Tragedia dell’Infanzia
Alberto Savinio
Ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς, τόσο για τα ιταλικά όσο και για τα ελληνικά γράμματα, ο Alberto Savinio [1] παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το συγγραφικό του έργο, καθώς και για την τεράστια συμβολή του στις τέχνες. Η σχέση μεταξύ μύθου και πραγματικότητας και συγκεκριμένα η ελληνική μυθολογία αποτέλεσε έμπνευση για τον συγγραφέα, ο οποίος αποτύπωσε στα έργα του τα βιώματα και τις γλαφυρές εικόνες που τον συντρόφευαν από την παιδική του ηλικία μέχρι την ωρίμανσή του.
Γεννημένος στη Ρώμη ένα καλοκαίρι του 1891, Αύγουστο μήνα, ο Savinio αφηγείται μέσα από το μυθιστόρημα La tragedia dell’Infanzia (Η Τραγωδία της παιδικής μου ηλικίας) τα δικά του δεινά και τις περιπέτειές του, αφήνοντας στον αναγνώστη μια διαφορετική γεύση από τα χρόνια μιας ταραγμένης παιδικής ηλικίας, γεμάτης ψευδαισθήσεις και ανησυχίες για τον κόσμο και τις σχέσεις των ανθρώπων.
Ο τόπος διαδραματισμού των γεγονότων, η Ελλάδα εξετάζεται τόσο από φυσικής όσο και από γεωγραφικής πλευράς σε σχέση με τον μύθο και την πραγματικότητα. Η περιγραφή του μύθου, τα ιστορικά στοιχεία και τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα της εποχής παρουσιάζονται μέσα από την αφήγηση του πρωταγωνιστή και συγγραφέα.
Το έργο του συγγραφέα ανήκει στην κατηγορία του romanzo di formazione, αφού μέσα από τη μυθολογία αποσκοπεί στο να περιγράψει το ψυχοκοινωνικό κομμάτι.
Ο συγγραφέας, ζωγράφος και συνθέτης περιγράφει την Grecia Saviniana-την Ελλάδα του Savinio -μέσα από την prosa, προσδίδοντας στο έργο του ρεαλιστικό χαρακτήρα. Παρά τις έντονες επιδράσεις του σουρεαλισμού στο μυθιστόρημά του και στα έργα ζωγραφικής του, υπάρχει πάντοτε μια σύγκρουση εσωτερική ανάμεσα στην ηλικία της παιδικότητάς του και στην απειλή της ενηλικίωσης, που σύμφωνα με το κείμενο, αν και είναι η φυσική συνέχεια του ανθρώπου, τρομάζει τον συγγραφέα, ο οποίος αναζητά στο ελληνικό πνεύμα [2] μια σύνδεση ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν του. Με εμφανείς επιρροές από τον εξπρεσιονισμό και τον σουρεαλισμό, το μυθιστόρημα του συγγραφέα με τη χρήση του μύθου αποτυπώνει το πνεύμα της κλασικής Ελλάδας, την Ελλάδα που εκθείασε και παρουσίασε με εξωτικό τρόπο [3] .
Η παρούσα μελέτη είναι η μετάφραση από το μυθιστόρημα Tragedia dell’Infanzia του Alberto Savinio [4] (Αθήνα 1891-Ρώμη 1952), ψευδώνυμο του Andrea Francesco de Chirico. Θα προηγηθεί το ιταλικό κείμενο και θα ακολουθήσει η μετάφραση.
[1] Ο Alberto Savinio, ψευδώνυμο του Andrea Francesco de Chirico και αδερφός του Giorgio de Chirico (ζωγράφου σουρεαλιστή), μεταφέρθηκε στην Ελλάδα την περίοδο της γέννησης του αδερφού, το 1988. Η πόλη της Αθηνάς με το σύμβολο της κουκουβάγιας, η πόλη, όπου άνθισαν οι τέχνες, τα γράμματα και η φιλοσοφία, διαμόρφωσε το πνεύμα αλλά και την κουλτούρα του συγγραφέα.
[2] Το πνεύμα του κλασικού ελληνικού πολιτισμού ήταν η δομή της νοοτροπίας του συγγραφέα.
[3] Χρήση μεταφορών και στοιχεία υπερβολής.
[4] Alberto Savinio, Tragedia dell‘Infanzia, Piccola Biblioteca 458, Adelfi, Milano, 2001.
