Eις μνήμην Δημήτρη Φύσσα
Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη
Θρησκεία είναι:
όπως εσύ θέλεις να
ζεις τη ζωή σου
Δεύτερη φύση, Αω Εκδόσεις, 2018
Δεν ξέρω στ’αλήθεια πώς να αρχίσω να μιλάω για τον Δημήτρη Φύσσα. Το σίγουρο είναι πάντως πως η σχέση μας δεν μου επιτρέπει να δώσω ένα κείμενο επίσημο και φορμαλιστικό. Ούτε κι ο ίδιος δεν θα το ήθελε αυτό, πραγματικά. Οπότε ας μου συγχωρεθεί το γεγονός πως ο τόνος μου θα είναι (είναι ήδη) πιο προσωπικός, κάτι που επουδενί δεν συμβαίνει στα κριτικά μου κείμενα ή σημειώματα.
Μα αυτό λογαριάζεται ως ένα κείμενο για τον φίλο μου τον Δημήτρη, τον Μήτσο, όπως ήθελε να τον αποκαλούμε. Τον ξέρω από πολύ παλιά λίγο, αφότου τελείωσα και τη δεύτερη σχολή μου τη θεατρολογία και ενώ ήμουν στην δραματική σχολή «Θεάτρο-Εργαστήριο» (Εμπρός). Τον γνώρισα μέσω της κολλητής μου φίλης και αργότερα νονάς της μικρής κόρης μου, της Γαλήνης. Οταν έβγαλα το 2009 το πρώτο μου βιβλίο, ο Δημήτρης το παρουσίασε. Είχε χαρακτηρίσει τη γραφή μου στην «Προφητεία του Ανέμου», γραφή «που θυμίζει Πολυδούρη». Έκτοτε ήταν παρών στις περισσότερες εκδηλώσεις που ήταν σχετικές με τα βιβλία που ακολούθησαν. Αλλοτε ως κεντρικός ομιλητής, άλλοτε ως συντονιστής, άλλοτε ως απλός φίλος. Επίσης, μαζί συμμετείχαμε σε παρουσιάσεις άλλων ως ομιλητές. Έχουμε συνυπάρξει σε πάρτυ, σε καφέδες, σε ψήσιμο αρνιού, στο σπίτι κοινών φίλων, σε εκπομπές ραδιοφωνικές, σε συνεντεύξεις, στο Varelaki.
Ξεχωριστό πνεύμα. Λάτρης της Αθήνας, εραστής της πόλης, ποδηλάτης, μπαμπάς, παππούς, άθεος, και πολλά άλλα. Αγαπούσε τη ζωή, τη λογοτεχνία, τον έρωτα, τα σινεμά. Πληθωρικός, θορυβώδης, απλός, σκεπτόμενος, φιλελεύθερος, ουσιαστικός, άμεσος, πλουραλιστικός. Τον θυμάμαι πάντα να τραγουδά με τον αδελφό και τον πατέρα του με κάθε ευκαιρία. Δεν του άρεσε να διαβάζει ο ίδιος τα κείμενά του φωναχτά, ούτε να καθυστερεί να αρχίσει τις παρουσιάσεις των βιβλίων του.
To Φεβρουάριο του 2010 είχαμε κάνει μια κουβέντα στο varelaki (του άρεσε πολύ και το στήριζε) (https://varelaki.blogspot.com/2010/02/artmaniac-18.html [1])…και τον ρώτησα «Ποιος είναι ο Δημήτρης Φύσσας με δύο λόγια».Τότε είχε τη στήλη city lover στην Αthens voice. Στην ερώτηση αυτή μου είχε απαντήσει : «Απαντάω μ΄ ένα δίστιχο που έχω γράψει για τον εαυτό μου:
ΕΠΙΤΥΜΒΙΟ ΕΝΟΣ ΑΝΑΡΧΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥ (1956-)
«Τρία παιδιά, σινέ, βιβλία, πόλη, σκάκι και φτωχός.
Άθεος, ποτέ γραβάτα και Παναθηναϊκός.»
Τον Δημήτρη τον έχουμε στο μυαλό μας ως πεζογράφο κυρίως, όμως έχει γράψει και ποιήματα που μου αρέσουν ιδιαίτερα. Αυτά περιέχονται στο βιβλίο του με τίτλο «Οι αστικοί χώροι είναι ποίηση από μόνοι τους» (Ποιήματα 1972-2008). Κάποια από αυτά διαβάζω στο pod που του έχω αφιερώσει και μπορείτε να ακούσετε εδώ: https://podcasters.spotify.com/pod/show/a-425/episodes/ep-e2g7qsv?fbclid=IwAR3aWg-lQDZufs56LJB8EmKcPOUOZuyjrHDA6-f4AhhKVsbjJvs23ObsdQE [2]
«Δημήτρη ο poetry lover διαβάζει city lover», θα του έλεγα, και κείνος θα γελούσε ηχηρά.
«Εντάξει, Varelaki», θα απαντούσε, «μια χαρά».
Α, ρε φίλε, μας άφησες νωρίς….τι να λέμε τώρα!
Άλλο ποιητικό του βιβλίο το «Εμένα μου λες» (Αω Εκδόσεις, Αθήνα 2016). Παραθέτω εδώ το κείμενο που είχα γράψει γι’αυτό στο ηλεκτρονικό περιοδικό Φρέαρ: https://frear.gr/?p=14692
Oμως, το ήξερε πως δύο βιβλία του αγαπούσα ιδιαίτερα: το πρώτο, «Ο αναγνώστης του Σαββατοκύριακου» [3] και το δεύτερο το «Μουσείο Λαογραφίας»,[4] εκδόσεις της Εστίας επίσης.
Έχουμε συμπορευτεί σε λογοτεχνία και ζωή. Μου χάρισες αμέσως τον Μέσκουλα, αλλά ακόμα δεν τον διάβασα, Δημήτρη. Και δεν ξέρω αν, τώρα, μπορώ. Επειδή απλά ανατριχιάζω, καθώς κάνω και τη σύνδεση με τον τίτλο που του’ χεις βάλει. Σε φέρνω στο νου καθώς μου κλείνεις το μάτι και χαμογελάς με νόημα. Πάντα θα σε φέρνω στο νου, επειδή είναι πολλά αυτά που μας ένωσαν σε αυτή τη ζωή. Ξέρω πως δεν θα σε ξαναδώ, γιατί δεν υπάρχει άλλη. Αντίο!
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Η συνέντευξη και εδώ: https://www.fractalart.gr/in-memoriam-dimitris-fyssas/
[2] Η εκπομπή και εδώ: https://www.openbook.gr/eis-mnimin-dimitri-fyssa/
[4] https://bookpress.gr/kritikes/elliniki-pezografia/7849-fussas-dimitris-estia-mouseio-laografias