Η ποίηση δεν βολεύεται με τον ρόλο που της αποδίδει κάθε εποχή και πολιτισμός – Του Σπύρου Κιοσσέ

Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η θέση του ποιητή στην κοινωνία; 

Η ποιήτρια. Όνομα ουσιαστικό. Εν αρχή, ανεπίδοτο. Μέχρι που εκείνη, ανώνυμη ουσιαστικά, αβάπτιστη ως τότε, ξεκινά να γνωρίζει τον Λόγο. Να τον ανακαλύπτει. Πρωτομαθαίνει να συνταιριάζει τις λέξεις. Με τον καιρό την μαθαίνουν κι αυτές. Της αποκαλύπτονται. Δειλά στην αρχή, όλο πιο θαρρετά μετά. Την εμπιστεύονται. Αφήνονται στα χέρια της να τις πλάσει κάτοπτρα, να κοιτάζεται· αξίνες, να σκάβει μέσα της· γυαλιά να παρατηρεί τριγύρω· κιάλια, να ξεχωρίζει τα μακρινά –μπροστά και πίσω της· κεριά, να φέγγουν στο σκοτάδι. Ενδοσκοπεί, μικροσκοπεί, μακροσκοπεί, συνηθίζει τη ζάλη απ’ την εναλλαγή μικρού – μεγάλου, εντός κι εκτός. Κι έτσι, σκαλί σκαλί, σκαρφαλώνει των λέξεων την ανεμόσκαλα. Αρχίζει να γράφει ποιήματα.
Μα όσο ψηλότερα ανεβαίνει, τόσο πιο βαθιές ρίζες ρίχνει στον τόπο και στον χρόνο που ζει. Όσο απομακρύνεται από του κόσμου τα τετριμμένα, τόσο πιο πολύ τρίβεται στον κόσμο αυτό. Εισπνέει τη σκόνη απ’ το χώμα του, πατά στις λάσπες του, χαίρεται με την ομορφιά, φρίττει με την ασχήμια του. Κι όσο απεκδύεται το βάρος τού τώρα και του εδώ, τόσο πιο σφιχτά φορά τα ρούχα της εποχής της.
Σε εποχές νηνεμίας μένει στο σπίτι της, διαβάζει, ακούει μουσική, εργάζεται τις καθημερινές, τις Κυριακές και τις αργίες καβαλά το ποδήλατό της, στίλβον ή λασπωμένο, πιο συχνά, βγαίνει για βόλτα στους δρόμους και στις εξοχές, ψαρεύει κουβέντες, επαίτης γίνεται του έρωτα, τραγουδά το κερδισμένο, σιγοψιθυρίζει τη λύπη της απώλειας, στον αέρα οσμίζεται τις τρικυμίες που έρχονται, σιωπά. Και γράφει ποιήματα. Οι άλλοι την αγνοούν, τη γνωρίζουν, τη σέβονται, τη λοιδορούν, την περνούν για τρελή, τη θαυμάζουν, την επικαλούνται, τη φοβούνται, την εμπιστεύονται, την ανθολογούν, τη βραβεύουν, τη θυμούνται, την ξεχνούν.
Σε εποχές ταραχής τρέχει, την κυνηγούν, φυλάγεται, τη φυλακίζουν, δραπέτης γίνεται, πολεμά, καταγγέλλει, καταφύγια χτίζει, πεινάει, λύνει αινίγματα, κραυγάζει, καρφώνει σταυρούς, ευαγγελίζεται την ηρεμία που κρύβεται πίσω απ’ τον καπνό που θολώνει πρόσκαιρα το βλέμμα, σιωπά. Και γράφει ποιήματα. Οι άλλοι την αγνοούν, τη γνωρίζουν, τη σέβονται, τη λοιδορούν, την περνούν για τρελή, τη θαυμάζουν, την επικαλούνται, τη φοβούνται, την εμπιστεύονται, την ανθολογούν, τη βραβεύουν, τη θυμούνται, την ξεχνούν.
Κι έτσι, ποίημα το ποίημα, σιωπή τη σιωπή, γίνεται ποιήτρια. Βαπτίζεται το όνομα, το αξιώνεται δικό της προσδιορισμό. Κατηγορηματικό, στην αρχή, επιθετικό μετά. Μόνιμη ιδιότητά της. Η ποιήτρια.

Ο ιδιαίτερος ρόλος της ποίησης είναι να βεβαιώνει για την ηρεμία που δύναται –κι οφείλει στον εαυτό του– να ανακαλύπτει ο άνθρωπος σε περιόδους κρίσης· κι αντίστροφα, να καταδεικνύει τις κρίσεις που κρύβονται (ή αποκρύπτονται) σε περιόδους ηρεμίας. Η ποίηση δεν βολεύεται με τον ρόλο που της αποδίδει κάθε εποχή και πολιτισμός. Η ποίηση είναι κάτι παραπάνω από το σύνολο των ποιητών και των ποιητριών που την υπηρετούν κατά καιρούς. Βλέπει πέρα και πάνω από ρόλους, εποχές και πολιτισμούς. Διακρίνει το σημαντικό σ’ αυτό που φαίνεται ασήμαντο και το ασήμαντο σε αυτό που προκρίνεται ως σημαντικό· το παροδικό σε αυτό που μοιάζει μόνιμο και το αιώνιο σ’ αυτό που νομίζεται εφήμερο. Ρόλος της ποίησης είναι, σαν το παιδί, να ρίχνει πέτρες στις βιτρίνες του «κανονικού», και σαν τον γέρο, να ξέρει την ασημαντότητα και τη σημασία που φέρει αυτή η σκανταλιά.