Η ευρηματικότητα των ανθρώπων και το «πολυμήχανον» του Οδυσσέα της κάθε εποχής, δεν θα μπορούσε να μη χρησιμοποιηθούν και στους τρόπους εφαρμογής της καταδίκης σε θάνατο. Οι υπάρχουσες ως τώρα μέθοδοι, θα μπορούσαν να ταξινομηθούν με διάφορα κριτήρια, όπως χρονολογικά, το πόσο άμεσα επιφέρουν τον θάνατο, το πώς μεταβάλλεται η ένταση του πόνου, τη θεαματικότητα (π.χ. Κολοσσαίο), κ.α.Επισκοπώντας ενδεικτικά μόνο τους παλαιότερους τρόπους θανάτωσης, συναντάμε: λιθοβολισμό, ανασκολόπιση, κατακρήμνισμα, αποτυμπανισμό, δηλητηρίαση, απαγχονισμό, αποκεφαλισμό, κατασπαραγμό από θηρία, καύση στην πυρά (από τους Βαβυλώνιους ως την ιερά εξέταση) και τον γνωστότερο όλων, τη σταύρωση.
Ποια τα τέσσερα χαρακτηριστικά της σταύρωσης; (α) Ο καταδικασμένος είναι σε κοινή θέα. (β) Είναι μόνος. (γ) Ο θάνατος δεν είναι ακαριαίος με τον πόνο να αυξάνει σταδιακά. (δ) Από τις πέντε αισθήσεις, οι τέσσερις αφήνονται να εξασθενούν αργά-αργά, έως ότου έλθει το μοιραίο. Η πέμπτη; Τιμωρείται. Δένεται με σχοινιά και εμποδίζεται η λειτουργία της.
Aκινητοποιείται με καρφιά, τρυπιέται διαμπερώς, γεμίζοντας τη χούφτα πόνο και αίμα. Καθώς σταλάζουν από μέσα της των αγγιγμάτων οι μνήμες, σκουριάζει το μέταλλο και τσούζει περισσότερο. Αν η αφή είναι η πρώτη λεύτερη αίσθηση στην κοιλιά της μάνας, αν είναι η πρώτη έξω από αυτή που συνειδητά μπορεί να κατευθύνεται προς κάποιο προορισμό, είναι και η πρώτη, η οποία στη σταύρωση άμεσα και βάναυσα πλήττεται, η πρώτη που πριν από τον θάνατο θανατώνεται.
Εκτός από τη σημασία της ως «άναμμα» (βλ. αφή της ολυμπιακής φλόγας), δεν είναι τυχαία η χρήση της λέξης αφή στη θέση κάθε άλλης αίσθησης ή υπεραίσθησης, όπως λ.χ. στις φράσεις: έπιασε τη χροιά της φωνής του, τον άγγιξε η λεπτότητα του αρώματός της, έπιασε να τρώει, άγγιξε την ψυχή του, τον έπιασε μια μελαγχολία, κυνηγούσε να πιάσει τα όνειρά του. Η αξία της; Μέγιστη. Ως και ο Ιούδας, μόνο αυτή εμπιστευόταν. Βρίσκεται δε απλωμένη παντού. Λέμε: σωματική, συναισθηματική, νοητική, φιλική, κλπ επαφή. Η ένωσή τους σε μία (ο έρωτας), μόνο με την αφή ολοκληρώνεται. Ίσως έτσι εξηγείται γιατί οι Πέρσες πρώτοι (πιθανότατα) θέλοντας να τιμωρήσουν πριν από τον θάνατο, νέκρωναν την αφή δια της σταυρώσεως, όπως έκαναν στη συνέχεια οι Ιουδαίοι και οι Ρωμαίοι.
Ο σταυρός, φτιαγμένος από ανύποπτα, αθώα δέντρα, δεν έχει κλαδιά, δεν βγάζει φύλλα, δεν ανθίζει. Μόνο οι ρίζες του είναι πολύ βαθιές, από την πέτρα της βάσης ως τη λυδία λίθο του συλλογικού ασυνειδήτου.
Ένας μόνο σταυρός στην ιστορία –από την ώρα που του χρέωσαν το σώμα και τα χέρια εκείνα που θεράπευαν δια της αφής, χειρός τε και λόγου– κατάφερε ν’ ανθίσει, να γεμίσει αλεξίφθορους καρπούς, γενόμενος σύμβολο αειθαλές, Αγάπης πρέσβης εσαεί.
