Scroll Top

Σωτήρης Παστάκας: Ο οδοστρωτήρας Κική Δημουλά

Η Κική Δημουλά υπήρξε για την ποίηση ό,τι υπήρξε ο Μάνος Χατζιδάκις για το τραγούδι και την Ελληνική μουσική. Χρόνια μετά το θάνατό του περνά και συνθλίβει συνθέτες, στιχουργούς, τραγουδιστές, που δεν έχουν δική τους ταυτότητα, κάνοντάς τους χαλκομανία στην άσφαλτο του μουσικού στερεώματος. Είχα την τύχη το 1960 να μένω δίπλα στην χάραξη της Νέας Εθνικής Οδού Αθηνών-Θεσσαλονίκης, και περιμέναμε πως και πως να αναλάβουν έργο μετά τις μπουλντόζες οι οδοστρωτήρες: ήταν οι αγαπημένοι μας από όλα τα σκαπτικά μηχανήματα. Πρέπει να τους έχεις παρακολουθήσει από κοντά, να έχεις αφουγκραστεί το βρυχηθμό τους, να έχεις οσφρανθεί τα καμένα τους λάδια, για να θαυμάσεις την ισχύ και το έργο τους. Η Κική Δημουλά ήταν ευτυχώς μάρτυρας εν ζωή, της ίδιας της μηχανοκίνητης βαρύτητας. Δεν είναι τυχαίο που μας χάρισε ένα καινούριο επίρρημα, το «δημουλίζειν» (κατά το «χατζιδακίζειν»). Εδώ να επισημάνω πως δεν δημουλίζουν μόνον οι γυναίκες ποιήτριες, αλλά και πολλοί από τους άρρενες ποιητές εκεί γύρω στα σαράντα πλέον κι αυτοί (αχ, πούσαι νιότη κλπ κλπ), οι οποίοι μιλούσαν δημόσια «κοροϊδευτικά» για την Κικίτσα. Δεν έβλεπαν πως τους είχε ήδη πλακώσει με τον κύλινδρό της, τους είχε συνθλίψει με το μηχάνημα συμπύκνωσης που διέθετε: τους είχε κάνει άσφαλτο ήδη από την πρώτη τους συλλογή.

Η Κική Δημουλά θα μας χάριζε το τρίτο εθνικό Νόμπελ προς επίρρωση του γεγονότος πως η ποίηση τον Εικοστό Πρώτο αιώνα αποτελεί αποκλειστικώς γυναικεία υπόθεση. Τα πιο ωραία ποιήματα γράφονται πλέον από γυναικεία χέρια, όπως και τα κείμενα κριτικής. Ανεξάρτητα από το Νόμπελ (όταν το πήρε η Βισλάβα Σιμπρόσκα το 1996, όλοι μας καταλάβαμε πως δεν θα το απένεμαν στην εθνική μας ποιήτρια), παραμένει το γεγονός των στίχων της. Ναι, ο τελευταίος Έλληνας ποιητής είναι γυναίκα.

Η Κική Δημουλά έπιασε την Ελληνική γλώσσα αγκαζέ και την πήγε ένα βήμα παραπέρα. Θέλετε μισό βήμα; Πάλι αποτελεί το μέγιστο επίτευγμα στο έργο ενός ποιητή. Ρηματοποίησε τα ουσιαστικά, χάρισε στα επίθετα τη στέρεη βάση των ουσιαστικών, έδωσε σάρκα και οστά στα αφηρημένα, βάφτισε τα καθημερινά αντικείμενα από την αρχή, συστήνοντάς μας έναν καινούριο τρόπο θέασης του κόσμου. Μας προίκισε με μια νέα αντίληψη των διαδρομών του βίου μας (τόσο όσο εξέδιδε από τη Στιγμή ή από τον Ίκαρο), και της είμαστε όλοι υπόχρεοι.

Η Κική Δημουλά με τους Σωτήρη Παστάκα, Δημήτρη Κανελλόπουλο, Μιχάλη Γκανά, Νίκο Χειλαδάκη