CAPITOLO 3
LEONIDA
La mia guarigione fu auspicata da un avvenimento che non era di gran momento quanto a sé, ma poiché accade in quei giorni appunto in cui si andava maturando quella mia specie di rinascita, e poiché la recente malvagità delle sorte ci aveva avvicinati alla superstizione, acquistò una significazione augurale.
Dalla grondaia della sonora della pispilloria ove gli uccelli avevano nidiato, piombò una mattina un passerotto neonato,che traversata come un’ombra la finestra, giacque immobile sul davanzale.
Mia madre raccolse la bestiola con la medesima premura con cui, sono certo avrebbe raccolto me stesso se per avventura fossi caduto dalla grondaia sul davanzale; poi, cedendo ai miei altri richiami, venne e me le depose sul sillabario che tenevo aperto sulle ginocchia.
Gli uccelli sono creature così misteriose e lontane, che cattura del passero mi procurò una gioia straordinaria.
Lo esaminavo giubilando.
Ma davanti a quel corpicino inerte, davanti a quegli occhietti velati dalle livide pàlpebre, davanti a quelle zampette rattratte come fiorellini secchi,la mia gioia si ragellò in orrore.
Era la prima volta che contemplavo la morte. Più che pietà, essa ispirava curiosità e assieme ripugnanza.
Minuscolo è spaventoso, quel batuffolo di piume era il cento di un vuoto allucinante.
Ma il passero non era morto. Scoprì indi a poco gli occhietti lucidi, batté le alluzze ove la pelle albeggiava tra il piumaggio rado, e in fine si mise a salticchiare sulla pagina del sillabario, che in quel tempo compendiava tutto il mio scìbile.
Nell’ esplorazione del mio sillabario illustrava o un fatto o un personaggio storico. La pagina dell’ A era dedicata agli Argonauti. Tre uomini armati e composti come statue, guardavano l’orizzonte del mare e levavano la mano al saluto. Nella pagina Elle aperta sulle mie ginocchia, Leonida arringava i suoi Trecento.
I guerrieri antichi erano molto diversi da noi. Due teste erano sovrapposte sulle spalle dello Spartano, e la seconda ,più bestiale è spaventosa, era sormontata a sua volta da quello stesso scopettino arcuato, con quale Geràsimo, il nostro cameriere, spazzava via alla fine dei pasti le briciole dalla tovaglia.
Al piccolo ospite che il suo primo passo fuori del nido aveva portato sul mio lettuccio di convalescente, bisognava dare un nome. In omaggio al fatale incontro tra lui e il bicèfalo eroe delle Termopoli, imposi al passerotto il nome Leonida.
Grandi sorprese mi aspettavano al primo giorno che mi alzarono dal letto.
Il tappeto della mia camera era istoriato di liocorni affrontati, i quali reggevano tra corno e corno una rosa grande come un cavolfiore, ed erano chiusi dentro rami di alloro che al sommo si annodavano al fiocco.
Questo tappeto col suo motivo araldico ripetuto all’infinito, era il campo preferito dei miei viaggi immobili e meravigliosi. Ma era il medesimo di prima?
La camera becchegiava. Dalla sponda del letto i miei piedi penzolavano sull’abisso, in fondo al quale le forme mostruose oscillavano degl’irriconoscibili liocorni.
Anche in quel frangente come in tanti altri ben più gravi della mia vita,la mamma fu il mio angelo ausiliatore.
Ella spiegò un immenso scialle scozzese ,al modo che i pompieri aprono una tela per raccogliere le creature agitate e nere che pendono dalle rosse finestre delle case incendiate,mi ci avvolse dentro al modo di un baco da seta, mi tolse in braccio e mi levò al cielo esultando, poi come un oggetto di finissimo cristallo mi depose nelle vaste profondità di una poltrona monumentale.
Adagiato in quella sede morbidissima, e benché anche l’ombra del pericolo fosse ormai vanita, io ruppi in un pianto disperato.
Poi, a poco a poco, la sicurezza della nuova sede cominciò a operare. Il mio animo si volse a organizzare la mia felicità.
Mio padre gravemente fumava, le spalle poggiate allo stipite della finestra. Benché le persone grandi si mostrino superbe e intrattabili, il loro solo ufficio quaggiù e di secondare ogni minimo desiderio di noi bambini.
Come dubitarne?
Non appena richiesi con imperiosa voce Leonida ,mio padre lasciò di fumare e si mise alla ricerca del fuggiasco.
Leonida fu scoperto dietro a una tenda.
Davanti a quella lotta tra quel gigante e quell’uccellato che non sapeva neppur volare, una impietosa ilarità cominciò a scotermi dentro il mio involucro di lana scozzese.
