Tragedia dell’Infanzia
Alberto Savinio
Ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς, τόσο για τα ιταλικά όσο και για τα ελληνικά γράμματα, ο Alberto Savinio [1] παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το συγγραφικό του έργο, καθώς και για την τεράστια συμβολή του στις τέχνες. Η σχέση μεταξύ μύθου και πραγματικότητας και συγκεκριμένα η ελληνική μυθολογία αποτέλεσε έμπνευση για τον συγγραφέα, ο οποίος αποτύπωσε στα έργα του τα βιώματα και τις γλαφυρές εικόνες που τον συντρόφευαν από την παιδική του ηλικία μέχρι την ωρίμανσή του.
Γεννημένος στη Ρώμη ένα καλοκαίρι του 1891, Αύγουστο μήνα, ο Savinio αφηγείται μέσα από το μυθιστόρημα La tragedia dell’Infanzia (Η Τραγωδία της παιδικής μου ηλικίας) τα δικά του δεινά και τις περιπέτειές του, αφήνοντας στον αναγνώστη μια διαφορετική γεύση από τα χρόνια μιας ταραγμένης παιδικής ηλικίας, γεμάτης ψευδαισθήσεις και ανησυχίες για τον κόσμο και τις σχέσεις των ανθρώπων.
Ο τόπος διαδραματισμού των γεγονότων, η Ελλάδα εξετάζεται τόσο από φυσικής όσο και από γεωγραφικής πλευράς σε σχέση με τον μύθο και την πραγματικότητα. Η περιγραφή του μύθου, τα ιστορικά στοιχεία και τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα της εποχής παρουσιάζονται μέσα από την αφήγηση του πρωταγωνιστή και συγγραφέα.
Το έργο του συγγραφέα ανήκει στην κατηγορία του romanzo di formazione, αφού μέσα από τη μυθολογία αποσκοπεί στο να περιγράψει το ψυχοκοινωνικό κομμάτι.
Ο συγγραφέας, ζωγράφος και συνθέτης περιγράφει την Grecia Saviniana-την Ελλάδα του Savinio -μέσα από την prosa, προσδίδοντας στο έργο του ρεαλιστικό χαρακτήρα. Παρά τις έντονες επιδράσεις του σουρεαλισμού στο μυθιστόρημά του και στα έργα ζωγραφικής του, υπάρχει πάντοτε μια σύγκρουση εσωτερική ανάμεσα στην ηλικία της παιδικότητάς του και στην απειλή της ενηλικίωσης, που σύμφωνα με το κείμενο, αν και είναι η φυσική συνέχεια του ανθρώπου, τρομάζει τον συγγραφέα, ο οποίος αναζητά στο ελληνικό πνεύμα [2] μια σύνδεση ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν του. Με εμφανείς επιρροές από τον εξπρεσιονισμό και τον σουρεαλισμό, το μυθιστόρημα του συγγραφέα με τη χρήση του μύθου αποτυπώνει το πνεύμα της κλασικής Ελλάδας, την Ελλάδα που εκθείασε και παρουσίασε με εξωτικό τρόπο [3] .
Η παρούσα μελέτη είναι η μετάφραση από το μυθιστόρημα Tragedia dell’Infanzia του Alberto Savinio [4] (Αθήνα 1891-Ρώμη 1952), ψευδώνυμο του Andrea Francesco de Chirico. Θα προηγηθεί το ιταλικό κείμενο και θα ακολουθήσει η μετάφραση.
[1] Ο Alberto Savinio, ψευδώνυμο του Andrea Francesco de Chirico και αδερφός του Giorgio de Chirico (ζωγράφου σουρεαλιστή), μεταφέρθηκε στην Ελλάδα την περίοδο της γέννησης του αδερφού, το 1988. Η πόλη της Αθηνάς με το σύμβολο της κουκουβάγιας, η πόλη, όπου άνθισαν οι τέχνες, τα γράμματα και η φιλοσοφία, διαμόρφωσε το πνεύμα αλλά και την κουλτούρα του συγγραφέα.
[2] Το πνεύμα του κλασικού ελληνικού πολιτισμού ήταν η δομή της νοοτροπίας του συγγραφέα.
[3] Χρήση μεταφορών και στοιχεία υπερβολής.
[4] Alberto Savinio, Tragedia dell‘Infanzia, Piccola Biblioteca 458, Adelfi, Milano, 2001.
