Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η θέση του ποιητή στην Κοινωνία;
Θα έπρεπε να έχει !Ναι ,θα έπρεπε! Προσωπικά πιστεύω ότι, παρόλο που οι ποιητές -καλώς-επιμένουν-όπως εξηγώ και στην επόμενη απάντηση, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν διαβάζουν ποίηση. Προφασίζονται ίσως πως η ποίηση είναι κάτι δύσκολο , δυσνόητο, σκοτεινό. Και παραιτούνται. Και όχι, μόνο αυτό. Ο πιο πολύ κόσμος δεν θεωρούν πως οι ποιητές έχουν ιδιαίτερη θέση στην Κοινωνία. Τώρα ακούγομαι απαισιόδοξη-μπορεί και να ισχύει.
Γεγονός είναι βέβαια ότι η ποίηση έχει πάντα τους φανατικούς οπαδούς της, τους υποστηρικτές ,τους εραστές της. Πάντα είχε. Αλλά ο πολύς κόσμος θεωρώ ότι ακόμα την αντιμετωπίζει με κάποια καχυποψία, ίσως όχι τόση όση παλαιότερα.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν συμβάλλει στη διάδοσή της. Στα σχολεία -και το λέω αυτό μετά από έρευνα, αφού υπηρετώ 18 χρόνια το δημόσιο σχολείο ως θεατρολόγος-λίγοι είμαστε αυτοί που προσπαθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση, και πιθανώς να θεωρούμαστε και γραφικοί .Συμβάλλουμε με ποικίλες δράσεις, δρώμενα, συνεργασίες .Και όντως γίνονται κάποια ωραία πράγματα. Αλλά θα θέλαμε ακόμα πιο πολλά, με τη συμμετοχή πιο πολλών μαθητών και δασκάλων. Δεδομένου ότι τεχνολογία, ο ρυθμός ανάπτυξης, η καθημερινή πρακτική δεν ευνοούν την ποίηση και στρέφουν τα παιδιά σε εύκολες λύσεις, απαιτείται μεγάλος αντίλογος.
Σημαντικός θα πρέπει να είναι ο τρόπος προσέγγισης της ποίησης στα γυμνάσια και στα λύκεια. Αν είναι εμπνευσμένος ο διδάσκων, θα εμφυσήσει την αγάπη στα παιδιά. Θα αγγίξει τα κείμενα με τον σωστό τρόπο ,θα μιλήσει για τους ποίητές και τον ρόλο τους.
Χαίρομαι πάρα πολύ όταν με καλούν σε σχολεία για να διαβάσω ποιήματά μου και να μιλήσω για την ποίηση και τους ποιητές, αισθάνομαι ότι κάτι γίνεται. Διαβάζουμε και γράφουμε ποιήματα, συζητάμε, αναρωτιόμαστε. Προσπαθώ να κάνω τη σύνδεση ποίησης-ζωής, να τους δείξω πως δεν πρέπει να την αντιμετωπίζουν σαν κάτι ακαταλαβίστικο, απόμακρο, περιττό, ξένο. Και πως ο ποιητής μπορεί να έχει ιδιαιτερότητες, αλλά είναι ένας άνθρωπος που ζει ανάμεσά μας. Σ΄αυτό με βοηθάει και το θέατρο.
