Γράφει η Βασιλική – Αλεξάνδρα Σκρεμμύδα
Νoir (Α΄ μέρος: Nordic noir )
Το σκανδιναβικό αστυνομικό μυθιστόρημα είναι ιδιαίτερα δημοφιλές λόγω της «σκοτεινής» προσέγγισής του, γενέτειρες χώρες του δε είναι η Σουηδία, η Νορβηγία, η Δανία και η Ισλανδία. Χαρακτηριστικά του είναι τα παγωμένα τοπία, οι απομονωμένες κοινότητες κάτω από έναν γκρίζο ουρανό, η έντονη αίσθηση απομόνωσης και μυστηρίου, ο ρεαλισμός και η περίπλοκη λύση στα εγκλήματα. Κυρίως περιγράφει περίπλοκες ψυχολογικές ιστορίες, χωρίς βέβαια να υστερούν και οι απλές εξιχνιάσεις εγκλημάτων. Τα θέματά του αναφέρονται στην κοινωνική ανισότητα, τη διαφθορά και τη δυσλειτουργία του υποτιθέμενου κράτους πρόνοιας, περιλαμβάνει έντονα το στοιχείο της κοινωνικής κριτικής, οι δε πρωταγωνιστές του χαρακτηρίζονται από ψυχολογικά τραύματα, μοναξιά και αλκοολισμό. Συνδυάζεται η μυθοπλασία με την πραγματικότητα, δίνεται έμφαση στην εγκληματική συμπεριφορά και το έγκλημα εξετάζεται μέσα από τη δράση των Serial Killers,
Ο πρωταγωνιστής ντετέκτιβ είναι ένας μοναχικός χαρακτήρας που ανταποκρίνεται περισσότερο στα ρεαλιστικά πρότυπα της αφήγησης. Έχει άσχημα βιώματα, τραυματικές εμπειρίες, εθισμούς στο αλκοόλ και είναι επιρρεπής σε κάθε είδους κατάχρηση. Αποτυχημένες σχέσεις και τραύματα της παιδικής ηλικίας αποτελούν συχνά την αφορμή ερμηνείας με υποκειμενικό τρόπο τα γεγονότα βίας και αίματος. Μέσα από την οπτική των ντετέκτιβς ο αναγνώστης γίνεται μάρτυρας της κοινωνικής και ηθικής διαφθοράς και ενημερώνεται για τα κοινωνικά προβλήματα και σκάνδαλα.
Στο σκανδιναβικό είδος ο αναγνώστης έχει την αίσθηση ότι βρίσκεται σε ένα σκοτεινό χειμωνιάτικο και παγωμένο τοπίο που προκαλεί αίσθηση τρόμου σε αντίθεση με το μεσογειακό. Το χιονισμένο τοπίο και η σκοτεινή ατμόσφαιρα καθρεφτίζουν τη σκοτεινή πραγματικότητα και συναισθηματική κατάσταση του ντετέκτιβ, ενώ η νυχτερινή ατμόσφαιρα δίνει έμφαση στις σκοτεινές πτυχές του χαρακτήρα του. Παρότι ο αστυνόμος πλαισιώνεται από μια ομάδα ερευνητών, εκείνος συχνά δρα ανεξάρτητα, παραβιάζει τους κανόνες και συγκρούεται με τους συνεργάτες του.
Εκπρόσωποι του σκανδιναβικού είδους είναι ο Jo Nesbo με πρωταγωνιστή αστυνόμο τον Χάρι Χόλε, ο οποίος ξεχωρίζει ως χαρακτήρας για την έντονη διορατικότητά του που έρχεται σε σύγκρουση με τη σκοτεινή πλευρά και τις αδυναμίες του, ο Stieg Larsson με την τριλογία Millennium,ο Henning Mankell με τον μελαγχολικό ντετέκτιβ Κουρτ Βαλάντερ και η Camilla Läckberg με τις γεμάτες μυστήριο ιστορίες της.
Το σύγχρονο νουάρ χαρακτηρίζεται από κοινωνική κριτική, αμφισβητούμενους χαρακτήρες, έντονη ατμόσφαιρα και αναφορά σε επίκαιρα θέματα, όπως η παγκοσμιοποίηση, η πολιτική διαφθορά και η τεχνολογία. Έχει αναπτυχθεί στις Σκανδιναβικές χώρες, τη Γαλλία, το Ηνωμένο, την Ιταλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Μεξικό, την Αυστραλία και την Ιαπωνία. Μερικοί από τους εκπροσώπους του είδους στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο James Ellroy με το έργο τουL.A. Confidential, αναφερόμενο στη βία, τη διαφθορά και τη σύγκρουση εγκληματιών και αστυνομικών στη μεταπολεμική Καλιφόρνια, ο Dennis Lehane με θέματα που αφορούν στη δικαιοσύνη και την οικογένεια αλλά και σε χαρακτήρες γεμάτους από ηθικά διλήμματα, όπως το Mystic River, και ο Michael Connelly με τα έργα του The Black Echo και The Lincoln Lawyer.
Αν και δεν ανήκουν τυπικά στο σύγχρονο νουάρ, τα έργα του Kazuo Ishiguro περιλαμβάνουν πολλά χαρακτηριστικά του είδους, όπως σκοτεινές και ψυχολογικές πλευρές και απογοήτευση με υπαρξιακή προοπτική. Οι πρωταγωνιστές του αμφισβητούν την αλήθεια και δημιουργούν αίσθηση αβεβαιότητας στους αναγνώστες, είναι αποξενωμένοι από την κοινωνία και τον εαυτό τους, αποκαλύπτουν μέσα από αντιφάσεις την ενοχή τους και συχνά προσπαθούν να κατανοήσουν το παρελθόν τους και να το αξιολογήσουν. Κύρια έργα του είναι The Remains of the Day, Let Me Go και The Buried Giant.