Scroll Top

Δημήτρης Βαρβαρήγος: Συνομιλώντας με την Έλενα Χουζούρη

Ποιο ήταν το έρεισμα για να ασχοληθείτε με την λογοτεχνία;

Το ότι ήμουν μοναχοπαίδι και αντί να παίζω, διάβαζα. Τόσο πολύ ήμουν σκυμμένη σε ό,τι βιβλίο έβρισκα, ώστε οι γονείς μου με μάλωναν να μην διαβάζω συνεχώς. Το διάβασμα από την παιδική ακόμα ηλικία πυροδότησε κυριολεκτικά την φαντασία μου, έτσι ώστε να φτιάχνω συνεχώς ιστορίες με το νου μου. Τελικά την πρώτη, από όσες διαρκώς σκάρωνα, την έγραψα σε ηλικία εννέα ετών και από τότε, η περιπέτεια της γραφής συνεχίζεται.

Έχει καθοριστεί η ζωή σας από την λογοτεχνία;

Σίγουρα, ναι.

Πιστεύετε πως τα έργα σας επικοινωνούν με το ευρύτερο κοινό;

Αυτό που συνηθίζουμε να αποκαλούμε «κόσμο» ή «ευρύτερο κοινό» δεν είναι κάτι ενιαίο, μια ομοιογενής, συμπαγής μάζα, αλλά υπόκειται σε κατηγοριοποιήσεις και διαβαθμίσεις, ανάλογα με το επίπεδο της παιδείας του και γενικότερης καλλιέργειας του, των γούστων του, των επιλογών του, της σχέσης που έχει αναπτύξει με την φιλαναγνωσία. Εκ των πραγμάτων λοιπόν ο/η συγγραφέας σπάνια επικοινωνεί με ολόκληρο το φάσμα του ευρύτερου κοινού, συνήθως τα έργα του απευθύνονται και συνομιλούν με κατηγορίες αυτού του κοινού. Όσο για τα δικά μου μυθιστορήματα θεωρώ ότι απαιτούν μεγαλύτερη αναγνωστική εξοικείωση, καθώς δεν είναι τόσο εύπεπτα, δεν συναισθηματολογούν, προκαλούν προβληματισμούς, τολμούν να αγγίξουν θέματα ταμπού και δεν είναι μόνον ψυχαγωγικά.

Μιλήστε μας για αυτό με το οποίο ασχολείστε αυτήν την περίοδο.

Είναι πολύ νωρίς ακόμα, άλλωστε μόλις πριν ένα χρόνο κυκλοφόρησε το τελευταίο μου μυθιστόρημα «Η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού» [εκδ. Πατάκη] και τον ερχόμενο Μάρτιο θα κυκλοφορήσει επίσης από τις εκδόσεις Πατάκη, σε νέα έκδοση και νέο εξώφυλλο, το μυθιστόρημα μου «Πατρίδα από βαμβάκι», το οποίο, μετά από πολλές εκδόσεις που είχε κάνει το 2009 στον «Κέδρο», είχε εντελώς εξαντληθεί, δεν το έβρισκες πουθενά. Γενικότερα δεν ανήκω στους συγγραφείς που εκδίδουν σχεδόν κάθε χρόνο και καινούργιο βιβλίο.

Σας διακατέχει η αγωνία όταν γράφετε ένα μυθιστόρημα;

Και αγωνία και ευχαρίστηση, μαζί πηγαίνουν και τα δύο, ή πότε το ένα πότε το άλλο.

Μιλήστε μας για το τελευταίο σας βιβλίο, για τους ήρωες σας.