CAPITOLO 4
SENOFONTE
Quegli che scampanellava con tanta autorità, era Saltas il dottore.
Se costui fosse un luminare della scienza o un somaro patentato, io non so dire. So in compenso che la lucida sommità del suo cranio, su cui una fettuccia di capelli ingommati si attorceva a forma di àspide, era oggetto di meraviglia.
Quante volte avevo tentato di partecipare ai miei genitori la mia tanta ammirazione! Fatica sprecata. Anzichè apprezzare i miei sentimenti,costoro mi redarguivano con asprezza.
«Sconoscente! » esclamava mio padre. «Pigliare in giro l’uomo che ti ha salvata la vita! »
E la mamma sembrava dicesse: «Che ti ho fatto Dio, per avermi punita con un simile mostro?»
A me restava lo sconforto di quel sentimento incomunicabile.
«O eccoci in piedi, maskarà».
Saltas ricominciava a trattarmi male: prova indubitabile che ero veramente guarito.
Fatto felice, senza più. Ma il pensiero della guarigione acquistava valore da quest’ altro pensiero, che tra qualche giorno sarei potuto novamente scendere in giardino, riprendere i miei giochi con Senofonte lo sguattero guercio.
Era uomo costui, o non piuttosto un genio calato dal cielo sulla terra per trastullarsi con la vita, trionfare dei suoi ostacoli?
L’aria lo reggeva come regge i veloci uccelli. Alla sua voce marina i mirti rabbrividivano. Gli animali più schivi lo circondavano fidenti. Maestro inimitabile di astuzia e artifici, il suo corpo brillava misteriosamente nel cielo, come di nume che un’po si dimostra un’po si cela.
Di là degli anni dell’infanzia e della vita intera, compagno di felicità silvestri, io ti saluto nell’immortalità.
Saltas entrò in camera lanciandomi occhiate furibonde.
Non gli volevo bene al vecchio Saltas. Fin dalla prima volta che costui si era avvicinato al mio lettuccio, la barba gialla d’uovo, gli occhiali inforcati sul naso e spugna e che per una piccola separazione delle cartilagiani somigliava a un cullino butterato, avevo scoperto una strettissima affinità tra quel dispensiere di clisopompi, e il sapaiù dipinto nel mio Paradiso degli animali.
«Spogliarsi! » tuonò il dottore.
Che bisogno poi di usare quel vocione e una forma verbale che non sarebbe tollerata fra persone perbene?
«Giù le mutandine».
Se costui s’illude di farmi paura, s’inganna. O non lo so io che sotto quell’aria da mangiafuoco, Saltas è un pecorone?
«Su quel corpetto».
Il cranio lucente di Saltas gravitava sul mio torace. La finestra vi si specchiava assieme con gli alberi e il cielo. Gli occhi del sanitario mi fissavano da sotto in su, con l’ineffabile indifferenza di uno che ci guarda mentre sta parlando al telefono. L’esame si prolungò.
«Respirare forte! »
Scaricai i polmoni sull’ àspide ingommata, la quale, vinta la resistenza del cosmètico, volottuosamente palpitò.
«Ohi maskarà! maskarà! »
Combattuto tra i morsi del prurito e il timore di scomporre la decorazione del suo cranio, Saltas manovrò con circospezione sulla parte offesa l’unghia del mignolo, che era sviluppatissima e tagliata a forma di penna d’oca.
Gli occhi di mio padre mi fulminarono. Ma presente il sanitario, l’autorità di mio padre scadeva. Quali sanzioni avrebbe prese il vecchio Saltas?
Questi per fortuna si mostrò clemente. Lo sapevo bene io che Saltas era un pecorone. Mi bussò ancora con l’indice a martello, roteò ferocemente le pupille, e come un tiranno avrebbe detto: Portate costui ala forca» ordinò.
«Niente più calomelano! »
Un lieto stupore si formò intorno alle parole di Saltas. Nessuno fiatava. La felicità si affacciò alla finestra, scese con passo regale nella camera, si unì al nostro gruppo.
Poco dopo, la voce di mia madre, levandosi dal cuore del silenzio ma così cauta da non tubarlo affatto, domandò:
«E quanto a nutrimento dottore? »
«Qualche cosetta leggera: cucchiaiatina di brodo, un alluzza di pollo, due susine cotte».
Sì pentì di avermi concesso troppo, e aggiunse col suo solito vocione.
«Badiamo però: poco, pochissimo di ogni cosa! »
Fu la volta di mio padre. Violoncello che attacca un assòlo durante una pausa dell’orchestra, la sua voce baritonale domandò:
«E un cambiamento d’aria, dottore? »
Saltas mi squadrò dal capo alle piante, poi torcendo la vista con orrore risposta ose:
«Indispensabile».
Il dottore passò nella camera attigua per lavarsi le mani. Mio padre gli tenne dietro.
Rimanemmo soli, la mamma e io. Allora la dea, aprendo le invisibili braccia, ci strinse al petto, come madre i figlioli.
Stentavo ad accettare per vero l’avvenuto. Sullo specchio della mia gioia affiorava l’ombra di una oscura minaccia. Sotto quell’improvvisa benevolenza, si nascondeva certamente qualche burla atroce.
Molte ragioni concorrevano a farmi diffidare di quell’uomo. Nel corso delle nostre infauste relazioni avevo scoperto che nonostante la sua rumorosa bonarietà, colui era ipocrita e malvagio.
Saltas prima di tutto non aveva mai mostrato di prendere sul serio la mia malattia, il che mi mortificava profondamente. E una volta, pur sapendo che io ero astretto alla dieta più rigorosa, alla quale del resto lui stesso mi aveva condannato, non ebbe forse la raffinata crudeltà di domandarmi se alle pillole di chinino arrotolate nella polvere di cannella, preferivo il gallinaccio con le patatine e ripieno di castagne, di pignoli e di zibibbo?
L’odiata sàgoma riapparve nel vano dell’uscio, e dietro a quella il volto gioviale di mio padre, che superando il dottore con tutta la testa, sembrava avesse posta a riposo la sua su quella del sanitario.
«Viaggetto breve» diceva il dottore, detergendosi le dita a uno a uno e continuando un discorso iniziato nella stanza attigua.
«Mare? » domandò mio padre.
«Mare».
«Come sono contenta! » esclamò la mamma.
«Ignoramus», riprese con emfasi Saltas. «A che si riducono i ritrovati della nostra povera scienza, se comparati all’immensità potere salutare della natura! Il mare, signori miei, il mare! Thalatta! thalatta! come disse Senofonte!»
Senofonte?
Le voci di Saltas, di mio padre della mamma naufragarono in un opaco ronzio.
Dopo i quattro sbattimenti di barba ond’era scaturito così inaspettatamente il nome di Senofonte, non udii nient’ altro se non un vasto fruscio di mare notturno.
Senofonte?
Temevo di aver capito male.
Senofonte!
Come! Il dottor Saltas, il burbero, lo scontroso, il terribile Saltas conosceva dunque il mio migliore amico, il mio grande compagno di giochi, lo sguattero guercio, colui che rapiva alle querce i nidi colmi di uccelletti implumi, colui che rapiva alle querce i nidi colmi di uccelletti implumi, colui che con due stecchini e un poco di spago fabbricava armi insidiosissime, l’inimitabile maestro di ogni astuzia e di ogni artificio?
Senofonte!
Nè mostrava di conoscerlo soltanto, ma parlava di lui con stima ,citava solennemente le sue parole, nutriva per lui un’ammirazione uguale se non maggiore alla mia propria.
O mistero insondabili delle anime dei grandi! La mia avversione per il Vecchio Saltas svanì di colpo.
Mi calai pian piano dalla poltrona, avanzai con passo di sonnambulo dietro la sedia del dottore; ma mentre stavo per spiccare Il salto e volargli tra, quegli si voltò, mi vide, e con una sola contrazione del suo naso chiapputo, arrestò il mio slancio.
Mi sentii bagnato di mortificazione, come quel giorno che sferrata una sculacciata tremenda sul deterano di un tale che avevo scambiato per un mio compagno di giochi, mi accorsi quando quegli esterrefatto si voltò, che era un signore piccolissimo di statura ma con barba e baffi, che io vedevo per la prima volta. Saltas se ne andò. La sera cominciò a calare. Entrò la Tomassa col lume in mano. Benché il tempo avanzasse col suo ritmo consueto, scandito di mezz’ora dai rintocchi lenti e cattedralizi dell’orologio e bilanciere; benché assieme con le ore anche gli aspetti delle cose mutassero intorno a me e tutto si adagiasse nella pace e nel riposo, io non riuscivo a rassettare le idee ,e vincere il stupore.
