Σημείωμα Επιμελητή
Will Coups
Διαβάζοντας πρόσφατα το βιβλίο «Queer» σε επιμέλεια του David J. Getsy, μέρος της σειράς ‘Έγγραφα της σύγχρονης τέχνης’, συνάντησα τον ορισμό για τους queer καλλιτέχνες,ο οποίος είναι: «Ο καλλιτέχνες των οποίων το έργο τους ταυτοποιείται ως queer, επιστρατεύουν ουτοπικές και δυστοπικές εναλλακτικές για το συνηθισμένο, υιοθετούν παράνομες στάσεις, αγκαλιάζουν την εγκληματικότητα και την αδιαφάνεια σφυρηλατώντας πρωτοφανείς συγγένειες και σχέσεις. “
Εξερευνώντας το έργο της Ειρήνης Πουλιάση, η δήλωση αυτή επιβεβαιώνεται. Έχω γράψει αρκετές φορές για αυτό και ο απόηχος του προσωπικού της μανιφέστου με ακολουθεί ακόμα. Μέσα από τα έργα της, δημιουργεί ένα κοινό συναίσθημα που η ίδια κουβαλάει πολλά χρόνια. Διαπνέει μια ετερότητα, κάτι αλλόκοτο το οποίο αναδύεται με αποφασιστικότητα. Με την πρώτη ματιά, η συμβολική χρήση των όπλων στο έργο της σε συνάρτηση με τα δόντια και τα μαλλιά, παρουσιάζεται μέσα από ένα δυστοπικό πρίσμα κουβαλώντας έναν αέρα εγκλήματος. Η αβεβαιότητα για το πως συλλέχθηκαν αυτά τα αντικείμενα δημιουργούν μια αίσθηση νοσηρότητας. Ωστόσο, το έργο το ίδιο σε καλεί συνέχεια να κάνεις τις δικές σου εικασίες, καθώς οι συνθέσεις της ταλαντεύονται μεταξύ βίας και οικειότητας.
Η Ειρήνη, βρίσκεται πάντα στο κέντρο των δημιουργημάτων της συνδέοντας τα δικά της τραύματα και ξεγυμνώνοντας στοιχεία του χαρακτήρα της. Παρόλα αυτά, τίποτα δεν είναι ξεκάθαρο. Δεσμεύει τμήματα των έργων της γεννώντας ένα δεύτερο βάθρο ανάγνωσης δημιουργώντας ένας είδος σαρκαστικής ίντριγκας.
* * *
Σημείωμα Επιμελητή
“Getting gracefully shot still hurts”
Της Weichung Lu
Κοιτώντας τα έργα της Ειρήνη Πουλιάση, νιώθω αμήχανα. Δεν είναι τα έργα δυσάρεστα αλλά τα μηνύματα που εκφράζονται μέσα από αυτά, φέρνουν στην επιφάνεια κάποιο τραυματικό συναίσθημα το οποίο μέχρι τώρα καταπιέζαμε μέσα μας. Με καταγωγή από την Κέρκυρα, η εικαστικός προτιμάει να δουλεύει με υλικά όπως ανθρώπινα μαλλιά, δόντια, κόκαλα, εντόσθια ζώων και sex toys. Συνδυάζοντάς τα, σε περίτεχνες συνθέσεις διερευνά τους ρόλους του τραύματος και του εκφυλισμού στη σύγχρονη τέχνη. Τα υλικά που επιλέγει ως επί το πλείστον μπορούν να χαρακτηριστούν περίεργα, αλλά με μια πιο κοντινή ματιά μπορούμε να τα δούμε ως σύμβολα μιας κοινωνικής αποσύνθεσης. Είναι δύσκολο κάποιος να αγνοήσει το γεγονός ότι τα υλικά αυτά ήταν μέρος μιας ζωντανής ύπαρξης και αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που τα έργα της αφήνουν μια απόκοσμη αίσθηση. Όπως και οι εικονογραφήσεις σκελετών κατά τη διάρκεια της πανώλης, όπου το σύμβολο του σκελετού συνδέθηκε άμεσα με την ασθένεια και τον θάνατο, τα υλικά και οι συμβολισμοί των έργων της Πουλιάση συνδέονται αυτόματα με την έννοια του τραύματος στο συλλογικό κοινωνικό υποσυνείδητο της εποχής μας.
