Σε περιόδους όμως κρίσης – που εμπεριέχουν και την υπαρξιακή συνιστώσα πάντοτε – η τέχνη γίνεται συχνή αναφορά, καταφυγή ή και ασυνειδητοποίητη ανάγκη. Γιατί; Γιατί διασώζει το άτρωτο μέρος της ζωής, κάτι που μπορεί να διαιωνίζει το ον, να εμφανίζει το εύμορφο- τη μορφή στην καλή της ώρα. Διασώζει κάτι που εκ βαθέων ξέρει να μιλά την αρχέγονη γλώσσα αισθήσεων και αισθημάτων, κάτι που ξέρει να εφευρίσκει, να προβάλλει το άδηλο, να γεννά εκ του μηδενός το ψυχικά πολύτιμο!
Στην ευάλωτη ώρα της κοινωνίας η τέχνη, ναι, γίνεται παραμυθία, γίνεται καταφυγή. Δεν είναι ο ποιητής, με την τρέχουσα καθημερινή του υπόσταση, αυτός στον οποίο αναφέρεται κανείς ,είναι ο εκπεφρασμένος λόγος του, ό,τι δηλαδή δηλεί, ό,τι σημαίνει μιαν αλήθεια, ό,τι καίρια εκφράζει μια κατάσταση, ό,τι ξορκίζει την απειλή.
Και ανάλογα, κάθε άνθρωπος-είτε ποιητής ,είτε αναγνώστης- ζητά να φτιάξει, ή να βρει το ποιητικό εκείνο «ρεμέδιο» που αρμόζει στην ιδιοσυγκρασία τουˑ είτε με την ομοιοπαθητική της απελπισίας ,με το βάρος της γνώσης και κυρίως της απόγνωσης, είτε με την δυναμική άπω-ελπίδα, την ανατροπή, την υπέρβαση. Δύο τρόποι θέασης του κόσμου, δύο δρόμοι γραφής που έχουν δώσει και αληθινά ποιήματα και κάποτε ύψιστες δημιουργίες:
« Στο ταβάνι βλέπω τους γύψους /μαίανδροι στο χορό τους με τραβάνε» (Κ. Καρυωτάκης), αλλά και « Έτσι κι αλλιώς χαμένος για χαμένος εδώ στην άκρη που μ’ απώθησαν του κόσμου ετούτου οι συμφορές θέλησα να επιχειρήσω άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά» (Ο. Ελύτης), και πάλι « κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει/ κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ’ τα κυπαρίσσια/ κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά/ (Γ. Σεφέρης) ή και «Δεν ξέρω πώς δεν ξέρω που, δεν ξέρω πότε, όμως τα βράδια/ κάποιος κλαίει πίσω από την πόρτα/ και η μουσική είναι φίλη μας/και συχνά μέσα στον ύπνο/ ακούμε τα βήματα παλιών πνιγμένων..(Τ. Λειβαδίτης)- αλλά και πάλι « Καθαρότατον ήλιο επρομηνούσε /Της αυγής το δροσάτο ύστερο αστέρι / Σύγνεφο, καταχνιά, δεν απερνούσε /Τ᾿ ουρανού σε κανένα από τα μέρη·(Δ. Σολωμός), και βέβαια «Νίκη, νίκη όπου έχω νικηθεί πριν από την αγάπη και μαζί» (Ο. Ελύτης)…και τόσα, τόσα άλλα…
Η νίκη της τέχνης μπορεί κάποτε και να χτίζεται πάνω στην ήττα της ζωής, ως αντιστάθμισμά της ˑ πάντοτε ,ωστόσο αυτή η νίκη δεν παύει να απευθύνεται στην ίδια τη ζωή, ανοίγοντας της άλλες ατραπούς ή δείχνοντας την διαφορετική όψη του οικείου δρόμου, που πήραμε και παίρνουμε την κάθε ημέρα. Η νίκη της τέχνης επιδιώκει τη νίκη της ζωής!
|
|
|
|