Η ποίηση έχει τη δύναμη να αυτονομείται και να κυκλοφορεί ερήμην των ποιητών – Της Μαρίας Μαραγκουδάκη

Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η θέση του ποιητή στην κοινωνία;

Αν θεωρούμε ποιητή εκείνον που χειρίζεται με άνεση τις λέξεις (το θεωρώ δύσκολο), έχει εντρυφήσει στην ποιητική γραφή (ακόμη δυσκολότερο), γράφει πολύ καλά ή λιγότερο καλά ποιήματα, δέχεται ή και επιδιώκει διακρίσεις και βραβεία (πολύ ανθρώπινο και απολύτως αποδεκτό), τότε η θέση του ποιητή δεν διαφέρει σε τίποτα από τη θέση οποιουδήποτε άλλου ο οποίος «ποιεί» και ανάλογα με την εργατικότητα ή την ευσυνειδησία του παράγει έργο σεβαστό ή όχι, σημαντικό ή λιγότερο σημαντικό, χρήσιμο ή αδιάφορο.
Αν θεωρούμε ποιητή εκείνον που καρφώνει τις λέξεις σαν πρόκες και τα λόγια του χαράζουνε σαν τα μαχαίρια, για να θυμηθούμε τον αγαπημένο Αναγνωστάκη, τότε η θέση του έχει τα ιδιαίτερα εκείνα χαρακτηριστικά του μεταλλουργού, ο οποίος εξορύσσει μέταλλα από μεταλλεύματα ή παρασκευάζει κράματα από άλλες πρώτες ύλες, κατεργάζεται επίμονα την περαιτέρω επεξεργασία τους, τροποποιεί τις βασικές ιδιότητες των βασικών υλικών. Η εξαγωγή μετάλλων γίνεται πάντα μέσα σε υψικάμινο με τη χρήση υψηλών θερμοκρασιών. Σίγουρα δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση ο μετασχηματισμός των λέξεων σε πρόκες και των λόγων σε μαχαίρια. Και δεν αναφέρομαι εδώ αποκλειστικά στους στρατευμένους ποιητές, όπως ίσως διαφαίνεται, οι οποίοι σήμερα είναι μάλλον ντεμοντέ, αλλά σε κάθε ποιητή που προσπαθεί να αντισταθεί με όπλο τις λέξεις του. Εδώ θα διαφωνήσω με τον ποιητή πως κανένας στίχος δεν ανατρέπει καθεστώτα.
Αν θεωρούμε ποιητή εκείνον που αισθάνεται ταγμένος να φυλάει Θερμοπύλες, όπως θα έλεγε ο Καβάφης, τις όποιες Θερμοπύλες, δικές του ή ενός κοινωνικού συνόλου, η θέση του έχει τα ιδιαίτερα εκείνα ιστορικά χαρακτηριστικά ενός Λεωνίδα. Γνωρίζει την ανεπάρκεια των λέξεων, γνωρίζει πως η ζωή είναι ο Εφιάλτης που θα τον προδώσει, γνωρίζει πως ίσως νίκη της ζωής να είναι τελικά ο θάνατος των λέξεων.
Αν… και αν…, η απάντηση ποικίλει.
Είναι θέμα βασικού ορισμού της έννοιας του ποιητή, για να μπορέσουμε στη συνέχεια να μιλήσουμε για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της όποιας θέσης του. Υπάρχει, αλήθεια, ορισμός του ποιητή; Ποιος είναι ποιητής, αναρωτιόταν ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, είναι, μήπως, ένα κενό, όπως γράφει ο Σεφέρης στον Βασιλιά της Ασσίνης, ένα μεταφυσικό κενό, το οποίο δεν πληρούται ποτέ;