Η επιρροή της pop κουλτούρας είναι εμφανής στα έργα. Μεταμορφώνει τα υλικά της, τα περισσότερα από τα οποία θεωρούνται ταμπού, σε γνώριμα και οικεία σύμβολα. Στην έκθεση’The great Islander’ την οποία επιμελήθηκα και παρουσίασα στην Ταϊπέι της Ταΐβάν τον Δεκέμβριο του 2019, η Ειρήνη επέλεξε να παρουσιάσει δυο έργα της σειράς ‘Getting Gracefully shot still hurts’. Ένα λούτρινο χαλί φτιαγμένο από κομμάτια σκισμένου τζιν και ροζ γούνας σε σχήμα όπλου το οποίο παρειδωλικά μοιάζει με το νησί το οποίο μεγάλωσε, αποκαλύπτοντας ένα τραυματικό δίπολο. Η προώθηση του τόπου από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ως μια ουτοπία ενάντια στην δυστοπική αλήθεια της καθημερινότητας. Στο δεύτερο έργο απεικονίζεται η φόρμα ενός Colt Python περίστροφου έχοντας υπό την προστασία του ένα πιο μικρό όπλο. Η σύνθεση αυτή έχει δημιουργηθεί από κάρβουνο και ακρυλικό και βρίσκεται πλαισιωμένη από ένα κάδρο μαύρης γούνας. Ο καλλιτέχνης έχει πλήρη επίγνωση για τον ρόλο των όπλων ως ισχυρά σύμβολα διαμορφωμένα από την ιστορία και την πολιτική παρουσιάζοντας τα, άλλοτε ως σύμβολα τραύματος ή ελευθερίας και άλλοτε ως σύμβολα μιας πατριαρχικής κοινωνίας. Τα έργα της Ειρήνης πάντα αναγκάζουν με ένα μοναδικό τρόπο τον θεατή να έρθει αντιμέτωπος με τον ‘ελέφαντα στο δωμάτιο’. Τονίζει μια κοινή θλίψη που είναι θαμμένη μέσα μας ενώ την ίδια στιγμή μας δείχνει στεγνό παραλογισμό που υπάρχει στον κόσμο.
Η καλλιτέχνης ανταποκρίνεται στο κοινωνικό τραύμα με έναν σαρδωνικό τρόπο. Με τις εμφανείς επιρροές της από την Rachel McLean και την ‘ατίθαση’ των YBA Sarah Lucas χρησιμοποιεί και αυτή μια τολμηρή αλλά και πνευματώδης γλώσσα για να σχολιάσει την παράλογη πραγματικότητα. Για την Ειρήνη η τέχνη της είναι ένας τρόπος ακτιβιστικής επικοινωνίας βασιζόμενος στην ελευθερία έκφρασης και αφήγησης. Στην παρούσα κατάσταση που ζούμε, κάτω από μια ταραχώδη κατάσταση πανδημίας, είναι ενδιαφέρον πως τα έργα της ανταποκρίνονται στο παρόν και κάνουν αλλόκοτες συνδέσεις μεταξύ ανθρώπου, ζωής και θανάτου. Μερικές φορές η πραγματικότητα είναι τόσο τρελή όσο τα έργα τέχνης. Αυτό με κάνει να θέλω να κάνω τον επίλογο παραθέτοντας το παρακάτω απόσπασμα από την ταινία “Joker”:
«Είμαι απλά εγώ ή γενικά επικρατεί μια τρέλα εκεί έξω;»
“Is it just me, or is it getting crazy out there?”
Weichung Lu, 2020
Εικαστικός και Επιμελητρια εκθεσεων
