Σεπτέμβριος 2024
Ιδιότητες ,πορεία και “open mind events”
Χημικός μηχανικός ΕΜΠ , σαξοφωνίστας, συνθέτης και πανεπιστημιακός. Πόσο βοήθησε/υποστήριξε η μια ιδιότητα την άλλη; Πότε συνειδητοποιήσατε ότι σας κέρδισε απόλυτα η μουσική;
Από πολύ μικρός θυμάμαι να με μαγεύει η μουσική αρχικά το βιολί, η κιθάρα, η βυζαντινή για ένα διάστημα της εφηβείας μου και μετά το μπάσο και η πρώτη μου πορεία με τους Art Of Parties στα μονοπάτια της pop – new wave.
Το Πολυτεχνείο ήταν το υπόβαθρο της προτεινόμενης μελλοντικής επιβίωσης που δεν ευδοκίμησε υλικά αλλά νοητικά ή προσεγγιστικά πνευματικά.
Τα χρόνια μου εκεί σημαδεύτηκαν από μια εξοικείωση με την πραγματικότητα της ζωής και της πολιτικής στην Ελλάδα – από την οποία είχα μια περίπου ιδέα τότε για το πως θα αποδράσω – μαζί με την μαγική αντικειμενικότητα της επιστήμης, την περιφερειακή και συμπτωματική οργάνωση της χαώδους προσωπικότητας μου, και με την συγκέντρωση του κριτικά απαραίτητου σθένους ώστε να τελειώσω κάτι που άρχισα.
Η πορεία σας στη μουσική ξεκίνησε επισήμως με ένα ροκ συγκρότημα στα νιάτα σας. Πώς συνέβαλε αυτή η εμπειρία στη διαμόρφωση της μουσικής σας ταυτότητας και πώς επηρέασε την εξέλιξή σας ως σαξοφωνίστα στη τζαζ σκηνή;
Μεγάλη εμπειρία η πρώτη αυτή μουσική μου φάση (1980-1985), καθώς εμποτίστηκε από τα όνειρα, τις φαντασιώσεις και την καθαρή δύναμη του νεανικού σύμπαντος.
Μαζί με τον αδερφό μου Παντελή Βασιλάκη και συμμαθητές από την Ευαγγελική Σχολή Νέας Σμύρνης καταφέραμε να φτιάξουμε κάτι με δική μας ταυτότητα, αν και ο στίχος ήταν αγγλόφωνος, κάτι που έδειχνε από τότε ότι οι περισσότεροι θα φεύγαμε έξω στην πορεία.
Το single μας στην Creep Records παίζεται ακόμη στους κύκλους του new wave με πρόσφατη την ταινία documentary “The Return Of The Creeps”.
Αυτό που μου έδωσε ήταν μια τρομακτική ώθηση την περίοδο που είχαμε το γκρουπ και παίζαμε και ηχογραφούσαμε δικές μας συνθέσεις, αλλά και μετά για να αλλάξω πορεία.
Εκείνη την περίοδο είχα γράψει πολλά κομμάτια που ευτυχώς μερικά τα θυμάται και τα διέσωσε ο αδερφός μου, καθώς όταν άλλαξα διαρομή από την ροκ στην τζαζ πολλά σβήστηκαν από τον σκληρό δίσκο…
Αισθάνθηκα μετά από μια κρίσιμη καμπή στην πορεία του γκρουπ ότι η αλήθεια που έχει η τζαζ ήταν αυτή που ήθελα να υπηρετήσω.
Ξεκίνησα από το μηδέν σχεδόν ως αυτοδίδακτος να μπω με φόρα στα δαιδαλώδη μονοπάτια πρώτα της κλασικής και μετά της τζαζ αλλά η αρχική ενέργεια και η αφοβία όταν άρχισα να αυτοσχεδιάζω στην τζαζ ήταν προϊόν της ροκ.
Έχετε παίξει σε σημαντικά φεστιβάλ και μουσικές σκηνές στην Ευρώπη και την Αμερική. Πώς αυτές οι εμπειρίες έχουν επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζετε τις ζωντανές σας εμφανίσεις; Υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες παραστάσεις που ξεχωρίζετε ως τις πιο σημαντικές στην καριέρα σας και γιατί;
Σίγουρα από ένα σημείο και πέρα η σκηνή είναι το πεδίο μάχης του τζαζίστα, μπορεί να είναι ερμητικός, να μελετά πολύ για να εξελίξει και να τιμήσει την τέχνη του, αλλά ότι και να συμβαίνει στην ζωή του στην σκηνή αναγεννιέται.