Non toccai cibo. E poiché davanti all’alluzza di pollo e alle susine consentite dal dottore io rimanevo impassabile e accigliato, la mamma allarmata e paventando qualche nuovo ritorno della febbre, mi mise a letto prima del solito e con termometro sotto l’ascella. Ma febbre non era la mia. Non quella in ogni modo che fa salire la colonnina del mercurio. E quando nel buio della camera il teatro della fantasia tirò fuori i suoi lumi, l’immagine del perfido Senofonte che ai miei disperati richiamo rispondeva tirandomi la lingua e facendomi gli sberleffi, cominciò a passarmi e a ripassarmi davanti agli occhi.
La notte era alta, la casa dormiva sulle sue àncore, e io piangevo ancora sui frantumi di quell’amicizia magnifica e distrutta per sempre.
Μετάφραση
Ξενοφών
Eκείνος που κτυπούσε το κουδούνι με τόση εξουσία ήταν ο Σάλτας, ο γιατρός.
Αν αυτός ήταν άστρο της επιστήμης ή γάιδαρος με πτυχίο, δεν ξέρω να πω. Ξέρω πάντως ότι η γυαλιστερή κορυφή του κρανίου του, πάνω στην οποία ένα λεπτό στρώμα από κολλημένα μαλλιά συστρεφόταν σε σχήμα ερπετού, ήταν αντικείμενο θαυμασμού.
Πόσες φορές είχα προσπαθήσει να μεταδώσω στους γονείς μου τον μεγάλο μου θαυμασμό! Χαμένος κόπος. Αντί να εκτιμήσουν τα συναισθήματά μου, εκείνοι με επέπλητταν με αυστηρότητα.
«Αχάριστε!» αναφωνούσε ο πατέρας μου. «Να κοροϊδεύεις τον άνθρωπο που σου έσωσε τη ζωή!»
Και η μητέρα έμοιαζε να λέει: «Τι έχω κάνει, Θεέ μου, για να δοκιμάζομαι με ένα τέτοιο τέρας;»
Σε μένα παρέμενε η απογοήτευση του αμετάδοτου εκείνου συναισθήματος.
«Ω, να ‘μαστε και πάλι όρθιοι μασκαρά!»
Ο Σάλτας άρχισε και πάλι να μου φέρεται άσχημα: αναμφισβήτητη απόδειξη ότι είχα πραγματικά αναρρώσει.
Έγινα ευτυχής, χωρίς τίποτα παραπάνω. Αλλά η ιδέα της ανάρρωσης αποκτούσε αξία χάρη σε μια άλλη σκέψη, ότι σε καμιά μέρα θα μπορούσα και πάλι να κατέβω στον κήπο και να ξαναρχίσω τα παιχνίδια μου με τον Ξενοφώντα, τον αλλήθωρο παραμάγειρα.
Ήταν άνθρωπος αυτός ή μήπως μια διάνοια που είχε πέσει από τον ουρανό στη γη για να παίξει με τη ζωή, να θριαμβεύσει στις δυσκολίες της;
O αέρας τον στήριζε, όπως στηρίζει τα γρήγορα πουλιά. Στη ναυτική φωνή του οι μυρτιές ανατρίχιαζαν. Τα πιο συνεσταλμένα ζώα τον περιέβαλλαν με εμπιστοσύνη. Αμίμητος δάσκαλος στην πανουργία και τα τεχνάσματα, το σώμα του έλαμπε μυστηριωδώς στον ουρανό, σαν μια «δύναμη», που πότε εμφανίζεται και πότε κρύβεται.
Από κει, απ’ τα χρόνια της παιδικότητας και ολόκληρης της ζωής, σύντροφε της χαράς των δασών, σε χαιρετώ στην αθανασία!
Ο Σάλτας μπήκε στο δωμάτιο, ρίχνοντάς μου έξαλλες ματιές.
Δεν τον συμπαθούσα τον γέρο-Σάλτα. Από την πρώτη στιγμή που πλησίασε το κρεβατάκι μου, η αυγοκίτρινη γενειάδα του, τα στηριγμένα στη μύτη γυαλιά με το σφουγγαράκι, που με ένα μικρό διαχωρισμό των ρινικών χόνδρων έμοιαζε με βλογιοκομμένο πισινό, είχα ανακαλύψει μια στενή συνάφεια ανάμεσα σε αυτόν τον διανομέα συσκευών κλυσμάτων και του «σαπαϊού», που ήταν ζωγραφισμένο στον παράδεισο των ζώων μου.
