ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΚΟΥΡΤΗΣ
«Είναι προς θάνατον»
Εκδόσεις ΑΩ/2022
ΚΛΕΦΤΗΣ
(Η δεξίωση)
Στάσου διαβάτη που περνάς και ξένε που πηγαίνεις
Σε τούτη δω την ερημιά σ’ αυτήν τη γη τη στέρφα
Εδώ ‘ναι που λαβώθηκα εδώ το αίμα χύθει
Εδώ ‘ναι που με θάψανε μαζί με τ’ άρματά μου
Γιατί ‘ναι τα άρματα ιερά στο αίμα βαφτισμένα
Και εχθρός δεν ετόλμησε πότε να τ’ ακουμπήσει
Εγώ ‘χω το καριόφιλο στο σώμα μου σφιγμένο
Και το ασημοπίστολο στη ζώνη τυλιγμένο
Που χίλια βόλια έριξα χιλιάδες σκοτώθηκαν.
Εδώ ‘χω τη μαχαίρα μου στη θήκη περασμένη
Που όταν την εσήκωνα οι κάμποι ερημώναν
Και όταν την κατέβαζα ο ήλιος εκρυβόταν
Μια χάρη μόνο σου ζητώ αυτό με κατατρέχει
Μια χούφτα χώμα μάζεψε μια χούφτα μαύρο χώμα
Και δώσε το στη μάνα μου το χέρι να μου σφίξει
ΣΥΛΛΟΓΑΤΑΙ ΚΑΛΑ
Στον Ρήγα Φεραίο
λάμπουν οι νέοι στολιστοί λάμπουν οι τσαουσάδες
φορούν στα χέρια τα πλουμιά στο στήθος τα τσαπράζια
τις φέρμελες κολλαριστές γεμάτα τα κεμέρια.
Φορούν κι οι κόρες υφαντά στ’ αθά είναι ντυμένες
έχουν τις μπόλιες κεντητές και λαχουριά φουστάνια
και τα δετά μαγδάνια τους γαϊτάνια τα στολίζουν.
Ένα πουλάκι κάθισε στης εκκλησίας τον τρούλο
δεν κελαηδούσε σαν πουλί μηδέ σαν χελιδόνι
μόν’ κελαηδούσε και λέγε μ’ ανθρώπινη λαλίτσα:
«Ποιος είδε λάντζα στο βουνό στο πέλαγο κονάκι
οι νέοι να ‘ναι στολιστοί φτιασιδωμένοι ούλοι
να έχουν τις μπόλιες κεντητές και λαχουριά φουστάνια
να έχουν στα χέρια τα πλουμιά γεμάτα τα κεμέρια;
Είν’ το χρυσάφι φυλακή, μπουντρούμι το ασήμι
γαϊτάνια σαν πλεκτή τριχιά πισθάγκωνα τους δένουν
και τα γιορντάνια σίδερο μολύβι στο λαιμό τους
που το κεφάλι τους σκυφτό στο χώμα το κρατούνε
να μη σαλέψει η ματιά τους κάμπους ν’ αγναντέψει
να βρουν δερβένι για αδερφό τη ρούγα να βρουν βλάμη
και το μπουγάζι να βρουνε και μπιστικό και φίλο
να συλλογούνται λεύθερα καλά για να λογιάζουν».
Λογάρια = θησαυροί τσαουσάδες = Οθωμανός λοχίας (μετωνυμικά απαιτητικός άνθρωπος) πλουμιά = στολίδια τσα- πράζια = χρυσά – ασημένια κοσμήματα φορούσαν σταυρωτά στο στήθος φέρμελη = γιλέκο κεντημένο με χρυσό ή μετάξι κεμέρι = ζώνη ή πουγκί για χρήματα αθά = άνθη μπόλια = κεφαλομά- ντηλο λαχούρι = ύφασμα με χαρακτηριστικό σχέδιο μαγδάνι = μεταξωτό – αραχνοΰφαντο πέπλο γαϊτάνι = μεταξωτή – βελού- δινη κορδέλα λάντζα = βάρκα κονάκι = σπίτι φτιασιδωμένοι = μοστραρισμένοι (αρνητικά) γιορντάνι = περιδέραιο δερβένι = στενό ρούγα= στενός δρόμος
βλάμη = αδελφοποιτός – σύντροφος μπουγάζι = στενή δίοδος ανάμεσα σε δύο βουνά μπιστικό = έμπιστος