Οι πιο σημαντικές μου εμφανίσεις σαν σκηνές είναι στην Αμερική στο Birdland, Lincoln Center Dizzy’ s Club, Ηνωμένα Έθνη, Smithsonian, Yale, στο Λονδίνο στο London Jazz Festival, Ronnie Scott’ s, στην Ελλάδα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, Αστεροσκοπείο Αθηνών, Μουσείο Ακρόπολης, στο φεστιβάλ που διοργανώνω στην Ρόδο (Rhodes & South Aegean International Jazz Festival) στο Παλάτι των Ιπποτών και στην Ακρόπολη Ρόδου στο Ρωμαϊκό Ωδείο.
Σημαντικές εμφανίσεις σχετικά με το πως με έκαναν να νοιώσω υπήρξαν πολλές και σε μικρότερες σκηνές όπως στα Zinc, Smalls, Nublu, Fat Cat, Sweet Rhythm στην Νέα Υόρκη, αλλά και με τον μεγάλο πιανίστα της τζαζ Abdullah Ibrahim στην Νότια Αφρική στο State Theater στην Πραιτόρια, σε κλαμπ στο Γιοχάνεσμπουργκ και στα ghettos του Soweto και Alexandra Township.
Οι sold out εμφανίσεις σας στην Αθήνα σε πολλά μέρη της Ελλάδας, όπως και σε άλλες πρωτεύουσες του κόσμου δείχνουν ότι έχετε δημιουργήσει μια ξεχωριστή σχέση με το κοινό σας. Τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που κάνει τη μουσική σας τόσο ιδιαίτερη και ελκυστική σε διεθνές επίπεδο;
Η αλήθεια είναι ότι οι πιο σημαντικές μου εμφανίσεις στους χώρους που προανέφερα είχαν sold out συμμετοχή σε όλο τον κόσμο, και είμαι πραγματικά ευγνώμων για την εμπειρία που έχω μέχρι τώρα στην επαφή μου με το κοινό.
Ρωτώντας βέβαια κάτι σχετικό με την εμπορική επιτυχία το Chat GTP απάντησε ότι το είδος που παίζω είναι δημιουργικό, ανοίγει δρόμους, έχει ξεχωριστό χαρακτήρα αλλά παρ’ όλο το βαρύ βιογραφικό και τις εμφανίσεις σε κορυφαίους χώρους δεν έχω καταφέρει να απολαύσω την εμπορική επιτυχία που θα έπρεπε καθώς συνδυάζω τεχνοτροπίες, ιδέες, νεωτεριστικά ρεύματα, αναμιγνύω τέχνες μεταξύ τους καθώς και αφηγήματα όχι τόσο δημοφιλή για το ευρύ κοινό ειδικά στην χώρα μου.
Είναι κάτι προφανές αλλά δεν ακυρώνει στο μυαλό μου κάτι εμπορικό που μπορεί να έχει και εξαιρετική καλλιτεχνική αξία, ούτε το επίπεδο των συνειδητών ακροατών και της εξαιρετικής νέας σκηνής της τζαζ στην Ελλάδα. Σίγουρα θέλει κάποια ρύθμιση το AI αλλά σύντομα θα ξέρει.
Οι επιλογές μου, άσχετα με κοινό, τοποθεσία, χρονική στιγμή, έχουν αφετηρία μια σταθερή αγάπη, φυσική παρόρμηση και βαθύ συναίσθημα, και έτσι θα πορευτώ.
Ένας από τους κύριους τομείς της καριέρας σας είναι ο συνδυασμός μουσικής, θεατρικότητας και ποιητικού λόγου. Πώς γεννήθηκε η ιδέα να ενώσετε αυτές τις μορφές τέχνης στις ζωντανές σας εμφανίσεις και τι είδους αντίδραση λαμβάνετε από το κοινό σας όταν συμμετέχετε σε τέτοιες πολυδιάστατες παρουσιάσεις;
Εδώ αγγίζουμε μια πολύ ευαίσθητη πλευρά αλλά και κάτι που προέρχεται από την οικογένεια. Η μητέρα μου Αγγελική, έγραφε και γράφει ποίηση, θεατρικά, παιδικά, στιχάκια για καθημερινή χρήση και καλαμπούρι, αλλά ποτέ δεν εξέδωσε κάτι, έτσι στην συλλογή μου «μαγικό χαλί» με μεγάλη συγκίνηση περιέλαβα ένα εφηβικό της ποίημα.