I bambini sono spietati.
Contro ogni mia speranza, e sebbene la speranza in quel punto contrastasse all’utile, la forza trionfò dell’astuzia.
Ricorso l’uccelletto su per il campo dei liocorni è riuscito a ghermirlo prima che quello s’intanasse sotto il canterano, mio padre tenendolo chiuso nel pugno allentato, me lo consegnò con i medesimi accorgimenti con cui mi avrebbe consegnata una bomba carica.
O perché il volto di chi ride ha un’espressione di dolore, o perché quella eccessiva ilarità poteva irritare il destino e determinare un ritorno offensivo del male ,mia madre mi guardava con spavento e con una espressione che contrastava col sorriso che ancora le indugiava le labbra.
«Guarda, Evaristo», essa disse a mio padre «guarda come Leonida gli assomiglia».
Non credo che il mio aspetto fosse quello dell’ Ercole bambino,ma era una ragione sufficiente questa da giustificare quegli sguardi atterriti?
L’effetto di quegli sguardi non si fece aspettare: allentai le dita e uno stormire di alli brillò per la camera.
«Leonida! Leonida!»
Inebriato del suo primo volo e dalla conquista dell’ elemento cui natura lo destinava, l’uccelletto volava senz’arte ancora né stile, ma con fuoco delle vittoria nelle ali.
Più piccolo di me ma più esperto, Leonida traversò la finestra,puntò diritto nel cielo, si ridusse a una piccola bruna, e d’un tratto, come un’ombra che svanisce, sparì nella limpida atmosfera del mattino.
Un grande vuoto mi si fece intorno. Il mondo si oscurò .Partito Leonida, che più mi restava?
Non mi curai neppure di accusare i miei genitori, veri responsabili della catastrofe.
Una voce ripeteva: Bisogna riacchiappare Leonida!
La voce del dovere!
A fine di obbedire all’ alto mònito, cominciai a divincolarmi dall’involucro scozzese. Ero ansioso e impacciato. Le mie membra cedevano molli, come davanti ai mostri che ci rincorrono nei sogni.
Volevo scendere sul tappeto. Fu quello invece che salì a me. Il nostro incontro si effettuò in maniera così brusca, che allo spavento seguì un lungo tramortimento.
Nuove sorprese mi serbava il ritorno alla posizione verticale.
Ero talmente cresciuto di peso, che le gambe mi si piegavano sotto. Il camminare era un’arte che bisognava imparare da capo. La camera si contorceva in prospettive assurde. I mobili si gonfiavano come naufragi pieni d’acqua.
«Bisogna riacchiappare Leonida!»
Con passi da cacciatore, tastando il terreno, trascinandomi caproni, arrivai alla finestra.
E là…
Gli alberi, la luce, le case di fronte, il mare scintillante, il cielo infinito, i monti lontani striati dai canali delle acque, feriti dagli squarci delle cave di marmo….
Contemplata la radiosa faccia della felicità;temendo che a ogni indugio questa si oscurasse; ansioso di buio e di conforto, me ne tornai ,ma di corsa questa volta,tra le braccia della mamma.
E Leonida?
Il ricordo dell’amico alato era svanito dalla mia mente, anche più presto che poco avanti, la pollotollina bruna del suo corpo nel cielo.
Μετάφραση
Λεωνίδας
Η θεραπεία μου προοιωνίσθηκε από ένα γεγονός που δεν είχε ιδιαίτερη σημασία αυτό καθ’ εαυτό, αλλά επειδή συνέβη ακριβώς εκείνες τις ημέρες, κατά τις οποίες ωρίμαζε εκείνο το κατά κάποιο τρόπο ξανάνιωμά μου, και επειδή η πρόσφατη σκληρότητα της μοίρας μας είχε φέρει στα όρια της προκατάληψης, η γιατρειά μου απέκτησε έναν εορταστικό συμβολισμό.
Ένα πρωινό, έπεσε από τη θορυβώδη υδρορροή, όπου τα πουλιά είχαν φωλιάσει, ένα νεογέννητο σπουργιτάκι, το οποίο, αφού πέρασε σαν σκιά απ’ το παράθυρο, κούρνιασε ακίνητο στο περβάζι.
