Ο τόπος των ποιητών είναι η πατρίδα της γραφής τους. Εσάς πώς επηρέασε τη γραφή σας ο τόπος σας;
Όταν έθεσα την ερώτηση “τι νιώθεις ως τόπο σου, τι θεωρείς πατρίδα σου, ποιος είναι ο τόπος σου;” σε μια φίλη που πάσχει από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, μου απάντησε άμεσα: “η νόσος μου”. Η απάντηση αυτή ήρθε να επιβεβαιώσει την πεποίθησή μου ότι “τόπος” δεν είναι μόνο το χωρικό πλαίσιο στο οποίο γεννήθηκα, μεγάλωσα και έμαθα τα πρώτα γράμματα (Πειραιάς), δημιούργησα μνήμες από τα παιδικά μου καλοκαίρια (Καβάλα) και σπούδασα (Ρέθυμνο), αλλά κάτι πολύ περισσότερο. Είναι ένα βαθύ σχήμα συναισθησίας. Οι μυρωδιές κλειστών δωματίων, οι χαρούμενες γιορτινές φωνές αλλά κι ο έσχατος θρήνος, η δροσιά των ανοιξιάτικων σεντονιών, η γεύση του βασιλικού που έτρωγα κρυφά, τα σχήματα των αγαπημένων πραγμάτων, η θάλασσα και η βοή της, η μορφή της μητέρας μου και κυρίως η γλώσσα. Η γλώσσα των βιβλίων που διαβάζω, η γλώσσα των ποιημάτων που γράφω. Η γλώσσα που αντιστοιχίζεται στα πράγματα και τα νοηματοδοτεί (αντικειμενικά και υποκειμενικά κυρίως). Ο τόπος μου είναι το πλαίσιο (ή η έλλειψη πλαισίου) στο οποίο ιστορούμαι και ιστορώ. Είναι μια πυρηνική φωλιά συμβόλων και συμβολισμών. Προσφάτως καμένα δέντρα, στάχτη και απουσία βαθιάς ανάσας. Ό, τ ι μ ε ο ρ ί ζ ε ι. Όπως ακριβώς και η γραφή μου.
Σκέψεις και στίχοι σας για την Ελλάδα μέσα στον κόσμο σήμερα.
Μνήμη Αυγούστου 2021 Και φυσικά θα τα ξεχάσουμε όλα. Όπως ξεχάσαμε τη μάχη στο Πουατιέ και στο Κλήμα Δωρίδος, την ασθένεια της Βιρτζίνια που τη βύθισε στον Ουζ και το φωτοστέφανο στα μαύρα μακριά μαλλιά της Τζένης, το πέρασμα του τυφώνα Κατρίνα και την ιστορική βροχόπτωση στην επαρχία Χενάν στην Κίνα. Ναι, όλα θα ξεχαστούν. Το Άκτιο, το Μίντγουει και οι στίχοι της Μπασδέκη “στη θλίψη των ρεγκάτο /του σαββάτου /στου γκραντ μασούτη /την ουρά /εκεί τον είδα”. Το θρυλικό γκολ του Βαζέχα στο Αμστερνταμ και η τάπα του Βράνκοβιτς στο Μόντερο. Όλα. Όχι πως δεν θα τα συζητάμε πια. Αλλά μεταξύ τυριού και αχλαδιού. Κανείς δε θα μυρίσει το αίμα στο υπογάστριο, ούτε οι ποιήτριες θα μας αλλάζουν ρότα. Δεν θα κολαζόμαστε στη φωτιά μας και τα ψαράκια δε θα τρώνε τα ηττημένα μάτια σου (στα μάτια σου που μνέω). Ο άνεμος δεν θα μας παγώνει τον τράχηλο που (παρεμπιπτόντως) ζυγό δεν υπομένει. Η μνήμη θα μου πείτε είναι σημαντική. Χα. Η μνήμη είναι κοπριά. Δεν είναι ανθάκια μοσχομυριστά ή στάχτες στον αέρα. Δεν είναι θάλασσα βαθιά και έλατα στα δάση. Ούτε εκείνο το φιλί που σου ‘δωσα λίγο προτού το τέλος. Κινούμαι δίχως ντροπή δίχως αιδώ και πάλι εκτός θέματος.