ΤΟ ΚΑΝΑΜΕ
Το κάναμε μπροστά στον καθρέφτη
Και στο φως. Το κάναμε στο σκοτάδι,
Στο νερό, και στο ψηλό χορτάρι.Το κάναμε προς τιμήν τού Ανθρώπου
Προς τιμήν τού κτήνους και προς τιμήν τού Θεού.
Αλλά δεν ήθελαν να ξέρουν για εμάς
Γιατί είχαν ήδη δει και άλλους σαν κι εμάς.
Και στο φως. Το κάναμε στο σκοτάδι,
Στο νερό, και στο ψηλό χορτάρι.Το κάναμε προς τιμήν τού Ανθρώπου
Προς τιμήν τού κτήνους και προς τιμήν τού Θεού.
Αλλά δεν ήθελαν να ξέρουν για εμάς
Γιατί είχαν ήδη δει και άλλους σαν κι εμάς.
Το κάναμε με φαντασία και χρώματα,
Μπερδεύοντας τα κόκκινα με τα καστανά μαλλιά
Με δύσκολες ασκήσεις διέγερσης. Το κάναμε
Σαν τροχοί και σαν άγια πλάσματα
Και με άρματα και κατορθώματα των προφητών.
Το κάναμε με έξι φτερά
Και έξι πόδια.
Αλλά οι ουρανοί ήταν σκληροί
Πάνω από τα κεφάλια μας
Όπως η γη τού καλοκαιριού
Κάτω από τα πόδια μας.
(Μεταφραστική δοκιμή: Νίκος Λάζαρης)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο Γιεχούντα Αμικάι (Yehuda Amichai) γεννήθηκε το 1924 στο Βύρτσμπουργκ τής Γερμανίας από ορθόδοξους, Εβραίους γονείς. Το Γερμανικό του όνομα ήταν Ludwig Pleuffer. Σε ηλικία δώδεκα ετών ακολούθησε την οικογένειά του στην Παλαιστίνη, όπου μερικά χρόνια αργότερα απέκτησε την Ισραηλινή υπηκοότητα. Στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο υπηρέτησε στον Βρετανικό στρατό, ενώ στον πόλεμο τής Παλαιστίνης (1947-1949),υπηρέτησε με τον βαθμό τού επιλοχία στον Ισραηλινό στρατό. Μετά τον πόλεμο φοίτησε στο πανεπιστήμιο τού Ισραήλ και ακολούθως εργάστηκε ως καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση. Ο Αμικάι δημοσίευσε έντεκα ποιητικές συλλογές, δύο μυθιστορήματα και ένα βιβλίο με διηγήματα. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους μεταπολεμικούς ποιητές τού Ισραήλ και ταυτόχρονα ένας από τους σημαντικότερους ποιητές τού Ευρωπαϊκού ποιητικού μοντερνισμού. Έχει τιμηθεί με πολλά διεθνή λογοτεχνικά βραβεία, ενώ τα ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από σαράντα ξένες γλώσσες. Πέθανε στο Ισραήλ το 2000.
Στο ποίημα “Το κάναμε”, το οποίο προσπάθησα να αποδώσω στη γλώσσα μας, η αναφορά στην ερωτική πράξη γίνεται με έναν εξόχως ευγενή, διακριτικό, εναργή τρόπο. Οι δύο εραστές στο ποίημα τού Αμικάι, δεν βρίσκονται σε έναν συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Εκπροσωπούν το ανθρώπινο είδος στην αιωνιότητα.
Με θλίβει ιδιαίτερα το γεγονός ότι όλες οι σοβαρές μολυσματικές ασθένειες που εξελίσσονται σε επιδημίες αφήνοντας πίσω τους εκατομμύρια νεκρούς (φυματίωση, πανώλη, λέπρα, ισπανική γρίπη, χολέρα, έιτζ, ιός τού έμπολα, κορονοϊός), πλήττουν καίρια, μεταξύ άλλων, τις ερωτικές σχέσεις. Ο έρωτας, τον οποίο οι αρχαίοι μας πρόγονοι δικαίως θεοποίησαν, είναι μία από τις υψηλότερες και ευγενικότερες εκφάνσεις τού ανθρωπίνου πνεύματος. Καθώς τον έχουμε συνδέσει με την υγεία και την αλκή των σωμάτων, δεν μπορούμε να τον φανταστούμε με χειρουργικές μάσκες και προφυλακτικά μέτρα. Δεν υπάρχει έρωτας εξ αποστάσεως. Ο έρωτας, στην πλήρη του μορφή, συνιστά τη νίκη τού Ανθρώπου απέναντι στον θάνατο. Πρόκειται βέβαια, θα πείτε για μια νίκη πρόσκαιρη που διαρκεί ελάχιστα.
Για κάποιους όμως, όπως εμείς, διαρκεί αιώνια!
Στο ποίημα “Το κάναμε”, το οποίο προσπάθησα να αποδώσω στη γλώσσα μας, η αναφορά στην ερωτική πράξη γίνεται με έναν εξόχως ευγενή, διακριτικό, εναργή τρόπο. Οι δύο εραστές στο ποίημα τού Αμικάι, δεν βρίσκονται σε έναν συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Εκπροσωπούν το ανθρώπινο είδος στην αιωνιότητα.
Με θλίβει ιδιαίτερα το γεγονός ότι όλες οι σοβαρές μολυσματικές ασθένειες που εξελίσσονται σε επιδημίες αφήνοντας πίσω τους εκατομμύρια νεκρούς (φυματίωση, πανώλη, λέπρα, ισπανική γρίπη, χολέρα, έιτζ, ιός τού έμπολα, κορονοϊός), πλήττουν καίρια, μεταξύ άλλων, τις ερωτικές σχέσεις. Ο έρωτας, τον οποίο οι αρχαίοι μας πρόγονοι δικαίως θεοποίησαν, είναι μία από τις υψηλότερες και ευγενικότερες εκφάνσεις τού ανθρωπίνου πνεύματος. Καθώς τον έχουμε συνδέσει με την υγεία και την αλκή των σωμάτων, δεν μπορούμε να τον φανταστούμε με χειρουργικές μάσκες και προφυλακτικά μέτρα. Δεν υπάρχει έρωτας εξ αποστάσεως. Ο έρωτας, στην πλήρη του μορφή, συνιστά τη νίκη τού Ανθρώπου απέναντι στον θάνατο. Πρόκειται βέβαια, θα πείτε για μια νίκη πρόσκαιρη που διαρκεί ελάχιστα.
Για κάποιους όμως, όπως εμείς, διαρκεί αιώνια!