Μόλις κυκλοφόρησε Η Τελευταία Μάσκα σε κείμενα του Κώστα Λογαρά και δραματουργική επεξεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου από τις Εκδόσεις Πικραμένος. Ο καταξιωμένος Πατρινός συγγραφέας Κώστας Λογαράς στηρίζεται σε μια αληθινή ιστορία-καμβά και δουλεύει πάνω στον μύθο της Πατρινέλας —στοιχειό και προστάτιδα της πόλης— με αφορμή το ειδεχθές έγκλημα που συγκλόνισε την αχαϊκή κοινωνία και προκάλεσε πανελληνίως την κατακραυγή το 1961: Μια γυναίκα προδομένη από τον εραστή της και παθιασμένη για εκδίκηση σκότωσε το παιδί του στην περιοχή του Δασυλλίου, δίπλα στα τείχη του μεγάλου κάστρου. Ακολούθησε η καταδίκη και η αυτοκτονία της παιδοκτόνου στη φυλακή.
Η λαϊκή δοξασία που παντρεύεται με έναν φόνο δημιουργεί ένα πολυεπίπεδο θεατρικό κείμενο. Ο διεθνής και διακεκριμένος σκηνοθέτης Θεόδωρος Τερζόπουλος επεξεργάζεται δομικά το κείμενο για τις ανάγκες της δραματοποίησης και σκηνοθετεί την παράσταση, η οποία ανέβηκε σε Ελλάδα (Πάτρα-Αθήνα) στο πλαίσιο της «Πάτρας – Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2006», καθώς και στο εξωτερικό (Φεστιβάλ New Plays From Europe 2006, Malersaal, Βισμπάντεν-Γερμανία), αποκομίζοντας διθυραμβικά σχόλια και κριτικές.
Το εν λόγω βιβλίο περιλαμβάνει τη γενετική έκδοση του θεατρικού έργου και της σκηνοθετικής δημιουργίας της παράστασης. Έτσι, προσφέρει μια βαθιά ματιά στους μηχανισμούς δομικής επεξεργασίας στο αρχικό λογοτεχνικό κείμενο του Λογαρά, που λειτουργεί ως πρώτη ύλη στο εργαστήριο του σκηνοθέτη και μετουσιώνεται σε εξαίρετο αισθητικό αποτέλεσμα στην απαιτητική σκηνή του Τερζόπουλου. Παράλληλα, προκαλεί και φιλολογικό ενδιαφέρον για όσους θα αναζητήσουν τις πηγές της έμπνευσης, του μύθου της πόλης και της σύνδεσης με το παρόν της, ή τα πολλαπλά επίπεδα συγγραφής και μετεγγραφής ενός λογοτεχνικού έργου από το χαρτί σε καλλιτεχνικό αριστούργημα στη σκηνή. Πρόκειται για μια περιπλάνηση-πρόκληση του αναγνώστη από την τραγική αλήθεια στην ποιητική διαμόρφωση του μύθου, κι από τον μύθο στη δραματουργική ανάπλασή του στη σκηνή… Στα στάδια γραφής κι επανεγγραφής έργου, λόγου και πραγματικότητας.
Από το οπισθόφυλλο:
Η τελευταία μάσκα είναι μια θεατρική ωδή πάνω στην ιστορία της Πάτρας με τη μορφή ενός πολύπτυχου χορικού, όπου τις φωνές της πόλης τις μοιράζονται οι ηθοποιοί, προσπαθώντας να βρουν την ταυτότητά τους, ερμηνεύοντας τις φωτεινές και σκοτεινές πλευρές της ιστορικής διαδρομής της και πραγματικές ιστορίες, όπως την ιστορία της στοιχειωμένης Πατρινέλας. Τελικά προσπαθούν όλοι ως κομμάτια και δυναμικές αυτής της πόλης να περάσουν στη συμφιλίωση και στην υπέρβαση. Το χρονικό πλαίσιο της καρναβαλικής περιόδου χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να γίνει αναφορά στο διφυές στοιχείο του ανθρώπου, στη δισυπόστατη φύση του: αφενός μεν στον παραλογισμό, τον εκφραζόμενο στη συγκεκριμένη περίοδο, και αφετέρου στην κάθαρση που συντελείται με την καύση του Καρνάβαλου, οπότε και αποκαθίσταται η τάξη και η λογική.
Θεόδωρος Τερζόπουλος
Η ιστορία που χρησιμοποιήθηκε σαν καμβάς —και μόνον— για την τελευταία μάσκα είναι πραγματική και είχε συγκλονίσει την Πάτρα τη δεκαετία του ’60. Μια γυναίκα προδομένη από τον εραστή της και παθιασμένη για εκδίκηση σκοτώνει το παιδί του στην περιοχή του Δασυλλίου, δίπλα στα τείχη του μεγάλου Κάστρου. Η παιδοκτόνος μοιχαλίδα καταδικάζεται και λίγο αργότερα αυτοκτονεί μέσα στη φυλακή της.
Τα γεγονότα στη θεατρική τους εκδοχή διαδραματίζονται σε περίοδο καρναβαλιού, μια γιορτή ταυτισμένη με τη Διονυσιακή λατρεία και την παραφορά. Η ηρωίδα ενδεδυμένη τα προσωπεία της στοιχειωμένης Πατρινέλας ή της πόρνης του Μανζάρ, κι ακόμα της Βακχικής Αγαύης και της αρχαίας Τρικλαρίας Αρτέμιδος (όλες γυναίκες – σύμβολα του Πάθους), σκάβει βαθιά τις ρίζες των μύθων που γεννήθηκαν στη γη της Αχαΐας και συνδέει το παρελθόν με το παρόν μας.
Κώστας Λογαράς