«Γδύσου!» αναφώνησε ο γιατρός.
Τι ανάγκη υπάρχει να χρησιμοποιεί αυτή την φωνάρα και μία ρηματική μορφή που δεν θα γινόταν ανεκτήσε λογικά άτομα;
«Κάτω το βρακάκι!»
Αν αυτός εδώ νομίζει ότι θα τον φοβηθώ, αυταπατάται. Ή μήπως δεν ξέρω ότι κάτω από αυτόν τον αέρα του ατρόμητου ο Σάλτας είναι ένα προβατάκι;
«Ίσια το κορμάκι!»
Το γυαλιστερό κρανίο του Σάλτα, βάραινε επάνω στο στέρνο μου. Το παράθυρο καθρεφτιζόταν μαζί με τα δέντρα και τον ουρανό πάνω του. Τα μάτια του γιατρού με κοίταζαν από κάτω έως πάνω με την ανείπωτη αδιαφορία κάποιου που μας κοιτάζει ενώ μιλά στο τηλέφωνο. Η εξέταση επεκτάθηκε.
«Ανάπνευσε δυνατά!»
Άδειασα τους πνεύμονές μου επάνω στο κολλημένο «ερπετό», το οποίο, αφού νικήθηκε η αντίστασή του, δονήθηκε ηδονικά.
«Ω! μασκαρά! μασκαρά!»
Αμφιταλαντευόμενος ανάμεσα στα τσιμπήματα της φαγούρας και τον κίνδυνο να διαλύσει τον διάκοσμο του κρανίου του, ο Σάλτας κίνησε προσεκτικά στο ευπαθές σημείο το νύχι του μικρού δακτύλου, το οποίο ήταν μακρύ και κομμένο σε σχήμα φτερού χήνας.
Τα μάτια του πατέρα μου με κατακεραύνωναν. Αλλά παρουσία του ιατρού, η αυστηρότητα του πατέρα μου έφθινε. Ποιες κυρώσεις θα εφάρμοζε ο γέρο-Σάλτας;
Αυτός ευτυχώς αποδείχθηκε επιεικής. Το ήξερα καλά εγώ ότι ο Σάλτας ήταν προβατάκι. Με χτύπησε ακόμα με τον δείκτη του χεριού σαν σφυρί, περίστρεψε άγρια τις κόρες των ματιών μου και, ενώ σαν τύραννος θα μπορούσε να πει: «οδηγήστε τον στην κρεμάλα», διέταξε:
«Όχι άλλο καλομέλανο!»
Μια ευχάριστη έκπληξη σχηματίστηκε γύρω από τα λόγια του Σάλτα. Κανείς δεν ανάσαινε. Η ευτυχία ξεπρόβαλε στο παράθυρο, κατέβηκε με μεγαλοπρεπές βήμα στο δωμάτιο και ενώθηκε με την ομάδα μας.
Λίγο μετά, η φωνή της μητέρας μου, βγαίνοντας από την καρδιά της σιωπής, αλλά τόσο προσεκτική, ώστε να μην τον ανησυχήσει, τον ρώτησε:
«Και σε ό,τι αφορά το φαγητό, γιατρέ;»
Mε μία γλυκιά φωνή που δεν την αναγνώριζα ο γιατρός απάντησε:
«Κάτι ελαφρύ: ένα κουταλάκι ζωμό, μια φτερούγα από κοτόπουλο, δύο ψητά δαμάσκηνα..»
Μετάνιωσε για τις πολλές παραχωρήσεις προς εμένα και πρόσθεσε με τη συνηθισμένη στεντόρεια φωνή του:
«Προσοχή όμως: λίγο, πολύ λίγο από καθετί!»
Ήταν η σειρά του πατέρα μου. Σαν βιολοντσέλο που εκτελεί ένα μουσικό μέρος κατά τη διάρκεια παύσης της ορχήστρας, η βαρύτονη φωνή του ρώτησε:
«Και μία αλλαγή αέρα, γιατρέ;»
Ο Σάλτας με κοίταξε από την κορυφή ως τα νύχια και μετά, στρέφοντας τη ματιά με φρίκη, είπε:
«Απαραίτητη!»
Ο γιατρός πέρασε στο διπλανό δωμάτιο για να πλύνει τα χέρια του. Ο πατέρας μου τον ακολούθησε.
