Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η θέση του ποιητή στην κοινωνία;
Ο ποιητής δεν είναι απλώς ένας ευαίσθητος δέκτης που λαμβάνει τα σήματα και τα μηνύματα των καιρών και της πραγματικότητας μέσα στην οποία είναι τοποθετημένος. Ένας παρατηρητής φωτογράφος που αποτυπώνει τη ζωντανή πραγματικότητα ή απλώς ο εκφραστής προσωπικών συναισθηματισμών.
Ο ποιητής κατορθώνει το άλμα. Πέρα από το ορατό και το απτό. Με τη δύναμη της ποίησης και μέσα από την πρισματική ποιητική γλώσσα, καθιστά ορατό το αόρατο, οικείο το ανέγγιχτο. Είναι παρών και απών. Μισός στη γη και μισός έξω απ΄ αυτήν. Μπορεί να αποκρυπτογραφεί τους ανέμους, την ιστορία των φύλλων , τις μουσικές των αισθημάτων. Δύσκολες ισορροπίες, ανάμεσα σε δύο κόσμους, σε εποχές λογικής και επιφάνειας, αλλά η ποίηση φαίνεται πως έχει τη δύναμη. Αναζητά το αληθές πέρα από τις τάσεις και το κατεστημένο της εκάστοτε εποχής. Το αμέτρητο της ζωής. Τις ρίζες των πραγμάτων. Για τον ποιητή το θαύμα δεν έχει χαθεί, είναι ζωντανό. Με την αθωότητα μικρού παιδιού αντικρίζει τη ζωή, τα θαύματα, τα αινίγματα και τα ερωτηματικά κι είναι αυτή που τον διασώζει τελικά, κι ο τρόπος της, της καθαρότητας, για να τα προσεγγίσει και να τα αποκρυπτογραφήσει.
Αντλεί από τη σοφία και τη γνώση παλαιότερων εποχών και διαμορφώνει τα ανάλογά τους στην τωρινή πραγματικότητα. Μια δύναμη επαναστατική δεν τον αφήνει να εφησυχάσει. Σε ό.τι τρωτό, μισό, αλλοιωμένο γύρω του. Είναι η ίδια η φύση της ποίησης που επαναστατεί ενάντια στη φθορά και στους καθημερινούς θανάτους. Γνωρίζει επίσης ότι το συμφέρον και το χρήσιμο ”ήκιστα αρμόζουσι τοις ελευθερίοις” και ότι ο Νάρκισσος χάθηκε τελικά στο καθρέφτισμά του.
Στη διερώτηση του Χαίλντερλιν, στον γνωστό του στίχο, ”τι χρειάζονται οι ποιητές σε έναν μικρόψυχο καιρό;” θα απαντούσαμε πως σαφώς ο ποιητής περισσότερο παρά ποτέ, είναι αναγκαίος σε δύσκολους καιρούς. Είναι αυτός που με τη δύναμη της αληθινής ποίησης και με κατάφαση στο φως και στη ζωή μπορεί να ανασύρει και να αναδείξει στοιχεία που έχουν απολεσθεί και είναι ζωογόνα. Την ομορφιά που είναι εξορισμένη, τη διαφάνεια που έχουμε θαμπώσει, το αθώο από το οποίο είναι καμωμένος τελικά ο κόσμος, την ελευθερία που έχουμε σκλαβώσει.
Σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή του κορονοιού, έχει ιδιαίτερο ρόλο η ποίηση;
Στη δύσκολη εποχή που διανύουμε και γενικά σε εποχές κρίσεων, όπου ακόμη κι η βιολογική μας ατομικότητα απειλείται κι ο άνθρωπος συναισθάνεται περισσότερο τη φθαρτότητά του, τότε μπορεί, ευκολότερα να αναδύονται και να αναδεύονται ερωτήματα βαθύτερα της ύπαρξης και τα αινίγματα να γίνονται πιο έντονα και να ζητάνε την επίλυσή τους. Η ποίηση μπορεί να δώσει απαντήσεις που έχουν σχέση άλλωστε με τα διαχρονικά ζητήματά της. Έτσι, εκτός από την περιοχή της αισθητικής απόλαυσης που μπορεί να προσφέρει μέσα από τον ελκυστικό της λόγο, που ίσα ίσα είναι ένας όμορφος δρόμος για να πας βαθύτερα, ή τον κατευναστικό και παραμυθητικό της ίσως ρόλο κάποτε, μπορεί να δώσει ερεθίσματα για να διαλέγεται ο άνθρωπος με τον εαυτό του, να φωτίσει κρυμμένες περιοχές και να βρει τελικά μέσα του απαντήσεις. Κι αυτό σίγουρα είναι ελευθερία. Η ποίηση είναι μια νέα ανάγνωση του κόσμου. Σε εποχές κρίσης οι εξωτερικές βίαιες αλλαγές, οι εσωτερικές αναταράξεις και δονήσεις, η συναίσθηση της φθοράς προηγούμενων δεδομένων καταστάσεων δημιουργούν νέο έδαφος και πιο ευαίσθητα αισθητήρια να αναζητήσει ο άνθρωπος νέες αναγνώσεις και προσανατολισμούς που μπορεί η ποίηση να δώσει. Και να ανταποκριθεί στο κάλεσμά της αφού η ποίηση και γενικότερα η τέχνη είναι κλήση σε σχέση και κοινωνία και στο κάλλος που έχουμε μάλλον απολέσει.
* H ΞανθίππηΖαχοπούλου γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Έχει κάνει σπουδές παιδαγωγικής , μουσικής ( μονωδία) και φιλολογίας. Εργάζεται στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές”Μάρερμα” (Πηγή, 2016)και ”Βαθύς ουρανός βυθός θάλασσας (Το Ροδακιό, 2020). Έχει συμμετοχή και σε συλλογικά έργα. Ποιήματά της, βιβλιοκριτικές, μεταφράσεις και διηγήματα έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά.