Η ζωγραφική της Μαργαρίτας Βασιλάκου είναι ανθρωποκεντρική με προεξάρχουσα τη γυναίκεια μορφή σε κάθε της εκδοχή, οργανώνοντας γύρω από αυτήν θεματικά κάθε της έργο. Από την απλή μορφική περιγραφή μέχρι τις πιο σύνθετες απεικονίσεις παρατηρούμε την προσπάθειά της να δημιουργήσει μύθους σύμβολα άλλοτε στηριζόμενη και άλλοτε καταρρίπτοντας καθημερινές αυτονόητες ενέργειες και πράξεις.
Η γυναικεία φιγούρα όπως είπαμε κυριαρχεί και γύρω της ως συμπλήρωμα της εικόνας της λειτούργει η μορφή του άνδρα σε ομόσωμο εναγκαλισμό ή και αυτοτελώς. Κτήρια, ζώα, καθημερινά χρηστικά αντικείμενα, μέσα από την αναγκαία κάποιες φορές παραμόρφωση των γραμμών τους εντάσσονται σε παράλληλη σχέση ως προς την κεντρική φιγούρα αποτελώντας την τοπιογραφία του ζωτικού της χώρου, αλλά και σε οργανική σχέση μαζί της, ενταγμένα ως προεκτάσεις εντός ή εκτός του σώματός της.
Με τον τρόπο αυτόν εκφράζει ένα στιγμιότυπο το οποίο αντανακλά ένα συναίσθημα. Κάθε μορφή εστιάζει την προσοχή μας, όχι στον περιβάλλοντα χώρο ο οποίος αναδύεται εξ υστέρου ως συμπλήρωμα, αλλά στην εκφραστική απεικόνιση των ματιών, ώστε ένα αόρατο νήμα να μας συνδέει μαζί τους κάνοντάς μας κοινωνούς σημάτων και συναισθημάτων. Τα μάτια αποτελούν το κατεξοχήν εκφραστικό στοιχείο των έργων της προσδίδοντας σε αυτό πολύσημες εκδοχές. Από το να βρίσκονται σε διαστολή ώστε να γίνονται καθρέφτες των εντός, έως το απαλά χαλαρό νωχελικό κλείσιμο κατά τη διάρκεια της περισυλλογής, ή μιας καθημερινά επαναλαμβανόμενης πράξης τακτοποίησης ή καλλωπισμού, κερδίζουν το βλέμμα του θεατή μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από την τελούμενη πράξη στο συναίσθημα του δρώντος.
Αυτά τα συναισθήματα επιτείνουν αντικείμενα και ζώα, τα οποία επωμιζόμενα το ειδικό βάρος ύπαρξης και χρήσης και με την κατάλληλη χωροθέτησή τους στο έργο εγκαθιδρύονται ως σύμβολα.
Τα επί μέρους στοιχεία καθορίζουν στη σύνθεσή τους το γενικό. Η στάση των σωμάτων καί η έκφραση οφθαλμών, χειλιών και προσώπου, σε συνδυασμό με τον περιβάλλοντα χώρο, τα ζώα, τα επιλεγμένα αντικείμενα καθώς και το φεγγάρι πού απεικονίζεται επιλεκτικά σε όλες του τις φάσεις προσδίδουν ονειρική διάσταση στην ζωγραφική της.
Όμως πέραν αυτής της ήρεμης επιφανειακά και ονειρικής ζωγραφικής μπορούμε να διακρίνουμε ευκρινώς και την άλλη πλευρά πού υποκρύπτει, αυτήν της βαθύτατης ειρωνείας και καταγγελίας.
Η ζωγράφος δημιουργεί τον δικό της επιμέρους κόσμο και ταυτόχρονα διά της αναπαράστασής του ειρωνεύεται αυτόν και τον καταγγέλλει. Προβάλλει τα στοιχεία μιας ιδιαίτερα πιεστικής καθημερινότητας με τρόπο πού θεώρει εικαστικά καίριο και δραστικό, δίχως να εκπίπτει σε εύπεπτο συμβολισμό και σημειολογία.
Η οδός είναι σκολιά καί δύσβατος, αυτό την κάνει ελκυστική και ενδιαφέρουσα, αυτήν επέλεξε να βαδίσει ως δημιουργός η ζωγράφος αποτυπώνοντας ευδιάκριτο το δικό της ίχνος.
Όμως πέραν όλης αυτής της λειτουργίας θεμάτων συμβόλων και της αίσθησης πού υποβάλλουν θα ήταν άδικο να εγκλωβιστούμε στη σαγήνη του “γυναικείου” και να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι αυτή η ζωγραφική μιας και εκπορεύεται εκ γυναικός αφορά γυναίκες και μόνον.
Αντιθέτως πιστεύω ότι επιδίωξή της είναι η συνομιλία με το άλλο φύλλο επί ίσοις όροις δίχως να εκπίπτει σε μονοσήμαντη άρνηση και διαμαρτυρία. Τα ερωτήματα πού θέτει και οι εξηγήσεις πού δίνει είναι πολλαπλές. Προϋποθέτει και αναζητά μόνον την ύπαρξη κοινής παραδοχής και κώδικα επικοινωνίας.
Θέτει ερωτήματα γύρω από το θέμα της αθωότητας των σχέσεων και της επικοινωνίας την εποχή της οδύνης. Σε αυτή την εποχή πού έχει αλλάξει η ανθρώπινη κατάσταση και έχουμε απολέσει την ταυτότητά μας η αναζήτησή της μέσα από την ατομική έκφραση και τη διερεύνηση ουσιαστικής επικοινωνίας με το γενικό κοινό αποκτά πρωταρχική σημασία για τη ζωγράφο. Επίσης σύμβολα του ιερού, όπως η απεικόνιση του σταυρού λειτουργούν διττά, λυτρωτικά αλλά και βασανιστικά ταυτόχρονα.
Διερευνά τα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ ζωής και συμβίωσης εικονογραφώντας στιγμές ευτυχίας και ελπίδας ως αντίδοτο. Μας επαναφέρει στην ευαισθησία με έναν τρόπο προαγγελτικό του κόσμου πού μας περιβάλλει. Η μορφή ως ερημίτης εν μέσω του κόσμου και η επιστροφή της στην ατομικότητα μας οδηγεί στον αναστοχασμό για την έλλειψη κατευθυντήριων γραμμών παρόλη την ευκολία των μέσων επικοινωνίας.
Η τεχνική της ζωγράφου είναι κατακτημένη και υπηρετεί άρτια τον σκοπό της δημιουργίας κάθε έργου. Η λιτότητα της γραμμής υπαγορεύει τα καίρια και την αυτοτέλεια κάθε έργου το οποίο ανακαλεί στη μνήμη μας παλαιότερους αλλά και σύγχρονους συνοδοιπόρους της στο σχέδιο, στο σκίτσο, στο χρώμα, στην χαρακτική. Αφομοιωμένες επιδράσεις και στοιχεία τελικά δίνουν στην Μαργαρίτα Βασιλάκου τη βάση για να αναπτύξει το δικό της αναγνωρίσιμο ζωγραφικό ιδίωμα.
Γιώργος Γώτης