Παραμείναμε μόνοι, η μητέρα μου και εγώ. Και τότε η «θεά», ανοίγοντας τα αόρατα χέρια της, μ’ έσφιξε στο στήθος της, όπως η μητέρα τα παιδιά.
Δυσκολευόμουν να δεχτώ ως πραγματικό το περιστατικό. Στον καθρέπτη της χαράς μου αναδυόταν η σκιά μιας σκοτεινής απειλής. Κάτω από αυτή την απροσδόκητη ευμένεια, κρυβόταν σίγουρα κάποια φρικτή φάρσα.
Πολλοί λόγοι συνέτρεχαν, ώστε να με κάνουν να μην εμπιστεύομαι αυτόν τον άνθρωπο. Στην πορεία των μοιραίων σχέσεών μας, είχα ανακαλύψει ότι αυτός, παρά τη θορυβώδη προσήνειά του, ήταν υποκριτής και απαίσιος.
Ο Σάλτας καταρχάς δεν είχε δείξει ποτέ να παίρνει στα σοβαρά την ασθένειά μου, κάτι το οποίο με πρόσβαλε βαθύτατα.
Και μία φορά, παρότι γνώριζε ότι ήμουν υποχρεωμένος στην πιο αυστηρή δίαιτα, στην οποία εξάλλου ο ίδιος με είχε καταδικάσει, δεν είχε έστω την εκλεπτυσμένη ωμότητα να με ρωτήσει αν, αντί για τα βουτηγμένα στην κανέλα χαπάκια κινίνου, προτιμούσα γαλοπούλα με πατάτες και γέμιση με κάστανα, κουκουνάρες και σταφίδα.
Ο μισητός τύπος ξεπρόβαλε ξανά στο κενό της πόρτας και πίσω από αυτόν το πρόσχαρο πρόσωπο του πατέρα μου, ο οποίος, ξεπερνώντας ένα κεφάλι τον γιατρό, έμοιαζε να έχειακουμπήσει το δικό του κεφάλι επάνω σε αυτό του γιατρού για να ξαποστάσει.
«Σύντομο ταξιδάκι», έλεγε ο γιατρός απολυμαίνοντας τα δάκτυλα ένα προς ένα και συνεχίζοντας μία συζήτηση που είχε ξεκινήσει στο διπλανό δωμάτιο.
«Θάλασσα;» ρώτησε ο πατέρας μου.
«Θάλασσα».
«Πόσο χαίρομαι!» αναφώνησε η μητέρα μου.
«Αδαείς», ξαναπήρε τον λόγο με έμφαση ο Σάλτας. «Πώς μειώνονται τα ευρήματα της φτωχής μας επιστήμης, αν συγκριθούν με την τεράστια θεραπευτική δύναμη της φύσης! Η θάλασσα, κύριοι, η θάλασσα! “Θάλαττα ! Θάλαττα!” όπως είπε και ο Ξενοφών!»
Ο Ξενοφών;
Οι φωνές του Σάλτα, του πατέρα μου, της μητέρας μου ναυάγησαν μέσα σε ένα αδιαφανές βουητό. Μετά τα τέσσερα χτυπήματα της γενειάδας από όπου ξεπρόβαλε έτσι απρόσμενα το όνομα του Ξενοφώντα, δεν άκουσα τίποτε άλλο παρά ένα εκτεταμένο θρόισμα της νυχτερινής θάλασσας.
Ξενοφών;
Φοβήθηκα ότι είχα καταλάβει λάθος.
Ξενοφών!
Πώς! Ο γιατρός Σάλτας, ο σκυθρωπός, ο αγέλαστος, ο τρομερός Σάλτας γνώριζε λοιπόν τον καλύτερό μου φίλο, τον μεγάλο σύντροφό μου στο παιχνίδι, τον αλλήθωρο παραμάγειρα, εκείνον που τρυπούσε τα καλάμια και τα μετέτρεπε σε φλογέρες, εκείνον που έκλεβε από τα κυπαρίσσια τις γεμάτες από άπτερους νεοσσούς φωλιές, εκείνον που με βέργες και λίγο σπάγκο κατασκεύαζε όπλα-παγίδες, τον αμίμητο «καθηγητή» σε κάθε πανουργία και τέχνασμα;
Ξενοφών!