H μητέρα μου περιμάζεψε το πτηνό με την ίδια, είμαι βέβαιος, φροντίδα με εκείνη που θα περιμάζευε και εμένα τον ίδιο, αν είχα, κατά σύμπτωση, πέσει από την υδρορροή στο περβάζι στη συνέχεια, υποκύπτοντας στις κραυγές μου, ήρθε και μου το απέθεσε πάνω στο αλφαβητάρι που κρατούσα ανοικτό στα γόνατά μου.
Τα πουλιά είναι πλάσματα τόσο μυστήρια και απόμακρα, που η σύλληψη του σπουργιτιού μου έφερε μια παράξενη αγαλλίαση.
Το περιεργαζόμουν με χαρά.
Μα εμπρός σ’ εκείνο το αδρανές κορμάκι, εμπρός σ’ εκείνα τα ματάκια που καλύπτονταν από μωλωπισμένα βλέφαρα, εμπρός σ’ εκείνα τα ποδαράκια, που ήταν μαζεμένα σαν ξεραμένα λουλουδάκια, η χαρά μου πάγωσε από τον τρόμο.
Ήταν η πρώτη φορά που παρατηρούσα τον θάνατο. Αυτό μου ενέπνεε περιέργεια και ταυτόχρονα αποτροπιασμό, περισσότερο από οίκτο.
Μικροσκοπικό και τρομακτικό αυτό το σακί από πούπουλα, ήταν το κέντρο ενός απαίσιου κενού.
Μα το σπουργίτι δεν ήταν νεκρό. Αποκάλυψε μετά από λίγο τα φωτεινά ματάκια του, τίναξε τα φτερά, όπου το δέρμα πρόβαλε ανάμεσα στο αραιό φτέρωμα, και τέλος βάλθηκε να χοροπηδά επάνω στη σελίδα του αλφαβηταρίου, που συνόψιζε όλη μου τη γνώση.
Κατά την εξερεύνηση του του αλφαβηταρίου μου, δεν περιπλανήθηκα πέρα από το γράμμα Λ. Κάθε σελίδα του αλφαβηταρίου μου παρουσίαζε ή ένα ιστορικό γεγονός ή μια ιστορική προσωπικότητα. Η σελίδα του Α ήταν αφιερωμένη στην αναχώρηση των Αργοναυτών. Τρεις άνδρες οπλισμένοι και με κορμοστασιά αγάλματος κοιτούσαν τον ορίζοντα της θάλασσας και ύψωναν το χέρι σε αποχαιρετισμό. Στην σελίδα Λ, που ήταν ανοικτή στα γόνατά μου, ο Λεωνίδας παρακινούσε τους τριακοσίους του.
Οι αρχαίοι πολεμιστές ήταν πολύ διαφορετικοί από εμάς. Δύο κεφάλια προτάσσονταν επάλληλα στους ώμους του Σπαρτιάτη και από αυτά το δεύτερο, το πιο κτηνώδες και τρομακτικό, επικαλυπτόταν με τη σειρά του από το ίδιο εκείνο τοξοειδές σκουπάκι, με το οποίο ο Γεράσιμος, ο υπηρέτης μας, απομάκρυνε στο τέλος των γευμάτων τα ψίχουλα από το τραπεζομάντηλο.
Στον μικρό φιλοξενούμενο, τον οποίο το πρώτο του βήμα έξω από τη φωλιά είχε φέρει στο αναρρωτικό μου κρεβάτι, έπρεπε να δοθεί ένα όνομα. Προς τιμήν της μοιραίας συνάντησης ανάμεσα σε εκείνον και τον δικέφαλο ήρωα των Θερμοπυλών, έδωσα στο σπουργιτάκι το όνομα του Λεωνίδα.
Μεγάλες εκπλήξεις με περίμεναν την πρώτη ημέρα που με σήκωσαν από το κρεβάτι.
Το χαλί του δωματίου μου ήταν διακοσμημένο με αντικρυστούς μονόκερους, οι οποίοι ανάμεσα στα κέρατα συγκρατούσαν ένα τριαντάφυλλο μεγάλο σαν κουνουπίδι και περιβάλλονταν από δάφνινα κλαριά που δένονταν στην κορυφή σε κόμπο.
Αυτό το χαλί με το συνεχώς επαναλαμβανόμενο εμβληματικό μοτίβο αποτελούσε το αγαπημένο πεδίο για τα υπέροχα ακίνητα ταξίδια μου. Αλλά ήταν το ίδιο με αυτό που υπήρχε πριν;
Το δωμάτιο είχε σκαμπανεβάσματα. Από την άκρη του κρεβατιού μου, τα πόδια μου αιωρούνταν στην άβυσσο, στο βάθος της οποίας πηγαινοέρχονταν οι τερατώδεις μορφές των μονόκερων.