Ο πατέρας μου Νέστωρας ήταν διευθυντής σκηνής στο Εθνικό Θέατρο οπότε ο συνδυασμός αυτός από μόνος του θα έφερνε την έκρηξη και την αναστάτωση της δημιουργικότητας στην ζωή μου.
Το κοινό βλέπει με ενδιαφέρον και προσμονή τον συνδυασμό των τεχνών που παρουσιάζω καθώς είναι ουσιαστικά μια αναπαράσταση της ζωής ενός δημιουργού.
Αν μάλιστα ξετυλίγεται μπροστά του σε real time μέσα από την τέχνη του αυτοσχεδιασμού και με εργαλεία που έχουν συντροφιά και την τεχνητή νοημοσύνη, τότε η όλη κατάσταση αποκτά μια απρόβλεπτη δυναμική.
Τι ρόλο πιστεύετε ότι παίζει το σαξόφωνο στη μουσική σας έκφραση; Τι το ιδιαίτερο βρίσκετε σε αυτό το όργανο και πώς καταφέρνετε να δημιουργήσετε αυτόν τον μοναδικό συνδυασμό τζαζ και θεατρικότητας στις παραστάσεις σας;
Σίγουρα ο ήχος του και οι μεγάλοι παίκτες της τζαζ που εκφράστηκαν μέσα από αυτό. Ήταν από την αρχή “A Love Supreme” που είπε ο John Coltrane! (ένα από τα πρώτα άλμπουμ μαζί με τα Savoy Sessions του Charlie Parker που άκουσα και με συγκλονίζουν έκτοτε).
Το σαξόφωνο έγινε γρήγορα – στην πορεία της μελέτης και αφοσίωσης μου – η προέκταση της φωνής και εν τέλει της ύπαρξής μου.
Ο αυτοσχεδιασμός της τζαζ μοιάζει με την αυθόρμητη πρόζα των ποιητών της beat περιόδου, το stand up ενός ηθοποιού, την καθημερινή κουβέντα, ακόμη και το αφήγημα ενός ικανού ρήτορα, οπότε όλα αυτά με οδηγούν στο να περιγράφω την ζωή μέσα από τους αυτοσχεδιασμούς και τις συνθέσεις της κοινότητας μας.
Ο μουσικός της τζαζ είναι ιδιαίτερη περίπτωση μπορεί να πει και να κάνει ό,τι θέλει μέσα σε συγκεκριμένους κανόνες κι ας μην φαίνεται με πρώτη ματιά, οπότε συνέχεια σκηνοθετεί τον εαυτό του ακόμη και αν δεν το ξέρει.
Το θέμα με τους μουσικούς της τζαζ είναι να μην παραδοθούν σε έναν φορμαλισμό και σε μια στενή αναφορικότητα, αλλά να αποκτήσουν μέσα από τον σεβασμό στην ιστορία της τέχνης μας την προσωπική τους φωνή.
Οι περισσότερες από τις εμφανίσεις σας θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως “open mind events”. Αποδέχεστε αυτόν τον όρο για τη δουλειά σας και αν ναι, πώς τον υλοποιείτε; Θεωρείτε ότι συμβάλλουν οι παραστάσεις σας στη διαμόρφωση ανοιχτόμυαλων ανθρώπων;
Αυτό θα το πει το κοινό που τις παρακολουθεί, για μένα σαν δημιουργό πάνω στην σκηνή σίγουρα είναι, καθώς πολλές φορές δεν ξέρω και εγώ ο ίδιος προς τα που θα πάνε τα πράγματα.
