Τέσσερα μόνο βιβλία ποίησης περιέχει η φετινή βραχεία λίστα των κρατικών βραβείων που ανακοινώθηκε χτες (μετά από τα αντίστοιχα βραβεία του Αναγνώστη, του Χάρτη, της Εταιρείας Συγγραφέων, κοκ.).
“Φτωχή χρονιά για την ποίηση το 2021” είναι ίσως ένα συμπέρασμα όσων τη βλέπουν (ή, από την άλλη, “αποφασισμένη Επιτροπή”), πέρα από το αναμφισβήτητο φυσικά της διάκρισης των βιβλίων του Στρατή Πασχάλη, του Θανάση Χατζόπουλου, του Γιώργου Λίλλη και της Δανάης Σιώζιου. Ένα από αυτά τα βιβλία θα πάρει το βραβείο (κι αυτό, συνήθως, αυτή τη στιγμή που μιλάμε έχει ήδη αποφασιστεί).
Οι μικρές λίστες των βραβείων που δόθηκαν πριν από τα κρατικά βραβεία περιείχαν, αντίθετα, 9 ή 10, εναλλακτικά, βιβλία αντί για τέσσερα, περιλαμβάνοντας τα τρία από τον κατάλογο των κρατικών καθώς και τα βιβλία του Γιώργου Αλισάνογλου (“Κυψέλες”), της Δήμητρας Χριστοδούλου (“Ευγενής ναυσιπλοΐα”), της Δήμητρας Κωτούλα (“Θα ήσουν παντελώς ανυπεράσπιστος, ποιήματα της λευκής σελίδας”), του Κώστα Καναβούρη (“Αμνός”), του Θωμά Τσαλαπάτη (“Η ομορφιά των όπλων μας”), του Αλέκου Λούντζη (“Οι επόμενοι, εμείς”), των Γιάννη Στίγκα και Νικόλα Ευαντινού (“Κωμωδία”), του Γιώργου Βέλτσου (“Η Ανάληψις της Παρθένου”) και της Αθηνάς Βογιατζόγλου (“Πορτρέτα”). Κοντά τους και η ήδη βραβευμένη δύο φορές στην Ελλάδα και την Κύπρο “Stanza” της Μαρίας Καντωνίδου.
Προσπαθώ να θυμηθώ. Η άνοιξη του 2021 ήταν ο καιρός που βγαίναμε ξεμουδιάζοντας από τη δεύτερη καραντίνα. Υπήρξε μια μικρή εκδοτική έκρηξη: βιβλία που είχαν αναβληθεί λόγω του κορονοϊού τώρα μπορούσαν να βγουν, ενόψει και των πρώτων καλοκαιρινών παρουσιάσεων. Το βιβλιοπωλείο Πολιτεία κατέγραψε 600 νέα βιβλία ποίησης – 100 περισσότερα από το 2022 που ακολούθησε. Οι συχνότητες της χρονιάς αυτής που διαθλώνται, έμμεσα, στις λίστες των άλλων λογοτεχνικών βραβείων, χάνονται τελείως από τη short list των κρατικών.