Σε περιόδους κρίσης όπως αυτή του κορωνοιού έχει ιδιαίτερο ρόλο η ποίηση;
Γενικά, κοιτώντας προσεκτικά, θα δεις ότι η Ποίηση επιμένει πεισματικά και σε δύσκολους καιρούς και σε περιόδους κρίσης. Οι Ποιητές δεν σιωπούν, υψώνουν το ανάστημά τους, γράφουν ανελλιπώς, εκδίδουν ανελλιπώς και-επίσης- δραστηριοποιούνται απίστευτα μέσα στο διαδικτυακό σύμπαν. Και εδώ, διακειμενικά μιλώντας, μου έρχονται στο μυαλό τα λόγια του Καμύ «H Tέχνη και η εξέγερση δεν θα πεθάνουν παρά μόνο με τον τελευταίο άνθρωπο». Τέχνη, εξέγερση, είναι οι «λέξεις κλειδιά.». Διότι « η καλλιτεχνική δημιουργία είναι μια επανάσταση», θα επαναλάμβανε και ο Κωστής Παλαμάς ,αν ζούσε σήμερα και έβλεπε τα τεκταινόμενα. Όσο για τον Φρίντιχ Χαίντερλιν που έγραψε: «Προς τί ποιητής σε άγονους καιρούς!», ο Μανόλης Αναγνωστάκης πλήρως θα διαφωνούσε .Γιατί κάθε φορά κάποιος πρέπει να μιλάει για όλα αυτά που συμβαίνουν. Φόρος τιμής στους ποιητές εκείνους που δεν είναι κλεισμένοι στον γυάλινο πύργο τους αλλά -όντες πάντοτε σε εγρήγορση -κάνουν τέχνη με κοινωνικό πρόσωπο ,τέχνη που έχει απεύθυνση στον άνθρωπο και στην εποχή του. Έχει βουίξει ο τόπος σήμερα « Μένουμε σπίτι. Και γράφουμε». Πολλά sites και ηλεκτρονικά περιοδικά κάνουν αυτή τη λογοτεχνική δράση .Ακόμα και εκδοτικοί οίκοι προκηρύσσουν ανάλογες δράσεις/διαγωνισμούς που απευθύνονται όχι μόνο σε μεγάλους, αλλά και σε παιδιά.
Δεν ξέρω αν οι στίχοι βάζουν φωτιά, όπως ίσως τότε που ο Ρήγας έγραψε τον Θούριο. Εκείνο που έχει σημασία είναι να μην μένουμε στάσιμοι, να μην πέφτουμε μέσα στο βάλτο στον οποίο μας σπρώχνει η αδράνεια. Να μην σιωπούμε, παραδομένοι και νικημένοι. Καλό είναι στις κρίσιμες στιγμές να κάνουμε και την αυτοκριτική μας ,να κάνουμε μια δημιουργική βουτιά μέσα στον εαυτό μας .Σίγουρα αυτό είναι ένα προχώρημα πνευματικό. Ο δημιουργός -όχι μόνο ο ποιητής- παίρνει αφορμές, ερεθίσματα, από οτιδήποτε για να δημιουργήσει. Πώς θα μπορούσε να αγνοήσει την εποχή του ,αυτήν μέσα την οποία «μεγαλώνει» και «επιβιώνει»;
* Η Ασημίνα Ξηρογιάννη είναι θεατρολόγος, φιλόλογος, βιβλιοκριτικός, συγγραφέας. (2018) Δεύτερη φύση, ΑΩ Εκδόσεις/ (2017) Δοκιμάζοντας το ποίημα, Εκδόσεις Βακχικόν, (2017) Λίγη φθορά για γούρι, Γαβριηλίδης, (2015) 23 μέρες, Γαβριηλίδης, (2015) Οντισιόν, Εκδόσεις Βακχικόν, (2015) Οντισιόν, Εκδόσεις Βακχικόν , (2013) Εποχή μου είναι η ποίηση, Γαβριηλίδης, (2011) Πληγές, Γαβριηλίδης, (2010) Το σώμα του έγινε σκιά, Ανατολικός, (2009) Η προφητεία του ανέμου, Δωδώνη ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΕΚΠΟΝΗΣΕΙ (2017) Το θέατρο στην ποίηση, Momentum [ανθολόγηση, επιμέλεια], (2015) Μονόλογοι συγγραφέων, Εκδόσεις Βακχικόν [ανθολόγηση, κείμενα] Μεταφράσεις (2020) Συλλογικό έργο, Ανθολογία νέων Κροατών Ποιητών, Εκδόσεις Βακχικόν, (2019) Strand, Mark, 1934-2014, Προσωρινή αιωνιότητα, Εκδόσεις Βακχικόν [ανθολόγηση, μετάφραση]