Και σε αυτή τη δοκιμασία, όπως και σε πολλές άλλες πολύ πιο σοβαρές στη ζωή μου, η μητέρα μου ήταν ο φύλακας άγγελός μου.
Εκείνη ξεδίπλωσε ένα τεράστιο σκωτσέζικο σάλι, με τον ίδιο τρόπο που οι πυροσβέστες απλώνουν ένα δίχτυ για να περισυλλέξουν τα μαυροκαπνισμένα και ταραγμένα πλάσματα που κρέμονται από τα κοκκινωπά παράθυρα των φλεγόμενων σπιτιών, με τύλιξε σε αυτό σαν μεταξοσκώληκα, με πήρε στα χέρια της και με ύψωσε με ενθουσιασμό στον αέρα στη συνέχεια, σαν ένα λεπτό κρυστάλλινο αντικείμενο με απόθεσε στα βάθη μιας επιβλητικής ιστορικής πολυθρόνας.
Ξαπλωμένος σε εκείνο το απαλότατο κάθισμα, και παρότι ακόμη και η σκιά του κινδύνου είχε πλέον εξαφανιστεί, ξέσπασα σε απεγνωσμένο κλάμα.
Στη συνέχεια, σιγά σιγά, η ασφάλεια της νέας μου θέσης άρχισε να επιδρά. Η διάθεσή μου βάλθηκε να οργανώνει την ευτυχία μου.
Ο πατέρας μου κάπνιζε βαριά, με την πλάτη ακουμπισμένη στο πλαίσιο του παραθύρου. Παρότι οι μεγάλοι εμφανίζονται υπερόπτες και αδιαπραγμάτευτοι, το καθήκον τους εδώ κάτω είναι να ακολουθούν κάθε μικρή επιθυμία εμάς των παιδιών.
Πώς να το αμφισβητήσουμε αυτό;
Μόλις ζήτησα με επιτακτική φωνή τον Λεωνίδα, ο πατέρας μου άφησε το κάπνισμα και άρχισε την αναζήτηση του φυγά.
Ο Λεωνίδας εντοπίστηκε πίσω από μία κουρτίνα.
Εμπρός σε αυτή τη μάχη ανάμεσα σε εκείνον τον γίγαντα και σ’ εκείνο το πουλάκι που δεν ήξερε καν να πετά, μια ανηλεής ευθυμία άρχισε να με κλονίζει μέσα στο σκωτικό μάλλινο περίβλημά μου.
Τα παιδιά είναι αδίστακτα.
Ενάντια σε κάθε ελπίδα μου, και μολονότι η ελπίδα σε εκείνο το σημείο ήταν σε αντίθεση με τη χρηστικότητα, η δύναμη επιβλήθηκε της πονηριάς.
Κυνηγώντας το πουλάκι πάνω στο χαλί των μονόκερων και καταφέρνοντας να το συλλάβει πριν αυτό καταφύγει κάτω από τη συρταριέρα, ο πατέρας μου, κρατώντας το κλειστό στη χαλαρωμένη γροθιά του, μου το παρέδωσε με την ίδια προφύλαξη, που θα μου παρέδιδε μια οπλισμένη βόμβα.
Είτε επειδή το πρόσωπο κάποιου που γελά έχει μια έκφραση πόνου, είτε επειδή αυτή η υπερβολική ευθυμία θα μπορούσε να ερεθίσει τη μοίρα και να προκαλέσει επιστροφή του κακού, η μητέρα μου με κοιτούσε τρομαγμένη και με μια έκφραση που εναντιωνόταν στο χαμόγελο, που ακόμα υπήρχε στα χείλη της.
«Κοίτα, Ευάριστε», είπε στον πατέρα μου, «κοίτα πώς του μοιάζει ο Λεωνίδας».
Δεν πιστεύω ότι η όψη μου έμοιαζε με αυτή του Ηρακλή σε παιδική ηλικία, αλλά ήταν αυτός λόγος που να δικαιολογεί εκείνα τα τρομοκρατημένα βλέμματα;
Το αποτέλεσμα εκείνων των βλεμμάτων δεν άργησε να φανεί: χαλάρωσα τα δάκτυλά μου και ένα θρόισμα φτερών έλαμψε στο δωμάτιο.
«Λεωνίδα! Λεωνίδα!»