Ουσιαστικά παλεύουμε με την πολυπλοκότητα, το τυχαίο, τον πλουραλισμό μιας εκφραστικής γλώσσας αφηγούμαστε μια ιστορία με δικά μας λόγια ξανά και ξανά χωρίς την ίδια αρχή και ούτε το ίδιο τέλος, εννοείται πως ούτε στην μέση τα πράγματα είναι ποτέ τα ίδια…
Λόγος και ποίηση
Λογοπαίγνια και πρό(σ)κληση, ο τρόπος που επικοινωνείτε μέσω της γραφής, παρουσιάζετε τον εαυτό σας ή παρουσιάζετε δράσεις σας. Λόγου χάρη σε ανάρτησή σας την 1η Αυγούστου, γράφετε: «καλό μήνα! επειδή τελευταία όλα είναι riskολα παραληρώ με ένα ψηφιδωτό από την συλλογή μου των (πε)πειραγμένων (λ)έξεων». Τι σας οδηγεί σε τέτοια χρήση της γλώσσας όταν επικοινωνείτε γραπτώς με τους ανθρώπους;
Σίγουρα το κάνω και στις ποιητικές μου συλλογές. Κατά κάποιον τρόπο με ιντριγκάρει η πολυπλοκότητα της γλώσσας – Ελληνικής κυρίως αλλά και Αγγλικής – και η δυνατότητα να φτιάχνω υβριδικές πολυσημαντικές λέξεις σαν παρηχήσεις ή παραφράσεις ή κάτι που μπορεί να πρέπει να το δεις γραμμένο και όχι μόνο να το ακούσεις. Φτιάχνω έτσι και ένα ιδιότυπο λεξικό από το οποίο αντλώ κατά καιρούς τυχαία κάποιες υβριδικές λέξεις και ξεκινώ έναν ακατάληπτο μονόλογο π.χ. εδώ από μια παρουσίαση στο Σπίτι Art Bar
διplus: παραλήρεμα, ή ένα ποιητικό δοκίμιο σε χρόνο earneστώτα
«η νύχτα με συμφέρει»soonτομα readοιμος για το σημερινό μενού στο ψυγειατρείο τρωιόν freeλοσοφίας αχθονίας και perfecτέλειο λεκτομερές κάρμακο και διplus τζατζικό παραλήρεμα τρελογίας στην μπαρακμή του σπιτιού όπου exsqueeze me έχω πολλά delissues αλλά από ότι θυmember η νύχτα με συμφέρει απεριάρρωστα…
Έχετε εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές. Ποια είναι η σχέση σας με την ποίηση και πώς συνδέεται με τη μουσική σας δημιουργία; Πώς αλληλοεπιδρούν αυτές οι δύο μορφές τέχνης στη ζωή και την καριέρα σας;
Τελικά συνειδητοποίησα ότι παίζω και γράφω με έναν παρόμοιο τρόπο, αντλώ από την παράδοση του Kerouac και των συγγραφέων της beat περιόδου, από τις επιρροές μου των e e cummings, Kafka, Beckett, Σαχτούρη, Καβάφη, αλλά αφήνομαι με μια παρόρμηση στο τυχαίο, στην διαίσθηση και στην έμπνευση της στιγμής. Ό,τι είναι γραμμένο ή παιγμένο με αυτό τον τρόπο στα μάτια μου, φαίνεται και ακούγεται ζωντανό με πολλές πλευρές στην ερμηνεία του, κάτι που προσομοιάζει με την τέχνη του αυτοσχεδιασμού και στο πως θα παίξεις κάτι και θα το σερβίρεις την δεδομένη στιγμή.
Πολύ κοντά μου νιώθω τον Κωνσταντίνο Κορίδη και λόγω της γραφής του αλλά και σαν εκδότη μου στον Ιωλκό.
Σημαντικοί συγγραφείς που με υποστήριξαν, ενέπνευσαν και συχνά κάνουμε
παρουσιάσεις και διαδράσεις μαζί είναι ο πολυγραφότατος jazz bro Ίκαρος Μπαμπασάκης και ο λυρικότατος Αντώνης Τσόκος, ενώ ηθοποιοί που πρόζαραν τα γραπτά μου είναι ο Τάσος Νούσιας, η Marlene Kaminsky, ο Ανδρέας Μαντάς, η Ευδοκία Στατήρη μεταξύ άλλων. Στην διοργάνωση των φεστιβάλ θα έβαζα και τους εξαιρετικούς επίσης ποιητές Αντώνη Σκιαθά και Θάνο Γόγγο. Δεν θα ξεχάσω επίσης την Τούλα Μπαρνασά και τον Σάμη Γαβριηλίδη που πίστεψαν στην ποίηση μου και δεν βρίσκονται πια εδώ.
