Οι σπουδές σας στα Νομικά έχουν επηρεάσει την θεματολογία των κειμένων σας;
Πιστεύω ότι όταν ξεκινάς να γράφεις ποτέ δεν μπορείς να είσαι απολύτως σίγουρος για το τι ακριβώς είναι αυτό που σε έχει επηρεάσει. Θεωρώ ότι όλες μας οι εμπειρίες διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στη γραφή, είτε αυτό γίνεται συνειδητά, είτε όχι. Παρ’ όλα αυτά δεν νομίζω ότι οι νομικές σπουδές με επηρέασαν ιδιαίτερα. Εκείνο ωστόσο που μπορώ να καταθέσω με σιγουριά είναι ότι η διαδικασία της συγγραφής είχε ξεκινήσει για μένα πολύ πριν μάθω ακόμη να γράφω. Θυμάμαι πόση ευτυχία ένιωθα όταν μικρό παιδί έβγαινα βόλτες με την κούκλα μου και της έλεγα –δυνατά μάλιστα- ιστορίες που ξεπηδούσαν εκείνη τη στιγμή από το μυαλό ή, για να είμαι πιο ακριβής, από την ψυχή μου. Την ίδια ακριβώς ευτυχία αισθάνομαι και τώρα όταν αρχίζω να γράφω.
Όταν αρχίζετε να γράφετε ένα διήγημα γνωρίζετε εξαρχής αν θα είναι μικρό ή μεγάλο;
Όχι μόνο δεν γνωρίζω αν θα είναι μικρό ή μεγάλο, αλλά τις περισσότερες φορές δεν ξέρω ούτε καν την εξέλιξή του. Καθημερινά ερεθίσματα, όπως μια κοπέλα στο παγκάκι ενός πάρκου που μιλάει στο κινητό της και κλαίει, ένας καβγάς ανάμεσα σ’ ένα ζευγάρι στον δρόμο, ή ένας νεαρός που γράφει με βιασύνη συνθήματα στους τοίχους, μπορεί να μου δώσουν το έναυσμα για να ξεκινήσω να γράφω μια ιστορία. Από εκεί και πέρα ακολουθώ τους ήρωές μου και όπου με πάνε.
Ποιος είναι ο ρόλος της γυναίκας στο έργο σας γενικότερα;
Αναλογιζόμενη τα κείμενά μου –πολύ περισσότερο τώρα που καλούμαι να απαντήσω στη συγκεκριμένη ερώτηση– βρίσκω ότι ο ρόλος της γυναίκας στο έργο μου δεν έχει θεμελιώδεις διαφορές από εκείνον του άντρα. Πιστεύω απόλυτα στην ισότητα των δύο φύλων, παρότι δεν υπήρξα στρατευμένη φεμινίστρια. Σαφώς και αναδεικνύεται στις ιστορίες μου πως η γυναίκα είναι πιο επιβαρυμένη από τον άντρα, όπως συμβαίνει τουλάχιστον στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, αφού εκτός από τον άνισο αγώνα της στον επαγγελματικό στίβο έχει και τη μεγαλύτερη επιβάρυνση στον χώρο της οικογένειας. Στη μοιρασιά όμως του κακού και του καλού θεωρώ ότι μια γυναίκα μπορεί να προκαλέσει εξίσου μεγάλο πόνο –και δεν εννοώ σωματικό– όσο κι ένας άντρας, κι αυτό γίνεται εμφανές στις περισσότερες ιστορίες μου. Τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά αν έγραφα ένα βιβλίο για την άκρως καλπάζουσα στις μέρες μας κακουργηματική κακοποίηση που υφίστανται οι γυναίκες. Δεν το έχω κάνει όμως μέχρι τώρα και, χωρίς να το αποκλείω, δεν ξέρω αν θα αντέξω να το κάνω και στο μέλλον.
Τι πιστεύετε, το έργο του καλλιτέχνη συγκλίνει ή αποκλίνει από τη ζωή και τον χαρακτήρα του;
Μπορώ να μιλήσω κυρίως για την τέχνη της γραφής και η γνώμη μου είναι ότι είναι πολύ δύσκολο ένας συγγραφέας να δώσει τον αληθινό εαυτό του όταν αναφέρεται σε ιστορίες που εξελίσσονται σε χώρους εντελώς διαφορετικούς από αυτούς που έχει γνωρίσει ή σε γεγονότα και καταστάσεις που βρίσκονται έξω από τον ευρύτερο κύκλο των ενδιαφερόντων του. Όσον αφορά στον χαρακτήρα, πιστεύω ότι αυτός διαφαίνεται αρκετά συχνά μέσα από το έργο του, γι’ αυτό και θεωρώ ότι ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσει κανείς έναν συγγραφέα δεν είναι οι συνεντεύξεις, αλλά τα κείμενά του, στα οποία θέλει δεν θέλει αποκαλύπτει βαθιά κομμάτια της ψυχής του.
Όταν ολοκληρώνετε μια ιστορία τι γίνεται με τους ήρωές σας; Τους ξεχνάτε, σας ακολουθούν; Τι αισθάνεσθε γι’ αυτούς;
Είναι παράξενο το γεγονός πως ενώ όταν γράφω χώνομαι κυριολεκτικά μέσα στο πετσί και στην ψυχή των ηρώων μου σε σημείο που μπορεί να δυσκολεύομαι κάποιες φορές στην προσωπική μου ζωή, από τη στιγμή που θα μπει η τελεία στην ιστορία τους, κατά έναν μαγικό τρόπο τους χάνω εντελώς από το οπτικό μου πεδίο. Ωστόσο, εκείνο που δεν χάνεται ποτέ είναι η τρυφερή νοσταλγία που αισθάνομαι γι’ αυτούς, όταν για κάποιο λόγο τους θυμηθώ, ή αν κάποιος άλλος αναφερθεί σ’ αυτούς.
Ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης στις μέρες μας καθώς ζούμε σε μια εποχή πλήρους απομυθοποίησης και αποϊεροποίησης του κόσμου μας;
Ο ρόλος της τέχνης υπήρξε ανέκαθεν λυτρωτικός στις δύσκολες –και όχι μόνο- στιγμές του ανθρώπου. Μπορεί να αποτελέσει δίαυλο ειρηνικής επικοινωνίας ανάμεσα στους λαούς και ταυτόχρονα ένα μοναδικό μέσο αναψυχής, εκπαίδευσης και ψυχικής ανάτασης.
Καθώς έχετε διδάξει για κάποια χρόνια δημιουργική γραφή, πείτε μας τι πιστεύετε ως προς τη λειτουργία της.
Είμαι απόλυτα σίγουρη ότι τα μαθήματα δημιουργικής γραφής αποφέρουν γόνιμους καρπούς. Δεν τη δίδαξα μόνο αλλά και τη διδάχτηκα με την τύχη να έχω δάσκαλο τον αείμνηστο Νίκο Φωκά. Οι περισσότεροι μαθητές του είναι σήμερα γνωστοί ποιητές και πεζογράφοι, όπως και πολλοί άλλοι νέοι συγγραφείς που προέρχονται από ανάλογα εργαστήρια.
Στα περισσότερα βιβλία σας υπάρχει έντονο το στοιχείο της πλοκής και του μυστηρίου, αποδέχεστε τον χαρακτηρισμό που σας αποδίδουν ότι γράφετε αστυνομική λογοτεχνία;
Πιστεύω ότι τα όρια μεταξύ αστυνομικής και νουάρ λογοτεχνίας είναι συχνά δυσδιάκριτα. Θεωρώντας ότι στην αστυνομική λογοτεχνία ενδιαφέρει κυρίως η επίλυση του όποιου μυστηρίου- αινίγματος, ενώ στη νουάρ υπερισχύει η ατμόσφαιρα και το περιβάλλον μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται, θα έλεγα ότι τα βιβλία μου βρίσκονται πλησιέστερα στη νουάρ λογοτεχνία. Από την άλλη, αγαπώ ιδιαίτερα το καλό αστυνομικό μυθιστόρημα και θεωρώ ότι στον τόπο μας –απαξιωμένο στην πλειονότητά του από την κριτική και όχι μόνο– δεν έχει βρει ακόμη τη θέση που του αξίζει.
Τι ρόλο παίζει για την εξέλιξη της ιστορίας σας το ψυχολογικό υπόβαθρο των ηρώων σας.
Ασφαλώς τον σημαντικότερο. Αν το καλοσκεφτεί κανείς θα διαπιστώσει ότι το ψυχολογικό υπόβαθρο είναι που καθορίζει –κατά το μεγαλύτερο μέρος– όχι μόνο τις αποφάσεις αλλά και τις πράξεις της ζωής μας. Το ίδιο όπως στη ζωή, έτσι ακριβώς και στη λογοτεχνία, οι ήρωες μιας ιστορίας νιώθουν χαρά, θλίψη, αγάπη, έρωτα, θυμό, ενίοτε και μίσος, και πράττουν ανάλογα. Και όσο πιο έντονα είναι τα συναισθήματά τους, τόσο πιο ακραίες μπορεί να είναι και οι καταστάσεις στις οποίες θα οδηγηθούν.
Μιλήστε μας για το τελευταίο βιβλίο σας.
Το Κασκόλ από κασμίρι πουκυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος είναι ένα μυθιστόρημα, το οποίο μέσα από μια αφήγηση με στοιχεία νουάρ εστιάζει στη δυσκολία των ανθρώπινων σχέσεων και κυρίως του γάμου και της οικογένειας, που εξακολουθεί με όλα της τα προβλήματα να αποτελεί τον πυρήνα της κοινωνίας μας. Οι δύο βασικοί ήρωες ξεκινούν ανώριμα να κάνουν παιδιά και οικογένεια, ακροβατώντας σε τεντωμένο σχοινί, καθώς κουβαλούν ένα παρελθόν γεμάτο μυστικά και ψέματα. Ένα ανώνυμο γράμμα και η μυστηριώδης εξαφάνιση του συζύγου θα γίνουν η αφορμή να έρθουν όλα στην επιφάνεια και να ανατραπεί η φαινομενικά αρμονική ζωή τους. Στο τέλος η αποδοχή και η συγγνώμη θα ρίξουν βάλσαμο σε πληγές που είναι έτοιμες να κακοφορμίσουν. Η λυτρωτική τους δύναμη, στην οποία πιστεύω απόλυτα, είναι καθοριστική στις ιστορίες μου.