Μέσω της ποίησης ερχόμαστε αντιμέτωποι με το ανοίκειο καθημερινά – Του Σάββα Λαζαρίδη

Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η θέση του ποιητή στην κοινωνία;

Σε μια μονάχα ερώτηση εμπεριέχονται οι προσπάθειες μας να οριοθετήσουμε έναν ορισμό για τον ποιητή, την θέση του καθώς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που διέπουν αυτή την μάλλον ιδιαίτερα προβληματική θέση-κατάσταση. Βέβαια, θα ήταν αφύσικο αν αρνούμασταν ή εθελοτυφλούσαμε μπροστά σε αυτή την ανθρώπινη επιδίωξη εξεύρεσης ενός πιθανού κλεισίματος σε κάτι που μας αφήνει έκθετους απέναντι στην γλώσσα. Το Coming Down from New York του John Ashbery “The harshness isn’t intentional. / It’s the dark side of these frightful enterprises / that would otherwise leave us washed by the sun / in extravagant attitudes, situations / only the insufficiently trained ought to try” κλείνει το μάτι σε μια επιστροφή της εμπειρίας μέσω της ίδιας της απαξίωσης της γλώσσας -όπου στην περίπτωση μας αναφερόμαστε στην ποιητική γλώσσα- ιχνηλατώντας μέσα στον ίδιο τον εαυτό της την αναγκαιότητα της γραφής και κατά επέκταση του ποιητή να προ(σ)χωρήσει σε μια ουσιαστική ρήξη με την τέχνη της αναπαράστασης. Με αυτό τον τρόπο το λογοτεχνικό και ειδικότερα το ποιητικό υποκείμενο παίρνει θέση απέναντι στο κενό της ύπαρξης με το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό την μοναξιά καθώς εκλύει το απωθημένο-ακατέργαστο μέρος του που βρίσκεται ήδη εκεί πριν την ύπαρξη του και μάλιστα δομημένο ως μια γλώσσα που πάντα διαφεύγει, γλιστρά στην κάθε προσπάθεια περιχαράκωσης από το κοινωνικό γίγνεσθαι και τελικά ωθεί τη σκέψη στο απαραίτητο άλμα. Δεν τίθεται θέμα προσπέρασης ή διαφυγής εδώ. Το συγκεκριμένο άλμα πραγματώνεται μονάχα μέσα από μια διαλεκτική αναμέτρηση με τα στεγανά της εσωτερικότητας που επιβάλλονται καθημερινά στον σύγχρονο άνθρωπο επιδιώκοντας το ποθητό άνοιγμα προς τα έξω, προς τον Άλλον που υπήρχε εκεί πριν την ύπαρξη του ίδιου του υποκειμένου και θα συνεχίσει να υπάρχει πέρα από την ολοκληρωτική του εξαφάνιση. Το ποιητικό υποκείμενο πιστό στην αρνητικότητα της γλώσσας κρατάει εκείνο το αίσθημα αναμονής μπροστά στο λουλούδι που πρόκειται να ανθίσει υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες επιβεβαιώνοντας καθημερινά την αδυνατότητα του πνεύματος για νοηματικές κατασκευές. Μια τίμια θέση θα ήταν η απαλοιφή του μέσα στις συναρτήσεις των ανθρωπίνων σχέσεων, εγείροντας παράλληλα το ερώτημα κατά πόσο ποιητική θα ήταν μια τέτοια απόφαση-θέση;

Σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή του κορωνοϊού, έχει ιδιαίτερο ρόλο η ποίηση;