H ποίηση της Κικής Δημουλά, πυκνή και απαιτητική, παρέμενε συνεχώς σε ανοιχτή γραμμή με την έκπληξη και τον αιφνιδιασμό. Ποίηση στοχαστικά και στωικά ανθρωπιστική και ανθρωποκεντρική, εφόσον μεγαλώνει τη θέα της αντίληψής μας για τον άνθρωπο, όπως ένας ευρυγώνιος φακός που μας κάνει να βλέπουμε τη ζωή λες για πρώτη φορά κάθε φορά που διαβάζουμε τα ποιήματά της. Άφησε μεγάλη και βαριά κληρονομιά. Και οι έλληνες ποιητές έχουν να διδαχτούν πολλά από το ύφος της, από την τεχνοτροπία της και από τον τρόπο που προσεγγίζει την πραγματικότητα. Όταν τον Μάρτιο του 2014 κυκλοφόρησε στην Αμερική η επιλογή από το έργο της «The Brazen Plagiarist, Selected Poems» σε μετάφραση της Cecile Inglessis Margellos και της Rika Lesser στη σειρά The Cecile and Theodore Margellos World Republic of Letters του Yale University Press, η εφημερίδα The New York Times παρουσίασε στην πρώτη σελίδα της το βιβλίο αυτό. Θυμάμαι εκείνες τις μέρες είχα μιλήσει με φίλους μου ποιητές στην Αμερική που μου έλεγαν πόσο θυμίζει η Δημουλά την Βισουάβα Σιμπόρσκα. Πράγματι. Με εμένα είχε συμβεί το αντίθετο: όταν διάβασα τις μεταφράσεις της Σιμπόρσκα από τον Βασίλη Καραβίτη, έκανα τη σκέψη ότι η ποίησή της μου θύμιζε έντονα την Δημουλά. Μ’ αυτό θέλω να πω ότι η Δημουλά είχε τη στόφα ποιήτριας για Νόμπελ. Καταπιάνονταν και οι δύο ποιήτριες με τα απλά πράγματα της καθημερινής τριβής: οικογένεια, σπίτι, δουλειά, περιδιάβαση στον απογυμνωμένο φλοιό της ζωής. Οι στίχοι της Δημουλά έχουν μία κομψότητα κλασική και ο τρόπος που αναπτύσσει το υλικό της παραπέμπει σε μια απώλεια που συνορεύει με τη θνητότητα, μια μελαγχολία που αγγίζει την τραγικότητα της ύπαρξης. Το μεγάλο της κατόρθωμα ήταν ότι ανέβασε ψηλά τον πήχη της ποίησης. Και έτσι έβαλε τα γυαλιά, αναδρομικά, σε πολλούς ποιητές ακόμη και της γενιάς του ’30. Η συλλογή της Το λίγο του κόσμου το 1972 αναμφισβήτητα είναι μια βαθιά τομή στην ελληνική ποίηση. Με στοιχεία μετανεωτερικότητας, η ποίησή της, μίγμα απλής γλώσσας και δροσερού ύφους, προσιτή στο ευρύ κοινό, αγκάλιασε μεγάλες μάζες αναγνωστών. Συνδυασμός δύσκολος το να συνδιαλέγεσαι ταυτόχρονα και με τη λήθη και με τη μνήμη, και με τη φθορά και με την αφθαρσία, και με το αναμενόμενο και με το απροσδόκητο, και με το εφήμερο βίωμα και με την υπαρξιακή περιπέτεια. Τόλμησε και έσπρωξε τη γλώσσα πέρα από τα όριά της. Με την ώριμη και διαρκή της συνομιλία με τον χρόνο και τον άνθρωπο, έκανε οικείο το ανοίκειο φέρνοντας χιλιάδες αναγνώστες στην ποίηση. Αυτή είναι και η μεγάλη της νίκη: Η ποίησή της ανανέωσε τον ποιητικό λόγο αποκαλύπτοντας την αλήθεια της ζωής. Μετακίνησε το προσωπικό της χάος μέσα στα σαθρά εδάφη της ζωής όλων μας. Μας άνοιξε τα μάτια, όχι μόνο των ποιητών.
Πρόσφατα άρθρα
Advertising