Ένας μόνο σταυρός ήταν αρκετός για να στραβώσει τις ως τότε δεδομένες ευθείες, να σταυρώσει με Χ διαγραφής την κοσμική εξουσία και τις μάσκες, να διασταυρώσει τις φύσεις του ανθρώπου ξανά σε μία, τέμνοντας κάθετα τον γήινο χρόνο. Έσπασε την ανάγκη της κατασκευής ομοίων του, συναρμόζοντας στο κέντρο του τη γεωμετρία της Αγάπης, αποδεικνύοντας ότι η τομή δύο ευθύγραμμων τμημάτων μπορεί κάλλιστα να είναι το έναυσμα του κύκλου της ζωής, η αφή (το άναμμα) του αγίου εσωτερικού φωτός, απαρχή άρα μιας νέας ζωής χωρίς σταυρούς, γωνιακή ειρήνη στα τεταρτημόρια της γης.
Οι τρόποι σταύρωσης παρ’ όλα αυτά, συνέχισαν να υπάρχουν, να εξελίσσονται, να μεταλλάσσονται, αφού το μήνυμα εκείνο παρέμεινε πληροφορία. Δεν υψώθηκε σε βίωμα, σε γνώση, δεν μετουσιώθηκε σε αίσθηση, σε κοινό τόπο, σε τρόπο ζωής.
Κάτω από τα ομολογημένα οφέλη του σύγχρονου τεχνολογικού πολιτισμού, υπάρχουν σύμφυτες και πάμπολλες σταυρώσεις. Πέρα από εκείνες που επιλέγει μόνος του ο άνθρωπος, σχεδιάζονται γι αυτόν πολλοί σταυροί, με «προηγμένα» χαρακτηριστικά. Κυριότερο; Το ότι μπορούν και προστίθενται, ο ένας πάνω στον άλλον. Για να παρατείνουν δε την ύπαρξή τους, συνεχίζουν το μαρτύριο για χρόνια. Οι σταυροί της ανέχειας, της απαξίωσης, του ανταγωνισμού, της πλεονεξίας, της κερδοσκοπίας, του χειρισμού, οι σταυροί της υπακοής, της κάθε είδους εξάρτησης (από την ψυχολογική, την οικονομική ως τις ουσίες), γίνονται το αντίτιμο για να αναπνέεις, για να νομίζεις πως όλα έχουν καλώς, ότι πρέπει να υποφέρεις, ότι έτσι είσαι ξεχωριστός, ενώ είτε έμμεσα είτε αδρανώντας, συνδράμεις στην κατασκευή τους και κουβαλάς ο ίδιος αρκετούς, ορατούς και αοράτους, οι οποίοι καταχωρίζονται σωρηδόν δίπλα στον αριθμό σου, στο ηλεκτρονικό αρχείο του Παγκόσμιου Παρατηρητή.
Σήμερα, πολύπαθη άνοιξη του –με τρισεκατομμύρια καλωσορίσματα και πρωτοχρονιάτικες ευχές– έτους δύο χιλιάδες είκοσι, μία νέου τύπου σταύρωση ευρείας και αναγκαστικής κατανάλωσης εμφανίζεται απρόσμενα, με τη μορφή του κορωναϊού, ο οποίος χλευαστικά φορεί τη δική του ακάνθινη κορώνα και βασιλεύει στη γη. Τυλιγμένος με την εξελιγμένη δική του «πορφύρα», εξαπλώνεται ταχύτατα, αφανώς αλλά με φανερή την πρόθεση θανάτου και τα χαρακτηριστικά της «κλασσικής» σταύρωσης: ο πληγείς είναι σε κοινή και ελεγχόμενη πληροφορίας θέα, είναι μόνος, απομονωμένος, ο πόνος αυξάνει σταδιακά και η αφή, καρφωμένη ψυχολογικά και πρακτικά, ψυχορραγεί μέσα από γάντια ή πνίγεται στα αντισηπτικά. Για τους πλέον άτυχους, η ζωή παίζεται κορώνα-γράμματα στο σταυρόνημα της οθόνης της εντατικής.
Για τον ιό, υποψήφιο θύμα είναι τόσο ο άνθρωπος όσο και η αφή. Το ανθρώπινο είδος και αυτή τη φορά, θα καταφέρει να επιβιώσει. Και η αφή το ίδιο. Αλλαγμένα όμως και τα δύο. Για πάντα.
Τώρα ο άνθρωπος αντί του άδη:
«Επικράνθη˙ και γάρ κατηργήθη. Επικράνθη˙ και γάρ ενεπαίχθη. Επικράνθη˙ και γάρ ενεκρώθη. Επικράνθη˙ και γάρ καθηρέθη. Επικράνθη˙ και γάρ εδεσμεύθη»*.
Η σταύρωση τούτη είναι σε εξέλιξη. Η πίκρα το ίδιο. Διάχυτες και οι δυο.
Η Ανά-σταση;
Σε όσους επιβιώσουν, κυριολεκτικά είναι στα χέρια τους.
*: κατηχητικός λόγος Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, τελευταίο ανάγνωσμα κατά τη Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως
ΠΙΝΑΚΑΣ: “Η ΣΤΑΥΡΩΣΗ” , ΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ (EL GRECO)