Ούτε έδειχνε να τον γνωρίζει μόνον, αλλά μιλούσε γι’ αυτόν με τόση εκτίμηση, παρέθετε με στόμφο τα λόγια του, έτρεφε για εκείνον έναν θαυμασμό παρόμοιο αν όχι μεγαλύτερο από τον δικό μου θαυμασμό προς τον Ξενοφώντα.
Ω, ανεξιχνίαστα μυστήρια της ψυχής των μεγάλων! Η αντιπάθειά μου για τον γέρο-Σάλτα εξαφανίστηκε μονομιάς.
Γλίστρησα σιγά σιγά από την πολυθρόνα, προχώρησα με βήμα υπνοβάτη πίσω από την καρέκλα του γιατρού. Αλλά ενώ ετοιμαζόμουν να κάνω ένα σάλτο και να πεταχτώ στα χέρια του, εκείνος γύρισε, με είδε και με μια μόνο σύσπαση της μύτης του, μου έκοψε τη φόρα.
Αισθανόμουν λουσμένος από εξευτελισμό, όπως εκείνη την ημέρα που, έχοντας εξαπολύσει μια τρομερή ξυλιά στον πισινό κάποιου, που τον είχα περάσει για φίλο από τον καιρό των παιδικών παιχνιδιών, συνειδητοποίησα, όταν εκείνος εμβρόντητος γύρισε, ότι ήταν ένας κύριος μικρόσωμος με γένια και μουστάκι, που εγώ έβλεπα για πρώτη φορά. Ο Σάλτας έφυγε. Άρχισε να πέφτει η νύκτα. Μπήκε η Τομάζα (Tommasa) με το φως των κεριών στο χέρι. Παρότι ο χρόνος προχωρούσε με τον συνήθη ρυθμό του, που έκαμε διακριτή τη ροή του κάθε ημίωρο με τους αργούς καθεδρικούς χτύπους του εκκρεμούς, παρότι μαζί με τις ώρες και οι όψεις των πραγμάτων άλλαζαν τριγύρω μου και όλα έτειναν στην ηρεμία και την ανάπαυση, εγώ δεν κατάφερνα να τακτοποιήσω τις σκέψεις μου, να υπερνικήσω την έκπληξη.
Δεν άγγιξα το φαγητό. Και παρότι εμπρός στην φτερούγα από κοτόπουλο και στα δαμάσκηνα που είχε εγκρίνει ο γιατρός παρέμενα απαθής και κατσούφης, η μητέρα μου ανήσυχη και φοβούμενη μια νέα επιστροφή του πυρετού, με έβαλε στο κρεβάτι πριν τη συνηθισμένη ώρα και με το θερμόμετρο κάτω από τη μασχάλη. Μα ο πυρετός δεν ήταν δικός μου. Και όπως και να’ χει όχι εκείνος που ανεβάζει τη στήλη του υδραργύρου. Και όταν στο σκοτάδι του δωματίου το θέατρο της φαντασίας έβγαλε έξω τα δικά του φώτα, η εικόνα του ύπουλου Ξενοφώντα, που στις απελπισμένες κραυγές μου απαντούσε βγάζοντας μου την γλώσσα και κοροϊδεύοντάς με, άρχισε να περνά και να ξαναπερνά εμπρός από τα μάτια μου.
Η νύχτα είχε προχωρήσει, το σπίτι κοιμόταν αγκυρωμένο και εγώ έκλαιγα ακόμα στα συντρίμμια εκείνης της υπέροχης φιλίας που διαλύθηκε για πάντα.
* Η Βασιλική-Αλεξάνδρα Σκρεμμύδα γεννήθηκε το 1992 στην Πάτρα και φοίτησε στο Αρσάκειο Πατρών. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο τμήμα της Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας. Πραγματοποίησε Μεταπτυχιακές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Βενετίας στο τμήμα της Ιταλικής Φιλολογίας και Λογοτεχνίας, θέμα δε της Διπλωματική της ήταν Ερμηνεύοντας στα ελληνικά <<Η τραγωδία της Παιδικής μου Ηλικίας >>του A.Savinio. Ερμηνευτικά ζητήματα. Σήμερα, ολοκληρώνει το Διδακτορικό της στο Τμήμα της Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Αθηνών.
Δίδαξε Ιταλική Γλώσσα και Διδακτική στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια και Ιταλική Γλώσσα και Γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο του Σαλέντο.
Εκτός της μητρικής της γλώσσας , μιλά ιταλικά, αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά.