4 ποιήματα για και κατά των πολέμων – Του Γιώργου Χριστοδουλίδη

Γιώργος Χριστοδουλίδης

Η γενοκτονία των ανθρώπων και των λέξεων

Μη έχοντας άλλους πολέμους
Ψόφιοι από πολέμους
Οι άνθρωποι άρχισαν να σκοτώνουν τις πρωταρχικές λέξεις
αυτές
Που στα λεξικά είχαν την πρωτοκαθεδρία
Τις σκότωσαν εύκολα
Γιατί ήταν κούφιες
Όπως σπάζει κανείς
ένα κόκκαλο χωρίς μεδούλι
τις σκότωσαν όλες
γιατί ήταν εξαντλημένες
από την προσπάθεια να σημαίνουν κάτι
σε έναν κόσμο που τις μισούσε
Σκότωσαν την αγάπη
Που κάποτε είχε βαθιές ρίζες
την ελπίδα βεβαίως
που άλλοτε ήταν η πιο δημοφιλής
σκότωσαν κι άλλες πιο ασήμαντες
εκείνες που εμπόδιζαν το λιώσιμο των πάγων
λέξεις ευσυγκίνητες που καταπράυναν τη τραχύτητα
λέξεις που ήθελαν να μιλήσουν για τρυφερότητα
νόμισαν ότι τέλειωσαν
αφήνοντας μόνο τις λέξεις που τους ταίριαζαν
τη βαρβαρότητα
την εχθρότητα
τη ρύπανση
νόμισαν πως τέλειωσαν
όταν ξαφνικά σηκώθηκαν
τα ξεχασμένα συνώνυμα
των σκοτωμένων λέξεων
σκονισμένα από τον καιρό και την αχρησία
όπως σηκώνονται οι μακρινοί συγγενείς των δολοφονημένων
αυτοί που δεν θρηνούν πολύ
αυτοί που σπάνια μοιρολογούν
επειδή έρχονται από μακριά
μέσα από τη λησμοσύνη και τον πάγο
και δεν έχουν πολύ χρόνο
πήραν οξείες, κόμματα, ανάστησαν περισπωμένες
έφτιαξαν τρομερά σπαθιά
και έσφαξαν τους δολοφόνους
μετά έθαψαν τις σκοτωμένες λέξεις
οι σκοτωμένες λέξεις
άρχισαν να σημαίνουν κάτι.

(Ανέκδοτο)

Izet Sarajlić

Έτσι είμαστε απροετοίμαστοι να εισέλθουμε σε αυτό τον πόλεμο

στον Ισμέτ Τσέριτς

Roger Mc Gough

Μαθαίνοντας να διαβάζω

Μαθαίνοντας να διαβάζω στη διάρκεια του πολέμου
δεν ήταν εύκολο, γιατί τα βιβλία
ήταν σπάνια. Αλλά η μητέρα
ήταν σίγουρη ότι δεν θα πάω να κοιμηθώ
χωρίς να διαβάσω κάτι στο κρεβάτι.
Εξαιτίας της συσκότισης
η ζεστή, η παρηγορητική λάμψη
μιας λάμπας δίπλα στο κρεβάτι, απαγορευόταν.
Έτσι η μητέρα τραβούσε πίσω τις κουρτίνες
και άνοιγε φαρδιά πλατιά το παράθυρο.
Και στο φως ενός φλεγόμενου εργοστασίου
ή ενός χτυπημένου Μέσσερτσμιτ
αγκαλιαζόμασταν και μου διάβαζε
μπουκάλια σάλτσας, βάζα γλυκού και το
πάντα αγαπημένο μου, ένα τενεκεδάκι Οβαλτίν.
Τόσα χρόνια μετά, ακόμα
θυμάμαι, την πράα καθοδήγησή της
καθώς διάβαζα μεγαλόφωνα την πρώτη μου πρόταση:
Π-α-σ-π-α-λ-ί-σ-τ-ε δ-ύ-ο σ-ω-ρ-ω-τ-έ-ς
κ-ο-υ-τ-α-λ-ι-έ-ς α-π-ό…
.
Μετάφραση: Σπύρος Θεριανός

Καρλ Σάντμπεργκ*

Χλόη

Στοιβάξτε τα σώματα στο Αούστερλιτς και στο Βατερλό.
Θάψτε τα κι αφήστε με να δουλέψω.
Είμαι η χλόη· καλύπτω τα πάντα.
Στοιβάξτε τα στο Γκέτισμπεργκ.
Στοιβάξτε τα στην Υπρ και στο Βερντέν.
Θάψτε τα κι αφήστε με να δουλέψω.
Δυο χρόνια, δέκα χρόνια· και οι επιβάτες θα ρωτάνε τον ελεγκτή:
Ποιο μέρος είναι αυτό;
Πού ‘μαστε τώρα;
Είμαι η χλόη.
Αφήστε με να δουλέψω.