Scroll Top

4Χ4 Ποιήσεις #3 – Παρουσίαση από τον Δημήτρη Βαρβαρήγο

4×4 ο δεύτερος καλαίσθητος τόμος που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΑΩ, έχει στις σελίδες του τέσσερεις καταξιωμένες σύγχρονες φωνές της ελληνικής γραμματείας καθώς ο δυνατός και ευαίσθητος λόγος τους γίνεται απόλυτα αποδεκτός από το αναγνωστικό κοινό.
Τέσσερεις δυναμικές φωνές: Χλόη Κουτσουμπέλη. Ηρώ Νικοπούλου. Λιάνα Σακελλίου. Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου, με μακρά θητεία στην ποίηση αποδεικνύουν για ακόμη μία φορά την ενεργή τους δράση, που με το πέρασμα του χρόνου, είναι εμφανές πλέον ότι θα καταθέσουν στο βωμό της λογοτεχνίας ένα σοβαρό έργο που θα αναδεικνύει τον χώρο και το χρόνο της ποιητικής τους πράξης. Και μ’ ετούτη την αφοσίωση που δείχνουν, σίγουρα στο μέλλον οι γραφές τους, θα έχουν την κλασικότητα που τους αρμόζει.
Και στις τέσσερεις ποιήτριες είναι εμφανές το πλούσιο λεξιλόγιο και τα αστείρευτα μέσα ιδεών που καταγράφονται με ύφος κατανοητό και ξεκάθαρο. Μέσα από τη θεματική τους έμπνευση ενεργοποιούν το πνευματικό τους δυναμισμό προβάλλοντας την ουσία του εκάστοτε θέματος με σαφήνεια όσο κι αν ο συμβολισμός ή η αλληγορία διεγείρουν το πνεύμα κάνοντας τον αναγνώστη να ψάχνει πιο βαθιά από το φαινομενικό.*

Θα ξεκινήσω με ένα ποίημα από τη Χλόη Κουτσουμπέλη καθώς γενικά η ποίηση της αγγίζει μεγάλα και δύσκολα θέματα που αφορούν τις ανθρώπινες σχέσεις και δομούν τους ανθρώπινους χαρακτήρες, με ύφος ρεαλιστικό από μία εντελώς προσωπική εσωτερική στάση χωρίς ποιητική αδεία και περιττολογίες.Πασχαλινό Σκοτάδι

Ένας άντρας φοράει μάσκα λύκου
ένας άλλος καψαλισμένου πρόβατου
που κουβαλάει τη σούβλα του μαζί.
Ένας λαγός σοκολατένιος τρώει σιγά-σιγά τα αυτιά του.
Ο δήμιος Πιλάτος σαπούνι ζει μεθοδικά τα χέρια.
Οι καλοί νοικοκυραίοι ξεπλένουν
απ’ το πεζοδρόμιο το αίμα του αθώου.
Κόκκινα αυγά κατρακυλούν στους δρόμους.
Κάποιος στην κοιλιά ενός κήτος
παίζει αμέριμνα βιολί.
Τα ψάρια ορθάνοιχτα στόματα
τον κοιτούν με θαυμασμό.
Είσαι άραγε ο Ίωνας ή ο Ιωνάθαν;
Φίλος ή μασκαρεμένος εχθρός;
Το γερασμένο σκοτάδι τριγυρίζει στο δωμάτιο
αφήνει τρίχες απ’ τη γούνα του στο σπίτι.
Είναι άραγε τελείως μόνη; ρωτάει το ποίημα η γυναίκα.
Ξεχνάει πως ό,τι γράφουμε
αντίλαλος είναι μόνο φωνής
που δεν επέστρεψε πότε.

Εμφανέστατος και στα 24 ποιήματα ο αλληγορικός ρεαλισμός που παραπέμπει σε προβλήματα διαπροσωπικών σχέσεων με τα κοινά στοιχεία και προβλήματα όλων των ανθρώπων και γενικά το σύνολο των ψυχικών ιδιοτήτων του ανθρώπου. Ο ατομικός χαρακτήρας του, τα ήθη και οι συνήθειες, οι ελπίδες και οι επιθυμίες τους μέσα στους παραδοσιακούς κανόνες κοινωνικής διαβίωσης.
Επιδέξια και σε αυτό το πόνημα της η γραφή της Χλόης Κουτσουμέλη.

*

Συνεχίζω με την ποιήτρια Ηρώ Νικοπούλου με τα 25 ποιήματα όπου με ύφος απόδοσης, αρκετά, σε πρώτο πρόσωπο να οδεύουν προς μία ακολουθία με ουσιαστική ισορροπία στίχων, έτσι που η ποιήτρια να αναζητεί την αυτοτέλεια τους αναδεικνύοντας τη δυναμική ιδιομορφία της ποιητικής της έκφανσης.Κιβωτός

Πάντα στο τέλος ξέρω θα βρω
ένα ντουλάπι μικρό
από βαθυκόκκινη λάκα

Στο βάθος του ορίζοντα κρύβομαι
προσεκτικά μαζεύω τα πόδια
ίσα που προχωράω εκεί μέσα
σιγανά την πόρτα σφραγίζω