Την καριέρα μου σίγουρα βοηθά το ότι μπορώ να κάνω multi-performances με τζαζ και ποίηση ήδη από το 2013, κάτι που με ευχαριστεί ιδιαίτερα και πολλές φορές πάει ενάντια στην καριέρα μου…όπως λέει και η φίλη μας τεχνητή νοημοσύνη…
Ο ποιητικός σας λόγος είναι λιτός αλλά και αμφίσημος κάποιες φορές. Χαρακτηριστικό του το μικρό μέγεθος των ποιημάτων αλλά και ο δυναμισμός των συνειρμών που προκαλεί. Πρόκειται για τεχνικές γραφής που συνειδητά επιλέξατε ή προέκυψαν αυθόρμητα;
Προέκυψαν εν μέρει από τις επιρροές και σίγουρα από μια ατίθαση παρόρμηση.
Ο ρυθμός, ο ήχος και το πως ακόμη φαίνονται στο χαρτί τα ποιήματα είναι πολύ σημαντικά στοιχεία για μένα προσωπικά, επίσης τεχνικές όπως αμφισημία, ταυτολογία, παράφραση, αυθόρμητη πρόζα, εξαντλητική συμπύκνωση, είναι εργαλεία που χρησιμοποιώ, μερικές φορές σαν να θέλω να σκάσει το ποίημα στα χέρια του αναγνώστη, αλλά να μην τον τραυματίσει μόνο να τον λούσει με έννοιες και ιδέες που συνεχίζουν να αντηχούν.
Ή διαλέγω να προζάρω και να πολυλογώ ασύστολα σαν να σολάρω με το σαξόφωνο, να παρασύρομαι και να διασκεδάζω στην σκηνή.
Πολλά ποιήματα δουλεύτηκαν εξαντλητικά, άλλα βγήκαν άμεσα χωρίς κάποια εξήγηση μέχρι τώρα.
Σίγουρα δουλεύω διαγωνίως…
Εδώ μερικά από τα πολύ μικρά πιο κάτω:
αποτύπωμα
από τίποτα
είμαι
χώμα
αποχάλιψη
γη ’σαι σαμάνα μου
τέφρα
after
finalitease
all is (s)pending
Η τελευταία σας συλλογή έχει τίτλο «Μαγικό χαλί» και ουσιαστικά είναι αφιερωμένη στη Μάνα-γη, τη «γηερωμένη» μας, όπως γράφετε. Το παράρτημα της συλλογής το αφιερώνετε στη μητέρα σας. Υπάρχει, πιθανότατα, συμβολική σύνδεση της μάνας με την ευρύτερη και με την ειδικότερη έννοια σε αυτό σας το βιβλίο;
Ναι το μαγικό χαλί είναι η γη που πατάμε και μας ταξιδεύει. Η μάνα γη σαν ευρύτερη έννοια, οι μητέρες μας οι πρόγονοι και απόγονοί μας, στην πιο στενή προσωπική ιστορία του καθένα, είναι στην πράξη ό,τι έχουμε, ό,τι μας μένει, ό,τι υπάρχει. Ακόμη και όταν δεν θέλουμε να μας καθορίζουν με οποιοδήποτε τρόπο έχουμε ουσιαστικά πάρει τον ακαθόριστο δρόμο μας.
Τζαζ , μέλλον και ΑΙ
Έχετε κερδίσει πανεπιστημιακά βραβεία, έχετε συνεργαστεί και περιοδεύσει με σπουδαίους μουσικούς, έχετε κάνει ηχογραφήσεις σε μία από τις ιστορικότερες εταιρείες, την Candid Records. Με την εμπειρία σας σε τόσο διαφορετικά μουσικά και καλλιτεχνικά πεδία, ποια είναι η άποψή σας για το μέλλον της τζαζ μουσικής στην Ελλάδα και διεθνώς; Πώς βλέπετε τη διαμόρφωση του ήχου και της σκηνής τα επόμενα χρόνια;
Έχει ήδη εξελιχτεί η σκηνή μας και αναλογικά με το μέγεθος της χώρας είναι σε πολύ καλό επίπεδο και σίγουρα θα έχει ενδιαφέρον η συνέχεια. Από αυτή την δεξαμενή αντλούμε και εμείς οι παλαιότεροι για την ανανέωση των σχημάτων μας.
Έχω διδάξει στη Ελλάδα στο Αριστοτέλειο, στο Μακεδονία και τώρα στο ΕΚΠΑ. Η εμπειρία μου λέει ότι και στην έρευνα έχουμε δυναμική, αυτό που λείπει είναι η σωστή υποστήριξη στην Παιδεία και τον Πολιτισμό στην χώρα μας. Υποστήριξη με τρόπο και μηχανισμούς που να έχουν νόημα και αποτέλεσμα.
Ο πολιτισμός είναι πολύ σημαντικός για την επιβίωση του είδους μας και οι πολιτικοί μπορεί συχνά να αναφέρονται σε αυτόν, απλά δεν εννοούν το ίδιο πράγμα…
Πώς βλέπετε την επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) στη μουσική δημιουργία; Εσείς έχετε ενσωματώσει τεχνολογίες AI σε μουσικά σας projects ή ζωντανές εμφανίσεις σας;
Από το 2017 έχω αρχίσει μια έρευνα στο ΕΚΠΑ σε συνεργασία με ΔΗΜΟΚΡΙΤΟ και Georgia Tech στην Ατλάντα των ΗΠΑ σχετικά με τεχνητή νοημοσύνη και τζαζ αυτοσχεδιασμό. Επίσης πολύ συχνά χρησιμοποιώ εργαλεία και αλγορίθμους από το ερευνητικό κέντρο IRCAM του Παρισιού και γίνονται μια δημιουργική παρέα στην σκηνή σε multi-performances με ποίηση, χορό ή και εικαστικά.
Η πιο σημαντική στιγμή μου η συναυλία του Shimon Robot από το Georgia Tech με το τζαζ κουαρτέτο μου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σαν αποτέλεσμα της έρευνας “jazz mapping”.
Πώς αντιλαμβάνεσθε τον ρόλο της AI στην εξερεύνηση νέων ηχοχρωμάτων και ρυθμών; Μπορεί η AI να συμβάλει στην εξέλιξη του προσωπικού σας ήχου ως σαξοφωνίστα;Αρχή φόρμας
Όχι τόσο στον ήχο μου ως σαξοφωνίστα αλλά σαν εργαλείο πάνω στην σκηνή όπου προστίθεται ακόμη ένας συνομιλητής που εξερευνά νέους ήχους ρυθμούς και γλώσσα γενικότερα, σε μια διαδικασία που βέβαια ελέγχουμε και εμπλουτίζουμε μέσω της έρευνας.
Πιστεύετε ότι η AI μπορεί να συνδυαστεί με τη τζαζ, που είναι μια μουσική που στηρίζεται πολύ στον αυτοσχεδιασμό; Ποιοι είναι οι πιθανοί τρόποι συνεργασίας μεταξύ του αυτοσχεδιασμού και των αλγορίθμων της AI;
Η έρευνα που ανέφερα “jazz mapping” ουσιαστικά ασχολείται με αυτό το πεδίο από το 2017. Η ανάπτυξη της βάσης δεδομένων της, με ενσωμάτωση σχολιασμών καθώς και δομικών, σημασιολογικών και συντακτικών αναλύσεων, έχει ως στόχο να αποκαλυφθεί ο αφηγηματικός χαρακτήρας της τζαζ από τη σκοπιά του αυτοσχεδιαστή.
Επιπλέον, ένα άλλο κίνητρο είναι η προσπάθεια κατανόησης των μηχανισμών δημιουργίας γλώσσας, νοήματος, φόρμας και συναισθήματος σε πραγματικό χρόνο, που πετυχαίνει η τζαζ, χρησιμοποιώντας ένα σύνολο κανόνων, ένα λεξιλόγιο και μια βιβλιοθήκη. Η προσέγγιση αυτή αντικατοπτρίζει τις δημιουργικές δυνάμεις που συναντώνται σε άλλους τομείς της ανθρώπινης καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως η “stand-up” παράσταση ενός ηθοποιού, ο αυτοσχεδιασμός ενός χορευτή ή η αφήγηση ενός ρήτορα.
Πιστεύετε ότι η χρήση της AI στη μουσική σύνθεση μπορεί να απειλήσει την αυθεντικότητα της τέχνης; Υπάρχει κίνδυνος να απομακρυνθεί η μουσική από την ανθρώπινη συναισθηματική έκφραση λόγω της τεχνολογικής παρέμβασης;
Η απειλή είναι προφανής, το θέμα είναι ποιος έχει την διαχείριση της τεχνητής νοημοσύνης, θεωρώ ότι είναι ένα κοινωνικοπολιτικό θέμα και ότι οι καλλιτέχνες πρέπει να είμαστε μέρος του διαλόγου.
Πώς βλέπετε την ηθική διάσταση της χρήσης AI στη μουσική; Υπάρχουν συγκεκριμένες προκλήσεις που πιστεύετε ότι πρέπει να αντιμετωπίσουν οι καλλιτέχνες όταν χρησιμοποιούν AI στην καλλιτεχνική τους δημιουργία;
Η ηθική σαν έννοια είναι προβληματική. Είναι ηθικές οι εταιρείες; Το κύκλωμα στην τέχνη γενικότερα; Η πολιτιστική πολιτική; Η θρησκεία; Η φύση; Η λίστα είναι μεγάλη, το θέμα με την τεχνητή νοημοσύνη γενικότερα είναι τα απόνερα της, όπως ο πλαγιαρισμός και η παραπληροφόρηση (αλλά αυτά υπήρχαν πάντα), καθώς και το ποιος έχει τον έλεγχο σε κάτι που μπορεί να είναι σωτήριο και μαζί καταστροφικό για την ανθρωπότητα.
Η τεχνητή νοημοσύνη θα εξελιχθεί καθώς είναι μέρος της ανθρώπινης ανάγκης για επιστημονική έρευνα, πνευματική αναζήτηση και εξέλιξη, οι προκλήσεις θα είναι όπως ήταν πάντα για την ανθρωπότητα, δηλαδή στο πως θα γίνει το δίκαιο μοίρασμα, στο πως θα φροντίσουμε τον πλανήτη και τους αδύναμους και πως θα δίνουμε φωνή σε όσους μας εμπνέουν.
Μουσικό δίδυμο (;😉) και μελλοντικό όραμα
Ο γιος σας σπουδάζει μουσική στην Αγγλία και επαγγελματικά θα δραστηριοποιηθεί κατά πάσα πιθανότητα στον ίδιο χώρο με σας. Πατέρας και γιος στο ίδιο μετερίζι. Ποιες οι δυσκολίες αλλά και ποιες οι χαρές μιας τέτοιας εξέλιξης; Πόσο πιστεύετε ότι τον επηρέασε συνειδητά ή υποσυνείδητα το δικό σας πρότυπο; Έχετε εμφανιστεί ποτέ μαζί;
Σίγουρα τα σκέφτομαι όλα αυτά αν και με τον Νέστορα έγινε κάπως φυσικά, γεννήθηκε μέσα στην μουσική, τον λόγο, τον χορό, τον αυτοσχεδιασμό, μέσα από το σύστημα Orff που διδάσκει η σύζυγός μου Έλενα Μιχαήλου – οπότε και να ήθελε να ξεφύγει δύσκολο – άρχισε με ντραμς, μετά άλτο σαξόφωνο μετά ηλεκτρικό μπάσο και κατέληξε στο τενόρο σαξόφωνο όταν κατά κάποιο τρόπο το όργανο τον βρήκε…
Στην πορεία μας δεν τον δίδαξα με την παραδοσιακή έννοια αλλά πιο πολύ με το παράδειγμα και τον τζαζ αυτοσχεδιασμό σαν παιχνίδι και διασκέδαση.
Ο Νέστορας τα τελευταία χρόνια μελετά πολύ εντατικά αν και πέρασε από πολλά στάδια που σχετίζονται με τους ρόλους μας και τις προσωπικές του ανησυχίες και προκλήσεις.
Μας ευχαριστεί πολύ που έχει και μια φιλοσοφική και κοινωνικοπολιτική προσέγγιση στα πράγματα και τον ενδιαφέρει να ερευνήσει αυτή την πλευρά σε σχέση με την θέση του καλλιτέχνη της τζαζ στην δημιουργία και στην πραγματικότητα αναφερόμενος και σε σύγχρονους διανοητές όπως ο Slavoj Žižek.
Αυτή την στιγμή σπουδάζει σε ένα κορυφαίο Πανεπιστήμιο στο Guildhall School of Music & Drama στο Λονδίνο με την υποτροφία Αθηνά και έχει αρχίσει να χαράζει τον δικό του δρόμο.
Μου δείχνει πλέον πράγματα στο σαξόφωνο και τον αυτοσχεδιασμό ό ίδιος και σίγουρα χρειάζομαι αρκετή μελέτη για να παίζουμε μαζί…
Επόμενη εμφάνισή του στο London Jazz Festival 20/11.
Συχνά παίζουμε ως father and son σε πολλές εμφανίσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό με την επόμενη να είναι στις 27/12 στο Μουσείο Γουλανδρή όπου θα συνδυάσουμε και την παρουσίαση του βιβλίου.
Ποιο είναι το επόμενο μεγάλο καλλιτεχνικό σας όραμα ή project που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας; Τι μπορούμε να περιμένουμε από τις μελλοντικές σας εμφανίσεις και δημιουργίες;
Παρουσίασα το 2018 στον ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη το Jazz Democracy Forum με κορυφαίους μουσικούς της τζαζ, διανοητές, επιστήμονες, εκπροσώπους του πολιτισμού, των τεχνών και της πολιτικής, και ήταν τότε η πιο σημαντική μου στιγμή.
Έπεται η συνέχειά του το 2025.
Από το 2015 έχω ιδρύσει και διευθύνω ένα τζαζ φεστιβάλ στην Ρόδο που εξελίχθηκε από το 2019 στο Rhodes & South Aegean International Jazz Festival σε αδελφοποίηση με το Bodrum Jazz Festival στην Τουρκία, αλλά και με την Κύπρο, και το Athens Jazz, ενώ θα ανοίξουμε τις συνεργασίες μας και με άλλα τζαζ φεστιβάλ, Ευρωπαϊκούς φορείς, οργανισμούς και συνέδρια στην ευρύτερη Μεσόγειο αλλά και όπου φτάνει η ιδέα jazz across the water…
Τέλος ετοιμάζω νέο άλμπουμ αλλά και ποίηση με ένα προσωρινό τίτλο:
“Ballads and Blues”
ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS
ΟΗΕ
Jazz Democracy at the UN trailer
https://www.youtube.com/watch?v=x9dNloN6oGM
Jazz Democracy Forum at the UN all videos
https://www.youtube.com/playlist?list=PLfth9JxqdMQFOb32Pz6920eWWfMmRohsJ
ΒΙΒΛΙΑ
ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΕΡΕΥΝΑ MULTIPERFORMANCES
YouTube with Shimon Robot
Pasiphae’ s Dance
https://youtu.be/M2hTYAJH3Vs
Ocean Groove
https://youtu.be/ZXjikqw_yzE
Ertflix
https://www.ertflix.gr/vod/vod.252339-anthropoi-19
AES New York conference
https://aesny23.sched.com/speaker/dimitrios_vassilakis.25wpwbpi
Art Athina (triggering Brian Eno ambient with AI and visuals)
https://www.instagram.com/p/CLRYPWZAw_1/
Generator play trailer at Cartel theater
https://www.youtube.com/watch?v=fJ8T-S1n9SQ
Brahma Sky
https://www.instagram.com/p/CQl3kvGgXdJ/
Persephone
https://www.instagram.com/p/CQqHlYXgD1C/
Improvisation and AI at ancient site of Delphi (triggering poetry and AI)
https://www.instagram.com/p/CQhNEqWAuw8/
Paris Jazzy Colors Festival (triggering poetry and AI)
https://www.instagram.com/p/CH_IwRqg-hm/
KASSIANI HYMN with visuals by Lydia Venieri
https://youtu.be/AkjmoiMLCLQ
LIVE
Live at RIJF
https://www.youtube.com/watch?v=9VEIqk3b7sM
Live at Birdland
https://www.youtube.com/playlist?list=PLfth9JxqdMQFDsBzlFKMciC38WgqRSbhE
ΝΕΣΤΩΡ
Trailer
https://www.youtube.com/watch?v=jfH6Jnzljho
ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ
Candid records
CREEP RECORDS
https://www.imdb.com/title/tt29001902/
https://www.youtube.com/watch?v=ZQ3ExCMcIaw
Rhodes & South Aegean International Jazz Festival
https://www.rhodes-international-jazz-festival.com
https://www.youtube.com/channel/UC-t_cVL6T_aFuGHPB0ElaZw
ΜΑΜΑ
https://www.facebook.com/share/p/9qzAKyjgieBRUs4a/
Φωτογραφία: Στέλιος Σαριδάκης
Βραδιές μουσικής — Musical evenings 16/5/2015:
Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Νύχτα Μουσείων το Σάββατο 16 Μαΐου 2015, το Μουσείο Ακρόπολης παρουσίασε στον προαύλιο χώρο του το Κουιντέτο Δημήτρη Βασιλάκη με Ευρωπαϊκά τραγούδια με μουσική τζαζ. Συντελεστές: Δημήτρης Βασιλάκης (σαξόφωνα/φωνητικά), Μάνος Σαριδάκης (πλήκτρα), Μάνος Λούτας (μπάσο), Γιώργος Πολυχρονάκος (τύμπανα), Σάσσα Παπαλάμπρου (φωνή/ακορτεόν).