Μιας χρονιάς που περιέλαβε το λογοτεχνικό γεγονός της μετά θάνατον έκδοσης της τελευταίας συλλογής του Δημήτρη Ελευθεράκη, “Άσπρα μήλα” – που θα μπορούσε, κατ’ εξαίρεση, να βραβευτεί. Την αυτοβιογραφική, όμορφη και θρηνητική ταυτόχρονα “Ντελικάτη γυναίκα” της Αλεξάνδρας Μπακονίκα (μαζί με τα βιβλία, επίσης, της Χλόης Κουτσουμπέλη και του Τόλη Νικηφόρου). Τα λογοτεχνικά γεγονότα της επανεμφάνισης, μετά από χρόνια, με ποίηση της Παυλίνας Παμπούδη (“Νυχτολόγιο” και “Σημειώσεις για το άγραφο”) και του 87/χρονου Πρόδρομου Μάρκογλου (“Ριζώματα”, εκδ. Κουκκίδα). Νέων βιβλίων του Μανώλη Πρατικάκη, του Γιάννη Ζέρβα, του Γιώργου Θεοχάρη, της Ευαγγελίας Ανδριτσάνου, του Τσιμάρα Τζανάτου, της Λιάνας Σακελλίου, του Ηλία Κεφάλα, της Φοίβης Γιαννίση, του Γιώργου Κοζία, της Μαρίας Κουλούρη, της Κατερίνας Ηλιοπούλου, της Μάνιας Μεζίτη, της Έλσας Κορνέτη, της Γιάννας Μπούκοβα, της Νάντιας Στυλιανού, της Τασούλας Καραγεωργίου, του Αντώνη Σκιαθά, του Ξάνθου Μαϊντά, του Γιώργου Μπλάνα, χωρίς αξιολογική σειρά, και τη συγκεντρωτική, μετά θάνατον, έκδοση των ποιημάτων του Θοδωρή Μπασιάκου. Νέων βιβλίων του Νίκου Βουτυρόπουλου, του Αντώνη Μπαλασόπουλου, της Ελευθερίας Θάνογλου. Το εξαίρετο, χαμηλόφωνο, ουσιαστικό “Η κοίτη” της Μαίρης Γιόση. Τα αναστοχαστικά και λυρικά “Γενόσημα” του Κωνσταντίνου Λουκόπουλου (εκδόσεις ΑΩ), που θα περίμεναν κάποιος να τα προσέξει καλύτερα. Από τους νεώτερους ποιητές, τα βιβλία των Αλέξιου Μάινα, Μαριάννας Πλιάκου, Μυρτώς Χμιελέφσκι, Έλενας Πολυγένη, Νίκου Φιλντίση, Νίκου Ερηνάκη, Φάνη Παπαγεωργίου, Παναγιώτη Μηλιώτη, Ευά Παπαδάκη, Γεράσιμου Βουτσινά, Βίκυς Κατσαρού, Νικόλα Κουτσοδόντη, Στέφανου Κασσωμένου, Χρήστου Κολτσίδα, Χαρίλαου Νικολαΐδη, κ.ά. Βιβλία που συζητήθηκαν αρκετά της Αγγελικής Πεχλιβάνη (“Οι γάτες του τρίτου”) και του Άκη Παπαντώνη (“Bildungsroman”). Το “Χλόη ΙΙ” του Δημήτρη Λεοντζάκου. Τον “Αλκίνοο” του Γιάννη Ευθυμιάδη. Τη “Ράινα”, πρώτο βιβλίο του Σωτήρη Σουλιώτη. Την “Παλίμψηστη του λύκου μου μορφή” της Διώνης Δημητριάδου (ΑΩ). Το χιουμοριστικό “Καθαριστήριο” του Ορφέα Απέργη. Βιβλία ποίησης ανθρώπων που δεν είχαν καταγραφεί ως ποιητές ως τώρα, όπως ο Δημήτρης Καταλειφός, ο Άρις Γεωργίου ή η Μαριαλένα Σπυροπούλου. Το πανέμορφο “Μες στον ψυχρό καιρό” της Ελένης Κοσμά. Και όσα άλλα ξεχνάω.
Διήλθε έστω και 50 από τα 600 αυτά ποιητικά βιβλία η 9/μελής Επιτροπή της κ. Άλκηστης Σοφού, ώστε να καταλήξει στα τέσσερα που προτίμησε; Θα αποτυπώσει τις τάσεις όλης της παραγωγής στο σκεπτικό της, όπως λέει ο νόμος;
Το Υπουργείο Πολιτισμού της κ. Μενδώνη μας γυρίζει πολλά χρόνια πίσω.
“Μέσα στις επόμενες μέρες θα ανακοινωθεί η βράβευση ενός καλού βιβλίου ποίησης”, θα μου πείτε. Φτάνει αυτό;
* Αναδημοσίευση από το προσωπικό προφίλ στο fb του Σωκράτη Καμπουρόπουλου με ημερομηνία ανάρτησης 17.12.2022