Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η θέση του ποιητή στην κοινωνία;
Ο ποιητής είναι ο λιγότερο ποιητικός άνθρωπος, είχε πει ο διαλεχτός Άγγλος ποιητής Τζων Κητς. Η φράση αυτή θέλει να πει, κατά τη γνώμη μου, ότι ο ποιητής είναι ποιητής μόνον όταν βρίσκεται μέσα στο ποίημά του, δηλαδή όταν το γράφει. Όταν το ποίημα απεξαρτηθεί από τον δημιουργό του κι αρχίσει το μοναχικό ταξίδι του στον κόσμο, τότε ο ποιητής απομένει ένας κοινός άνθρωπος. Κι έχει φυσικά τη θέση του μέσα στην κοινωνία με τον ίδιο τρόπο που την έχει ο κάθε άλλος άνθρωπος που είναι ταλαντούχος σε κάτι ή μη. Το ερώτημα είναι αν ο ποιητής μπορεί συνεχώς να βρίσκεται μέσα στο ποίημα ή τουλάχιστον σε αλυσιδωτές επαναλαμβανόμενες βυθοσκοπήσεις στην τέχνη του κατά την περίοδο κρίσεων προσωπικών ή κοινωνικών. Από δική μου πείρα, θα έλεγα ότι ο ποιητής δημιουργεί μόνο σε περιόδους κανονικού βίου και όχι διασαλευμένου από οποιαδήποτε αιτία. Αν προσπαθήσει να δημιουργήσει κατά την εποχή της δεύτερης περίπτωσης, τότε θα τελεί υπό έναν εξαναγκασμό με αβέβαια ποιοτικά αποτελέσματα και συνήθως κακά. Φέρνω στο μυαλό μου το μυθιστόρημα του Καμύ «Η πανούκλα», ένα βιβλίο που διάβασα στα εφηβικά μου χρόνια και όπου στις σελίδες του περιγράφονται οι απανωτοί θάνατοι σε μια πόλη εξ αιτίας της πανώλης, καθώς και ο εγκλεισμός των ανθρώπων μέσα στην έννοια του συλλογικού φόβου. Ο ήρωας του βιβλίου συναντάει στις μικρές εξόδους του έναν γείτονά του, που είναι συγγραφέας υπό εκκόλαψη και ο οποίος εις μάτην προσπαθεί να γράψει το πρώτο του μυθιστόρημα. Σε όλη τη διάρκεια της εξέλιξης της ιστορίας, από την αρχή μέχρι το τέλος του βιβλίου, ο ταλανιζόμενος συγγραφέας έχει γράψει μόνο μία πρόταση κι εκεί έχει κολλήσει. Δοκιμάζει διάφορες παραλλαγές της και καμία δεν τον ικανοποιεί. Πλήρες αδιέξοδο. Κι αυτό δείχνει όχι μόνο τη δυσκολία της συγγραφής μέσα σε αντίξοες συνθήκες, αλλά και τη δυσκολία ή την εν γένει υπευθυνότητα εκφοράς των συνιστωσών που χαρακτηρίζουν μία τέχνη.
Σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή του κορωνοϊού, έχει ιδιαίτερο ρόλο η ποίηση;
Στην περίπτωση της κρίσης λοιπόν η ποίηση και κυρίως η ποίηση που έχει τελεσφορήσει πριν την έναρξη της αντιξοότητας εκτελεί απλώς το χρέος της, παίζει δηλαδή τον ρόλο της. Ποιος είναι αυτός; Η αισθητική παρηγοριά και μόνον, δηλαδή η υποβοήθηση του ανθρώπου να αντιληφθεί την ομορφιά και να πραϋνθεί από το μεγαλείο της.
6-4-2020
*Ὁ Ἠλίας Κεφάλας γεννήθηκε τὸ 1951 στὸ μικρὸ χωριὸ Μέλιγος Τρικάλων. Ἀπὸ τὸ 1980 μέχρι σήμερα 36 βιβλία μὲ ποίηση, πεζογραφία, δοκίμιο, ἀνθολογίες καὶ λογοτεχνία γιὰ παιδιά συνθέτουν τὴ δημιουργική του παρουσία. Γράφει και δημοσιεύει συχνά λογοτεχνική καὶ εἰκαστικὴ κριτική. Φωτογραφίζει μὲ πάθος μοναξιασμένα δέντρα καὶ στάσιμα νερά. Ἀρκετὲς εὐρωπαϊκὲς γλῶσσες σιγοψιθύρισαν ποιήματά του.