Κώστας Καναβούρης, Αμνός, εκδόσεις Πόλις
Γράφει ο Δημήτρης Βαρβαρήγος
Ο Κώστας Καναβούρης μάς έχει συνηθίσει σε έναν λόγο αιχμηρό, δυνατό και ξεχωριστό, είτε μέσα από τα άρθρα του είτε μέσα από τα βιβλία του. Ο “Αμνός”, όμως, δεν είναι απλώς μια ακόμα ποιητική συλλογή. Είναι μια ωδή στον ίδιο τον ποιητή, στον άνθρωπο που δημιουργεί, και στην ποίηση ως μέσο έκφρασης και αυτογνωσίας.
Με κάθε στίχο, ο Καναβούρης μας ταξιδεύει, όχι μόνο μέσα από τις αισθήσεις, αλλά και μέσα από τις σκέψεις και τις εμπειρίες του. Ο αναγνώστης νιώθει πως συνομιλεί μαζί του, σαν να μοιράζεται έναν στοχαστικό διάλογο για τη ζωή, την τέχνη, την ύπαρξη.
Η φράση «Λευκό χαρτί είσαι ικρίωμα» αποτυπώνει με έντονο τρόπο την ψυχολογική κατάσταση του ποιητή τη στιγμή της δημιουργίας. Το άγραφο χαρτί δεν είναι απλώς μια κενή επιφάνεια που περιμένει να γεμίσει· είναι ένας τόπος δοκιμασίας, μια σκηνή εκτέλεσης, όπου η ψυχή του ποιητή στέκεται ανάμεσα στον φόβο και την απελευθέρωση. Γράφοντας, έρχεται αντιμέτωπος με το είναι του, με το χάος που φέρει μέσα του. Και εδώ βρίσκεται το αληθινό βάρος της δημιουργίας: θα καταφέρει να δώσει μορφή σε αυτό το χάος ή θα χαθεί μέσα του;
Το χαρτί γίνεται ένας καθρέφτης των σκέψεων, των συναισθημάτων και των εμμονών του. Η διαδικασία της γραφής είναι επώδυνη, αλλά και αναγκαία. Η ποίηση δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι με τις λέξεις· είναι μια βαθιά ανάγκη, μια μάχη ενάντια στη σιωπή. Αν ο ποιητής δεν καταφέρει να εκφραστεί, η σιωπή τον φυλακίζει.
Κι όμως, μέσα σε αυτή τη μάχη υπάρχει και λύτρωση. Η ίδια η πράξη της δημιουργίας είναι μια διέξοδος, μια αναμέτρηση με το τίποτα που μπορεί να γεννήσει τα πάντα. Το ποίημα είναι ο τρόπος του ποιητή να αποδείξει την ύπαρξή του, να αφήσει ένα ίχνος στον κόσμο. Το λευκό χαρτί είναι ταυτόχρονα μια απειλή, μια πρόκληση, αλλά και μια τεράστια ελευθερία. Είναι το πεδίο όπου ο δημιουργός παλεύει με τις λέξεις για να δώσει μορφή στο άμορφο, να μετατρέψει την αγωνία του σε κάτι ζωντανό. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του βιβλίου είναι ο τρόπος που προσεγγίζει το ζήτημα της δημιουργίας. Η ποίηση δεν παρουσιάζεται απλώς ως καλλιτεχνική διαδικασία, αλλά ως μια αναγκαιότητα, μια εσωτερική παρόρμηση που γεννιέται από τη γνώση, την εμπειρία, την παρατήρηση και την αγάπη για τον κόσμο. Ο ποιητής λειτουργεί ως μεσολαβητής ανάμεσα στον εσωτερικό του κόσμο και στον εξωτερικό, και το αποτέλεσμα είναι μια σειρά από ποιήματα που αγγίζουν τη βαθύτερη αναζήτηση για το νόημα του ανθρώπου. Η ποίηση, όπως παρουσιάζεται στον Αμνό είναι ένας δρόμος προς αυτή την ουσία. Είναι η γλώσσα της ψυχής, το μέσο με το οποίο ο άνθρωπος αντιστέκεται στη λήθη και στη φθορά. Γράφοντας ποίηση, ο Καναβούρης, δεν ανακαλύπτει απλώς τον κόσμο, αλλά ανακαλύπτει τον βαθύτερο εαυτό του.
Ο “Αμνός” δεν είναι ένα βιβλίο που διαβάζεις και αφήνεις στην άκρη. Είναι ποίηση που σε ακολουθεί, που σε καλεί να επιστρέψεις, να ξαναδιαβάσεις, να σκεφτείς. Δεν αρκείται στο να καταγράψει συναισθήματα, αλλά τα μετατρέπει σε εικόνες, σε ερωτήματα που ξεπερνούν τον χρόνο και αγγίζουν τον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο Καναβούρης δεν γράφει για να εντυπωσιάσει· γράφει για να μιλήσει με αλήθεια. Ο λόγος του είναι άμεσος, δυνατός, γεμάτος νόημα. Δεν θα βρεις φιοριτούρες ούτε εύκολες συγκινήσεις. Θα βρεις, όμως, μια ποιητική κατάθεση αυθεντικότητας και στοχασμού, έναν ύμνο στη δημιουργία και στη δύναμη των λέξεων. Το βιβλίο αυτό δεν είναι απλώς μια συλλογή ποιημάτων, αλλά μια βαθιά εξερεύνηση της σχέσης του ανθρώπου με την τέχνη, με τον κόσμο, με τον ίδιο του τον εαυτό. Και είναι σίγουρο πως θα παραμείνει ζωντανό, θα συνεχίσει να μιλάει στους αναγνώστες του, γιατί η αληθινή ποίηση δεν χάνει ποτέ τη δύναμή της.
Βιογραφικό Δημήτρης Βαρβαρήγος