Ο κόσμος πλέον είναι ένα μεγάλο Ξενοδοχείο ή ένα μεγάλο Νοσοκομείο.
Θα προσπαθήσω να απαντήσω στον γρίφο. Νομίζω πως οι τόποι, πόλεις, χωριά, χωράφια, είναι δημιουργήματα πολλών άλλων τόπων. Στην αρχιτεκτονική, στην πανίδα, στη χλωρίδα, στη βροχή, στον άνεμο. Ο μεγάλος γεννήτορας, η γη, έχει τον πρώτο λόγο να ορίζει από ποιον τόπο θα βρεθεί νερό να πέσει βροχή σε άλλον τόπο, από ποιον τόπο θα ξεκινήσει ο άνεμος να φυσήξει αλλού. Και οι άνθρωποι – που ξεκίνησαν να ζουν σε αγέλες θηρεύοντας -έκαναν για την επιβίωσή τους μακρινά ταξίδια, ειρηνικά ή πολεμώντας, μεταφέροντας από τόπο σε τόπο τους καρπούς της διατροφής τους, τις συνήθειές τους, τις σκέψεις τους, τους νόμους τους, μεταβάλλοντας και διαμορφώνοντας συνεχώς τους τόπους.
Όταν ετέθησαν όλα υπό τη σκεπή της κυρίαρχης ιδέας συσσώρευσης χρήματος και πλούτου, οι τόποι αναγκαστικά υπέστησαν τα δεινά ή τα οφέλη της αρχής αυτής. Και οι κάτοικοί τους επίσης.
Η Πάτρα που ζω έχει αρχιτεκτονικές -λίγες πια- της βόρειας Ευρώπης, λόγω του σταφιδεμπορίου, των Ιταλών με τις στοές στα πεζοδρόμια, μια μικρή φαβέλα Βραζιλιάνικη «Τα Γύφτικα», καλά κρυμμένη ως απωθημένο μυστικό. Τα Προσφυγικά, πανομοιότυπα με τα Προσφυγικά της Καισαριανής και της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και -κυρίως- τις πολυκατοικίες του τσιμέντου που τις βρίσκεις σε όλο τον κόσμο σήμερα. Τα δε ερείπια που βρίσκονται στο υπέδαφός της είναι Ρωμαϊκά. Στις εξοχές της βλέπεις δέντρα και φυτά που ήρθαν από παντού, όπως οι κερασιές που έφερε στην Ευρώπη από τον Πόντο ο Ρωμαίος στρατηγός Λούκουλος. Οι κάτοικοι της Πάτρας υπόκεινται στους κανόνες της οικονομίας της, όπως συμβαίνει παντού σε όλο τον κόσμο. Και βέβαια έχουν την ίδια νευροβιολογική δομή με όλους τους ανθρώπους ανά τον κόσμο, μαύρους, άσπρους, κίτρινους. Σώμα που θέλει φαγητό και έρωτα, εγκέφαλο άπληστο για ζωή που γνωρίζει ότι θάρθει κάποτε ο θάνατος.
Ο κόσμος πλέον είναι ένα μεγάλο Ξενοδοχείο ή ένα μεγάλο Νοσοκομείο. Οι τόποι λοιπόν αφηγούνται μια ιστορία συγγένειας με άλλους τόπους. Ίσως η έρημος να μπορεί να μας διηγηθεί μια μοναδική σε ύφος και πλοκή ιστορία και εμπνεόμενος από την έρημο ο κάτοικός της συγγραφέας, με την πείρα που έχει από τη ζωή στις πόλεις να επινοήσει την πιο ωραία ιστορία. Θέλω να πω, γενικά, πως και η αφήγηση ιστοριών που συμβαίνουν σε ένα τόπο πρέπει να έχουν διαχρονικότητα και παγκοσμιότητα. Δεν μου αρέσει καθόλου η περιγραφή ζωής σε ένα τόπο, ως ζωής μοναδικής. Όπως δεν μου αρέσει καθόλου να θεωρείται υπεύθυνος αυτός καθ’ εαυτός ένας τόπος για την καταστροφή της ζωής ενός ανθρώπου. Ένα από τα πρότυπά μου είναι τα αφηγηματικά, ρεαλιστικά ποιήματα του Καβάφη, για τους ωραίους νέους που ζουν επικινδύνως και κατ’ απόκλιση στην πόλη της Αλεξάνδρειας, φθείροντας την ομορφιά τους. Τους νέους αυτούς μπορείς να τους δεις στη Νάπολι του 16ου αιώνα ως μοντέλα του Καραβάτζιο, στους γελαδάρηδες της Αργεντινής του 19ου αιώνα, στους ηττημένους της Νέας Υόρκης του 21ο αιώνα.
* Ο Βασίλης Λαδάς γεννήθηκε το 1946 στην Πάτρα, όπου ζει και εργάζεται. Σπούδασε νομικά στη Θεσσαλονίκη. Έχει εκδώσει τα πεζά: “Η πόλη και ο μύθος” (2002), “Ρίον-Αντίρριον” (διήγημα, Το Δόντι, 2004), “Ασώματη κεφαλή” (μυθιστόρημα, Πατάκης 2007), “Μουσαφεράτ: Οι χίλιες και μια νύχτες ενός καταυλισμού προσφύγων” (Futura 2008, β’ έκδ. 2016), “Παιχνίδια κρίκετ” (νουβέλα, Γαβριηλίδης 2012, Κρατικό Βραβείο Βιβλίου που Προάγει τον Διάλογο σε Ευαίσθητα Κοινωνικά Θέματα), “Αφρικανική σκόνη” (μυθιστόρημα, Γαβριηλίδης 2015), τις ποιητικές συλλογές (μερικές φορές με το ψευδώνυμο Βασίλης Αρφάνης): “Ο Γιάννης και η Μαρία: Μια ερωτική ιστορία” (1972, β’ έκδ. Γαβριηλίδης 2014), “Το ραντεβού” (Οδυσσέας, 1984), “Βράδυ στο σπίτι” (1990), “Το νεκρό παιδί” (1990), “Διπλή πόλη” (1994), “Παραβολή” (2001), “Απόκρεω” (Γαβριηλίδης, 2004), “Δείπνα” (Γαβριηλίδης, 2011), καθώς και το χρονικό της ιστορίας της Κινηματογραφικής Λέσχης Πατρών, 1978-2017: “Στην ηλικία του Αβραάμ” (Αχαϊκές Εκδόσεις, 2017). Στο ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου παραστάθηκε το 2005 η θεατρική διασκευή του έργου του “Ρίον-Αντίρριον” από τον σκηνοθέτη Θοδωρή Γκόνη, ως συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. Από το Ιόνιο Θέατρο, το 2006, παρουσιάστηκε, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων “Πάτρα: Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης”, το έργο του “Ανήθικη ποίηση”, μια ανθολόγηση ποιημάτων και πεζών για τις πόρνες, τα πορνεία και τους πελάτες τους.