Μεθυσμένο από την πρώτη του πτήση και από την κατάκτηση του στοιχείου για το οποίο η φύση το προόριζε, το πουλί πετούσε χωρίς ακόμη τεχνική ούτε στυλ, αλλά με τη φωτιά της νίκης στα φτερά.
Πιο μικρός από εμένα αλλά πιο έμπειρος, ο Λεωνίδας διέσχισε το παράθυρο, στόχευσε κατευθείαν στον ουρανό, μετατράπηκε σε μια καφέ κουκίδα, και ξαφνικά, σαν σκιά που εξαφανίζεται, χάθηκε στην καθαρή πρωινιάτικη ατμόσφαιρα.
Αισθάνθηκα ένα μεγάλο κενό γύρω μου. Ο κόσμος σκοτείνιασε. Με τη φυγή του Λεωνίδα, τι μου έμενε πλέον; Δεν νοιαζόμουν ούτε να κατηγορήσω τους γονείς μου, που ήταν οι πραγματικοί υπεύθυνοι της καταστροφής.
Μια φωνή επαναλάμβανε : «Πρέπει να ξαναπιάσουμε τον Λεωνίδα!»
Η φωνή του καθήκοντος!
Για να υπακούσω σε αυτή την επίπληξη που ερχόταν από ψηλά, ξεκίνησα να παλεύω να απελευθερωθώ από το σκωτσέζικο περίβλημα. Ήμουν αγχωμένος και αμήχανος. Τα μέλη του σώματός μου κρέμονταν αδύναμα, όπως εμπρός στα τέρατα που μας κυνηγούν στα όνειρα.
Ήθελα να κατέβω στο χαλί. Αντίθετα, εκείνο ανέβηκε σε εμένα. Η συνάντησή μας πραγματοποιήθηκε με τρόπο τόσο απότομο, που το ξάφνιασμα διαδέχθηκε ένα μακρύ χλώμιασμα.
Καινούριες εκπλήξεις μου επιφύλασσε η επιστροφή στην κατακόρυφη θέση.
Είχα αποκτήσει τόσο βάρος, που τα πόδια μου λύγιζαν κάτω από αυτό. Το περπάτημα ήταν μια τέχνη που έπρεπε να μάθω από την αρχή. Το δωμάτιο στρεβλωνόταν σε διαστάσεις παράλογες. Τα έπιπλα φούσκωναν σαν ναυαγοί γεμάτοι νερό.
«Πρέπει να ξαναπιάσουμε τον Λεωνίδα!»
Με βήματα κυνηγού, ψηλαφώντας το έδαφος, σερνόμενος στα τέσσερα, έφθασα στο παράθυρο.
Και εκεί…
Τα δέντρα, το φως, τα απέναντι σπίτια, η αστραφτερή θάλασσα, ο ατελείωτος ουρανός, τα μακρινά βουνά αυλακωμένα από υδάτινα κανάλια, πληγωμένα από τις σχισμές των λατομείων μαρμάρου…
Έχοντας θαυμάσει το λαμπερό πρόσωπο της ευτυχίας, φοβούμενος ότι με την παραμικρή χρονοτριβή αυτό θα σκοτεινιάσει, αγχωμένος από τη στενοχώρια και την ανάγκη παρηγοριάς, επέστρεψα, τρέχοντας αυτή τη φορά στην αγκαλιά της μητέρας μου.
Και ο Λεωνίδας;
Η ανάμνηση του φτερωτού φίλου μου είχε εξαφανιστεί από το μυαλό μου, πιο γρήγορα και από το χάσιμο της μικρής καφετιάς κουκίδας του κορμιού του στον ουρανό.
* Η Βασιλική-Αλεξάνδρα Σκρεμμύδα γεννήθηκε το 1992 στην Πάτρα και φοίτησε στο Αρσάκειο Πατρών. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο τμήμα της Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας. Πραγματοποίησε Μεταπτυχιακές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Βενετίας στο τμήμα της Ιταλικής Φιλολογίας και Λογοτεχνίας, θέμα δε της Διπλωματική της ήταν Ερμηνεύοντας στα ελληνικά <<Η τραγωδία της Παιδικής μου Ηλικίας >>του A.Savinio. Ερμηνευτικά ζητήματα. Σήμερα, ολοκληρώνει το Διδακτορικό της στο Τμήμα της Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Αθηνών.
Δίδαξε Ιταλική Γλώσσα και Διδακτική στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια και Ιταλική Γλώσσα και Γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο του Σαλέντο.
Εκτός της μητρικής της γλώσσας , μιλά ιταλικά, αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά.