Βασίλης Λαδάς
Οι κουτσουπιές του Αγίου Ανδρέα
Ο προστάτης άγιος της πόλης των Πατρών είναι ο Απόστολος Ανδρέας. Μεγάλη τιμή για την πόλη να χει προστάτη άγιο έναν από τους δώδεκα Αποστόλους του Ιησού και μάλιστα τον πρωτόκλητο, τον πρώτο στρατευθέντα. Η εκκλησιαστική ιστορία τον φέρνει να έρχεται στην Πάτρα – μια ρωμαϊκή τότε πόλη- να διδάσκει τον λόγο του Ιησού, να συλλαμβάνεται από τους Ρωμαίους, να βασανίζεται και να σταυρώνεται. Μπορεί να έγινε έτσι ακριβώς. Οι Ρωμαίοι ούτως ή άλλως ήταν σκληροί. Ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής οι Η.Π.Α της εποχής εκείνης. Για τον άγιο της η Πάτρα μετά το 1821 στην περιοχή που φέρεται ότι σταυρώθηκε έχτισε δύο ναούς που συνυπάρχουν. Ο πρώτος το 1835. Αρχιτέκτων ο Καυτατζόγλου, δυτικού ρυθμού, Κατά τη διάρκεια του δέκατου ένατου αιώνα αποφασίστηκε να χτιστεί ένας μεγαλύτερος επιβλητικός ναός δίπλα από τον παλιό. Χτιζόταν επί δεκαετίες. Προοριζόταν κι αυτός να είναι ναός δυτικής αρχιτεκτονικής. Με βάση αυτά τα σχέδια έπεσαν τα πρώτα μπετά. Όμως όσο περνούσαν οι δεκαετίες τα γούστα άλλαξαν. Γιατί να είναι Δυτικός ο ναός; Να είναι Βυζαντινός έλεγαν τα χριστιανικά σωματεία της πόλης Συμφωνούσαν μαζί τους κι όσοι μας ήθελαν Ανατολή κι όχι Δύση. Έτσι ο τρούλος αντί για τριγωνικός στρογγύλεψε σε βυζαντινό θόλο. Αλλά ο κεντρικός θόλος ως Βυζαντινός δεν ανταποκρίνεται απολύτως στο ρυθμό των βυζαντινών ναών , όπου ο πιστός μπαίνοντας στον ναό μπορεί να βλέπει αμέσως το κέντρο του θόλου. Έτσι ο ναός είναι υβριδικής αρχιτεκτονικής, αρέσει όμως γιατί είναι επιβλητικός , ένα ογκώδες μπαρόκ. Το <<κεραμεούν και φαύλον>> θα έλεγε ένας κακεντρεχής Οι δύο ναοί έχουν κοινό περίβολο αρκετά μεγάλο που φτάνει στην οδό Αγίου Ανδρέου και συνεχίζεται κατά κάποιο τρόπο στην πλατεία μεταξύ Αγίου Ανδρέου και παραλιακής λεωφόρου που συνδέει την Πάτρα με την νότια Πελοπόννησο. Τα πούλμαν με οργανωμένες εκδρομές που ταξιδεύουν προς την νότια Πελοπόννησο σταματούν πάντα επί της λεωφόρου και οι ταξιδιώτες κατεβαίνουν να επισκεφθούν τον μεγάλο ναό, τον μπαρόκ. Στην μικρή Βασιλική δεν δίνουν σημασία, την προσπερνούν. Μόνο λίγοι αισθητές ελκύονται από την ωραιότητά της, πηγαίνουν κοντά της και την αγγίζουν τρυφερά με το βλέμμα γιατί συνήθως είναι κλειστή. Ο Μπαρόκ ναός φωτογραφίζεται μανιωδώς από τους ταξιδιώτες είτε με τα τηλέφωνά τους είτε με φωτογραφικές μηχανές που έχουν κρεμασμένες στο λαιμό τους. Όμως τους τρείς μήνες της ανοίξεως δεν φωτογραφίζουν μόνο τον ναό. Περισσότερο φωτογραφίζουν τις κουτσουπιέςς που υπάρχουν στον περίβολο των ναών και αυτές του μικρού πάρκου μεταξύ της οδού Αγίου Ανδρέα και της παραλιακής λεωφόρου. Είναι η εποχή που ανθίζουν με τα μωβ άνθη τους πλημμυρισμένες, κάθε δένδρο μια ανθοδέσμη. Εννιά μήνες τον χρόνο οι κουτσουπιές είναι άχαρα δένδρα, την άνοιξη όμως μεταμορφώνονται σε ωραίες νύφες και κλέβουν μεγάλη μερίδα από την δόξα του μπαρόκ ναού. Μεταβάλλονται αυτές σε ναό. Σε αναγκάζουν να σταθείς κάτω από ένα δέντρο, να σηκώσεις το κεφάλι να προσευχηθείς. Δένδρο της Μεσογείου είναι, αποκλειστικά, το λένε και δέντρο της Ιουδαίας.
Στα βομβαρδισμένα σπίτια στην Γάζα είδα μια κουτσουπιά να στέκει όρθια με τα μωβ άνθη της και να πενθεί.
25/ 6 /2025
Βασίλης Λαδάς