Όλα είναι όπλα. Στην εποχή αυτή της παρακμής όλα είναι όπλα. Κι ο καθένας, είτε παίρνει θέση στα πράγματα είτε βουλιάζει στην σιωπή του. Κι ο ποιητής;
«Δεν αξίζει να είσαι ποιητής
αν σε κάθε πρόκληση
κάνεις κι ένα βήμα πίσω» (σελ. 10)
Αυτή είναι η θέση του Ειρηναίου Μαράκη, όπως την καταθέτει στην πρώτη του ποιητική συλλογή. Ποιητής της αγανάκτησης; Εκπρόσωπος της μελαγχολικής γενιάς της αριστεράς; Νομίζω πως, το τελευταίο διάστημα, γίνεται κατάχρηση όρων που ακόμη δεν έχουν καταφέρει να περιγράψουν ένα σώμα κειμένων ή μιαν ομάδα συγγραφέων με κοινά χαρακτηριστικά –πλην μιας κοινωνικοπολιτικής προβληματικής που δεν ξέρουμε ακόμη εάν θα κυριαρχήσει.
Ο Μαράκης, μέσα από εικόνες της καθημερινότητας και μ’ έναν λόγο άλλοτε χειμαρρώδη κι άλλοτε ελλειπτικό, περιγράφει την δύσκολη συγκυρία που όλοι βιώνουμε. Υπάρχουν, μάλιστα, στιγμές που οι στίχοι του μοιάζουν με προσκλητήριο αγώνα:
«Με μάσκες, λοιπόν
αλλά όχι φιμωμένοι
κραυγή θα υψώσουμε
σάλπισμα αγώνα» (σελ. 13)
ή
«Ναι, στους δρόμους θα χορέψουμε
σφιχτά αγκαλιασμένοι
τον κόσμο θα αλλάξουμε
ελεύθεροι θα ζήσουμε
κι ας μη μας αγαπήσουνε» (σελ. 24)
Καταγγέλλει, απελπίζεται, ονειρεύεται … αλλά κι αφήνεται στους αβέβαιους κυματισμούς του έρωτα.
«Και το βράδυ κουρασμένοι, αγκαλιά
ταξιδεύοντας με ηδονικά ποτά
στου Έρωτα την άβυσσο και την φωτιά
ιστορίες θα λέμε για τον Ποιητή
που φοβήθηκε, έκλαψε και τον πόνο του
Τέχνη έκανε που τείχη γκρεμίζει» (σελ. 30)
Σε πολλά του ποιήματα συνδιαλέγεται (είτε φανερά είτε υπόγεια) με ποιητές και έργα του προηγούμενου αιώνα, προσπαθώντας να εμβαθύνει στον προβληματισμό του αναφορικά με τις αιτίες αυτής της κατάστασης και τις δυνατότητες που έχουμε για να αλλάξουμε την πορεία των γεγονότων. Ακόμα- ακόμα, η επικοινωνία του αυτή με τα μεγάλα κείμενα φτάνει στα όρια της επανεγγραφής, όπως π.χ. στην περίπτωση του Επιτύμβιου του Μανώλη Αναγνωστάκη, όπου, μέσα από το προσωπικό του ερμηνευτικό πρίσμα, αναδύεται ένα νέο «ποιητικό» πρόβλημα:
«Α, ρε Λαυρέντη το χρόνια περνούν
κι όλο σκέφτομαι πως το πρόβλημα δεν είναι
πως μόνο εγώ ήξερα ότι είσαι κάθαρμα
αλλά ότι ήμουν ο μόνος που το παραδέχτηκε δημόσια
όταν όλοι οι άλλοι σε δέχτηκαν, τι ειρωνεία,
ως τον πολιτικό τους αναμορφωτή,
έτσι που το πρόβλημα μεγάλωσε
απόκτησε φιλολογική αξία
έγινε σύνθημα σε τοίχους ηλεκτρονικούς
και μάθημα πανελλαδικώς εξεταζόμενο» (σελ.45)
Ειδήσεις που έκαναν το γύρο του κόσμου καθώς και στιγμιότυπα μιας σκοτεινής Ελλάδας, γίνονται το υλικό μέσα από το οποίο, ο Ειρηναίος Μαράκης, χτίζει την δική του αφήγηση- κραυγή. Προχωρώντας την ανάγνωσή μας ερχόμαστε σε επαφή με διαφορετικές φωνές, διαφορετικές ζωές και όψεις της πραγματικότητας. Ήχοι από ρεμπέτικα και τάνγκο, παράσιτα από τρανζιστοράκια κι η χλαλοή του κόσμου, η μυρουδιά της μπουγάδας και δροσερή όψη της Πανσελήνου, που διεισδύουν μέσα στις γραμμές του βιβλίου, δημιουργούν την αίσθηση πως το σύμπαν του ποιητή και ο δικός μας χωροχρόνος συμπλέκονται∙ έτσι που το βίωμα της ανάγνωσης να διαπλέκεται με το προσωπικό βίωμα κι ο προβληματισμός που πηγάζει από αυτή να παίρνει διαστάσεις προβληματισμού απέναντι στον κόσμο και τις εξελίξεις.
Διότι, στόχος της ποίησης δεν είναι μονάχα να τέρπει τον αναγνώστη, αλλά και να του προτείνει έναν άλλο τρόπο προσέγγισης της αλήθειας και της ζωής.
Ειρηναίος Μαράκης, «Όλα είναι όπλα», εκδόσεις Ατέχνως, 2021