Η ΑΛΦΟΝΣΙΝΑ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ
Πριν 84 χρόνια, τα ξημερώματα της 25ης Οκτωβρίου 1938, η Αλφονσίνα Στόρνι αφήνει το δωμάτιο της πανσιόν στην οδό Calle 3 de Febrero όπου διέμενε, στην πόλη Μαρ ντε Πλάτα, σε ένα υποτιθέμενο ταξίδι αναψυχής, και γύρω στις εφτά το πρωί πέφτει στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού. Λίγες μέρες πριν έχει στείλει, στην εφημερίδα La Nación, ένα ποίημα αποχαιρετισμού με τίτλο «Voy a dormir» (Θα κοιμηθώ). Υπάρχουν δύο εκδοχές για τον τρόπο που επέλεξε η ποιήτρια να πεθάνει. Η μία, που είναι και η πιθανότερη, τη θέλει να ρίχνεται από τον πανύψηλο κυματοθραύστη του Club Argentino de Mujeres. H άλλη, που είναι μια εκδοχή κατά κάποιον τρόπο πιο «λογοτεχνική», τη θέλει να περπατάει αργά μέσα στη θάλασσα μέχρι που χάνεται στον βυθό. Πάνω σε αυτή, τη δεύτερη εκδοχή, γράφεται και το συγκλονιστικό τραγούδι Alfonsina y el mar (H Αλφονσίνα και η θάλασσα) που τραγούδησε με τον μοναδικό της τρόπο η εμβληματική Mercedes Sosa, σε ένα Τραγούδι Μνημείο προς τιμή της σπουδαίας μορφής που υπήρξε η Αλφονσίνα Στόρνι. Ένα νησί- σημείο αναφοράς στα πέλαγα της παγκόσμιας ποίησης.
ΘΑ ΚΟΙΜΗΘΩ
Λουλουδένια δόντια, φιλέ από πάχνη,
χορταρένια χέρια, λεπτοκαμωμένη παραμάνα εσύ
της γης τα σεντόνια έχε μου έτοιμα
και των ξεριζωμένων βρύων το πάπλωμα.
Θ’ αφεθώ στον ύπνο, παραμάνα μου, να πλαγιάσω βάλε με,
ένα φως στο προσκεφάλι μου άναψε,
μια σύναξη άστρων, όποια σ’ αρέσει
είναι όλες καλές, κατέβασε τες λιγάκι πιο κάτω.
Μονάχη άσε με: ακούς τα μπουμπούκια να ξεπετιούνται
ένα ουράνιο πόδι από ψηλά σε λικνίζει
ένα πουλί σου δίνει τις ρυθμικές μελωδίες του
…για να ξεχάσεις. Ευχαριστώ! Α, κι ένα θέλημα:
εάν εκείνος τηλεφωνήσει ξανά
πες του να μην επιμείνει, πως έχω πια φύγει.
VOY A DORMIR
Dientes de flores, cofia de rocío,
manos de hierbas, tú, nodriza fina,
tenme prestas las sábanas terrosas
y el edredón de musgos escardados.
Voy a dormir, nodriza mía, acuéstame.
Ponme una lámpara a la cabecera;
una constelación; la que te guste;
todas son buenas; bájala un poquito.
Déjame sola: oyes romper los brotes…
te acuna un pie celeste desde arriba
y un pájaro te traza unos compases
para que olvides… Gracias. Ah, un encargo:
si él llama nuevamente por teléfono
le dices que no insista, que he salido…
Η ΑΛΦΟΝΣΙΝΑ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ
(Μουσική/στίχοι: Ariel Ramírez, Félix Luna)
Απ´ τη μαλακή αμμουδιά που τη γλύφει
η θάλασσα
το μικρό της χνάρι δεν γυρνά πίσω ξανά,
ένα μονοπάτι μόνο από θλίψη και σιωπή
έφτασε μέχρι το βαθύ νερό.
Ένα μονοπάτι μόνο από στεναχώριες βουβές
ήρθε ως τον αφρό.
Γνωρίζει ο Θεός ποια αγωνία σε συντρόφεψε
ποιους πόνους παλιούς η φωνή σου δεν είπε
για να πλαγιάσεις νανουρισμένη
στον ψαλμό των θαλάσσιων κοχυλιών.
Το άσμα που στο σκοτεινό βυθό των πελάγων
τραγουδά το κοχύλι.
Φεύγεις Αλφονσίνα, με τη μοναξιά σου-
τι ποιήματα καινούργια πας να γυρέψεις ;
Μια φωνή παμπάλαιη από άνεμο και από αλάτι
την ψυχή σου θρυμματίζει και μαζί της την παίρνει.
Και πας προς τα κει, όπως στα όνειρα, κοιμώμενη,
Αλφονσίνα, που τη θάλασσα ντύθηκες.
Πέντε μικρούλες σειρήνες θα σε πάρουν μαζί τους
μέσα από στράτες φυκιών και κοραλλιών
και φωσφορούχοι ιππόκαμποι
θα περιπολούν στο πλευρό σου.
Και του νερού οι κάτοικοι πλάι σου,
όπου να ‘ναι, θα παίξουν.
«Φέρε το φως λιγάκι πιο κάτω,
να κοιμηθώ άσε με, παραμάνα, γαλήνια.
Κι αν εκείνος καλέσει μην του πεις πως
είμαι εδώ-πες του, η Αλφονσίνα δεν ξαναγυρνά.
Κι αν εκείνος καλέσει, ποτέ μην του πεις
πως είμαι εδώ,
πως έφυγα πες του.»
Φεύγεις Αλφονσίνα, με τη μοναξιά σου-
τι ποιήματα καινούργια πας να γυρέψεις ;
Μια φωνή παμπάλαιη από άνεμο και από αλάτι
την ψυχή σου θρυμματίζει και μαζί της την παίρνει
Και πας προς τα κει, όπως στα όνειρα, κοιμώμενη,
Αλφονσίνα, που τη θάλασσα ντύθηκες.
Alfonsina y el Mar
Por la blanda arena que lame el mar
Su pequeña huella no vuelve más
Un sendero solo de pena y silencio llegó
Hasta el agua profunda
Un sendero solo de penas mudas llegó
Hasta la espuma
Sabe Dios que angustia te acompañó
Que dolores viejos calló tu voz
Para recostarte arrullada en el canto de las
Caracolas marinas
La canción que canta en el fondo oscuro del mar
La caracola
Te vas Alfonsina con tu soledad
¿Qué poemas nuevos fuiste a buscar?
Una voz antigua de viento y de sal
Te requiebra el alma y la está llevando
Y te vas hacia allá, como en sueños
Dormida, Alfonsina, vestida de mar
Cinco sirenitas te llevarán
Por caminos de algas y de coral
Y fosforescentes caballos marinos harán
Una ronda a tu lado
Y los habitantes del agua van a jugar
Pronto a tu lado
Bájame la lámpara un poco más
Déjame que duerma Nodriza en paz
Y si llama él no le digas que estoy
Dile que Alfonsina no vuelve
Y si llama él no le digas nunca que estoy
Di que me he ido
Te vas Alfonsina con tu soledad
¿Qué poemas nuevos fuiste a buscar?
Una voz antigua de viento y de sal
Te requiebra el alma y la está llevando
Y te vas hacia allá como en sueños
Dormida, Alfonsina, vestida de mar