Το μυθιστόρημα μου «Η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού» -μετάφραση του ομότιτλου τραγουδιού των Pink Floyd- θίγει μια αρκούντως δυσάρεστη και σε ένα βαθμό σκοτεινή σελίδα της σχετικά πρόσφατης ελληνικής πολιτικής ιστορίας, εκείνη της τρομοκρατίας. Η αφορμή είναι ένα γεγονός που συνέβη το 1987, όταν η αστυνομία εκτέλεσε εν ψυχρώ έναν άοπλο αναρχικό, τον νεαρό Μιχάλη Πρέκα, στην Καλογρέζα. [το σχετικό video υπάρχει στο ιντερνέτ]. Εγώ τοποθετώ το γεγονός τον Οκτώβριο του 1989, χρονιά πολλαπλών ανατροπών και συμβάντων: Σκάνδαλο Κοσκωτά, παραπομπή Α. Παπανδρέου, κυβερνητική συνεργασία δεξιάς και αριστεράς, δολοφονία Παύλου Μπακογιάννη από την 17 Νοέμβρη και σε διεθνή κλίμακα, η πτώση του τείχους του Βερολίνου, απαρχή της κατάρρευσης ολόκληρου του σοσιαλιστικού μπλοκ. Ο νεαρός ήρωας μου δεν είναι ο Πρέκας-άλλωστε δεν τον γνώριζα όπως δεν έχω γνωρίσει και κανέναν αναρχικό. Το ερώτημα μου είναι πώς περνάει κανείς στην «σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού» πώς αποφασίζει να καταστρέψει και να αυτοκαταστραφεί. Πώς μπορεί να δημιουργηθεί ένας τέτοιος ψυχισμός; Ποιος είναι τελικά ο Άτακτος, όπως είναι το παρατσούκλι του νεαρού ήρωα μου; Αυτό προσπαθούν να κατανοήσουν, μετά τον θάνατο του από τα αστυνομικά πυρά, ο μεγαλύτερος, κατά 14 χρόνια, αδελφός του και ο συνομήλικος αδελφικός του φίλος, ο δημοσιογράφος Δημήτρης Κ. ο οποίος είναι ο βασικός αφηγητής της ιστορίας που εκτυλίσσεται μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο, με μεγάλα φλας μπακ σαράντα χρόνων. Τραγική φιγούρα η μάνα των δύο αδελφών που αδυνατεί να καταλάβει πώς ο μικρός της γιος πέρασε στην σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού. Ουσιαστικά, πρόκειται για την προσπάθεια σκιαγράφησης του ψυχισμού και του χαρακτήρα του απόντος πλέον Άτακτου, γύρω από τον οποίο περιπλέκονται οι αναμνήσεις, οι ενοχές και οι απολογισμοί των άλλων δύο. Στο φόντο μια άλλη απουσία, εκείνη του πατέρα, του οποίου η ηρωοποίηση, έχει καθορίσει και την πορεία ζωής των δύο αδελφών. Και βέβαια η βαθιά ανταγωνιστική τους σχέση που ωθεί τον μικρότερο αδελφό στα άκρα. Το σκηνικό είναι η Αθήνα του 1980, με τα μπαράκια, τα νεανικά στέκια, τα ταραγμένα Εξάρχεια, η πορεία του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1980 με θύματα από τα αστυνομικά γκλομπς, του Κύπριου φοιτητή Ιάκωβου Κουμή και της νεαρής εργάτριας Σταματίνας Κανελλοπούλου κ.λπ. Επίσης η ροκ μουσική με σάουντρακ το «The dark side of the moon» κυριαρχεί στις σελίδες του μυθιστορήματος. Θα μπορούσα να πω ότι γενικότερα το μυθιστόρημα έχει ένα κάποιο άρωμα νουάρ.

Πόσο λυτρωτική είναι για σας η γραφή;

Σαν… πέντε ψυχαναλύσεις και μάλιστα δωρεάν!

Πιστεύετε στην φιλία, στον έρωτα, στην αγάπη;

Πιστεύω στην φιλία και στην γατο-αγάπη.

Τι ρόλο έπαιξαν στην ζωή σας, το χρήμα, η πολιτική, η μοναξιά, το πάθος;

Το χρήμα κανένα, το πάθος μεγάλο, η πολιτική αρκετά, η μοναξιά, εξαρτάται πώς την εννοεί ο καθένας, μερικές φορές είναι έως και ευεργετική.

Η Έλενα Χουζούρη έχει εκδώσει έξη ποιητικές συλλογές, πέντε μυθιστορήματα [«Σκοτεινός Βαρδάρης», «Πατρίδα από βαμβάκι», «Δύο φορές αθώα», «Ο θείος Αβραάμ μένει πάντα εδώ» και «Στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού»]. Επίσης μελέτες και εισαγωγές για πρόσωπα [Γιώργος Ιωάννου, Ανθούλα Σταθοπούλου-Βαφοπούλου] και θέματα της ελληνικής λογοτεχνίας [«Ο στρατός στη νεοελληνική λογοτεχνία»]. Τα μυθιστορήματα της έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, γερμανικά, βουλγαρικά, σερβικά και τουρκικά. Ασκεί την κριτική της λογοτεχνίας στα ηλεκτρονικά περιοδικά bookpress και Χάρτης. Από το 1990 είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, στο Δ. Σ της οποίας χρημάτισε Αντιπρόεδρος [δις] και Γενική Γραμματέας [δις]. Εργάστηκε για πολλά χρόνια ως δημοσιογράφος στον τομέα του πολιτισμού και κυρίως του βιβλίου.