριγκας. Σαν βγαλμένο από τον καμβά ενός αναγεννησιακού δασκάλου, κάθε καρέ δίνει ζωή στο αινιγματικό σύμπαν της Πατρίσια Χάισμιθ, όπου η ηθική χορεύει με τις σκιές και οι χαρακτήρες γλιστρούν μέσα σε ένα ονειρικό τοπίο ηθικής ασάφειας. Ο διευθυντής φωτογραφίας της σειράς Ρόμπερτ Έλσγουιτ, συνεργάτης του Πολ Τόμας Άντερσον («Θα χυθεί αίμα», «Boogie Nights», «Μανόλια»), είναι άξιος συμπαραστάτης του σκηνοθέτη, στην ασπρόμαυρη εικαστική προσέγγιση του τρομερού κυρίου «Ρίπλεϊ». Ο τηλεοπτικός κριτικός της Daily Mail, Christopher Stephens, σχολίασε την ταινία γράφοντας «Αυτό δεν είναι απλώς τηλεόραση, είναι ένας φόρος τιμής σε μεγάλους σκηνοθέτες της δεκαετίας του 1940, όπως ο Carol Reed ή ο Alfred Hitchcock».
Η επιδέξια πένα του Στίβεν Ζάιλιαν, σε αρμονία με την οραματική του σκηνοθεσία, δημιουργεί μια συμφωνία λεπτών αποχρώσεων στην ανέλιξη της ιστορίας και ευφυούς απόδοσης των χαρακτήρων. Ο προσεκτικός ρυθμός, που μοιάζει με αργό βαλς, επιτρέπει στις στιγμές να παραμένουν σαν αναμνήσεις, χαραγμένες στη μνήμη μας. Ο αργόσυρτος ρυθμός είναι επιθυμητός. Δεν έχουμε καμιά ανάγκη να συμβούν πράγματα, δεν θέλουμε κορυφώσεις και ανατροπές. Διακαώς επιθυμούμε αυτή η ελεγεία του ασπρόμαυρου και της επιθυμίας, της κομψότητας και της ανησυχίας να διαρκέσει όσο το δυνατόν περισσότερο. Θέλουμε να μακρύνει το παιχνίδι του φωτός και της σκιάς, που θυμίζει κλασικό φιλμ νουάρ και προσθέτει βάθος στα ηθικά διλήμματα των χαρακτήρων, θολώνοντας τα όρια μεταξύ πρωταγωνιστή και ανταγωνιστή σε ένα μπαλέτο ψυχολογικής ίντριγκας και πνευματικής έξαψης.
Στον πυρήνα του, ο «Ρίπλεϊ», είναι ένα δράμα που διεισδύει στον ψυχισμό του πολύπλοκου πρωταγωνιστή του, προσφέροντας μας μια συναρπαστική εξερεύνηση της λεπτής γραμμής μεταξύ σωστού και λάθους, αλήθειας και εξαπάτησης. Με την καλαίσθητη κινηματογράφηση, τις στιβαρές ερμηνείες και τη συναρπαστική αφήγηση, η σειρά αναδεικνύεται σε μια από τις καλύτερες που προβάλλονται αυτόν τον καιρό στο Netflix.
Ωστόσο, είναι στη σιωπή μεταξύ των λέξεων, στις παύσεις και τις παρατεταμένες ματιές, που ο «Ρίπλεϊ» βρίσκει την πραγματική του δύναμη. Όπως ένα λεπτοδουλεμένο ποίημα, κάθε σκηνή είναι μια πινελιά στον καμβά του μυαλού, που προσκαλεί σε ενδοσκόπηση και εξερεύνηση των σκοτεινών εσοχών της ανθρώπινης ψυχής. Μέσα από τη διαχρονική αφήγηση της Χάισμιθ, η σειρά γίνεται ένας διαλογισμός για την ταυτότητα, την επιθυμία και τις μάσκες που φοράμε για να περιηγηθούμε στην πολυπλοκότητα της ύπαρξης. Στο τέλος, ο «Ρίπλεϊ» ξεπερνά τα όρια της απλής ψυχαγωγίας και αναδεικνύεται ένα έργο τέχνης στην πιο αγνή του μορφή. Είναι μια απόδειξη της δύναμης της αφήγησης, όπου η αισθητική συγκλίνει με τη διανόηση για να δημιουργήσει μια εμπειρία που αντηχεί πολύ μετά τους τίτλους τέλους.
Ο Ρίπλεϊ γνωρίζει ότι η πιο μεγάλη απόλαυση δεν είναι η κατανάλωση της επιθυμίας αλλά η πιο μεγάλη απόλαυση, είναι το άγγιγμα της επιθυμίας, το πλησίασμα της απόλαυσης. Όπως ακόμα γνωρίζει ότι οι επιθυμίες μας είναι ασαφή στιγμιότυπα από «τα προσεχώς» του βίου μας.