Αναπνέω αργά της την μακρόστενη
άκαμπτη μήτρα
δεν κοιτάζω έξω ποτέ
η κιβωτός μου δεν έχει παράθυρα
ακούω μόνο σιωπή
κι όλα μακραίνουν

Περιμένω Γνωρίζοντας
πως επιτέλους θα φύγουν
κι αυτή τη φορά
θα με ξεχάσουν
για πάντα

Και στις δύο ενότητες: 1η) Χειμέρια Νάρκη/ Ένα βεστιάριο και στη 2η Δέκα ακόμη ποιήματα, παρουσιάζει μέσα από συναισθηματικό κρετσέντο ζητήματα που απασχολούν συνολικά το έργο της. Ο Άλλος, ο έρωτας, η απόγνωση, ο χωρισμός, η έλλειψη, η μοναξιά, ο θάνατος.

*

Με φράσεις λιτές, μα αρμονικές, να απουσιάζουν έντεχνα οι ελλείψεις, η Λιάνα Σακελλίου καταθέτει 13 ποιήματα να θυμίζουν ή αλλιώς να πλησιάζουν τις ελεγείες του Ντουίνο. Με φωτεινή εκφραστική απόδοση, αρκετοί στίχοι εκφέρουν την ορολογία των ρήσεων και καταφέρνουν να υποβάλλονται στον αναγνώστη δίνοντας τη θετική σημασία του προσωπικού ύφους της ποιήτριας ή ακόμα να δημιουργούν ερωτήματα ή κάποια άλλα από αυτά (τα ερωτήματα) να απαντώνται.

ΡομαντικόΛέει φυσάει,
τα τζάμια ραγίζουν,
η βυσσινιά γίνεται torso
στο τζάμι της Κάθριν.

Λέω απόλυτο φως
στο αμφιθέατρο
τα κορίτσια στα χρόνια της Κάθριν
ανησυχούν.

Λέει η βάλτοι τα σπρώχνουν στον Χήθκλιφ,
Λέω αιθέριο πλήγμα
αυτό που έρχεται με το πηχτό μελάνι
και παχνίζει

Με λόγο λιτό και ύφος καθαρά προσωπικό, θα τόνιζα, υπαρξιακά γυμνό από κάθε άλλη εξωγενή παρέμβαση ή ταύτιση της ποιήτριας καταγράφεται ως προσωπική βιωματική εμπειρία και τούτο προσδίδει ακόμη περισσότερη δυναμική στο έργο, όμοια με την αλήθεια που συμβαίνει στη ζωή.

*

Η Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου έχει καταθέσει σε αυτή τη συλλογή 24 ποιήματα, όσα και τα γράμματα της αλφαβήτου. Δίχως υπερβολές, με εσωτερική δράση παρατηρεί διαπιστώνει κι απομονώνει -αποστασιοποιημένη- σκέψεις από τη θεματική των γεγονότων, χαρακτηριστικό που εγγενώς, εμφανίζουν το προσωπικό της ύφος.
Κάθε στίχος ξεκινά με κεφαλαίο γράμμα έχοντας την αυτονομία της πλήρους έκφρασης που μπορεί από μόνος του να στέκει αυτάρκης νοηματικά.
Η ενεργητική σύνταξη στίχων που προβάλλουν το πρόσωπο ή το πράγμα που ενεργεί συμβαίνει με σαφήνεια και είναι πάντα σχετικός με το θέμα.«Δ»
Το ποτήρι ξεχειλίζει ροδόνερο
Από το απόσταγμα νυχτερινού εφιάλτη.
Όπως το δέλτα στη λέξη «Διάπλους»
Ενώνει τις απέναντι στεριές.
Ένα ξημέρωμα μπορεί να υγραίνεται
Από τέτοια ευώδη ιάματα
προτού αρχίσουν και αυτά να καθιζάνουν
Σε στεγνό φάρυγγα που πάλι δίψα.
Διψούν μαζί του κάποια τμήματα σάρκας,
Αν και όχι όλα, στα χέρια που τρέμοντας
Υψώνουν τη χειρονομία «αντίο»
Μέχρι την πρώτη βιαστική αντηλιά.
Η κατάποση ευκολύνεται τότε
Από το πέρασμα τυφλού χελιδονιού
Φρουτ! Φρουτ! Με το ψαλίδι της ουράς του
Φέρνει το φως του το χαμένο στο μέτωπο.
Τόσο σκιερό που ανακουφίζει στ’ αλήθεια,
Ένα επίθεμα δροσερό προσδοκίας:
Μπορεί κάποιος να πετά από ένστικτο
Όταν η όραση παραιτείται από το φόβο
Μήπως ο αιθέρας, το απέραντο διάστημα,
Κλειστεί σε ένα ποτήρι με διάλυμα.
Εκεί τα πέταλα τριαντάφυλλου

Μαραίνονται σε χαμηλό βρασμό.

Η ποιήτρια από βιώματα αποδίδει τα λόγια των στίχων. Στα εύλογα ερωτήματα που γεννούνται και τις όποιες απαντήσεις τους, φαίνεται να διαλογίζεται μαζί τους, όπως διαλέγεται με τον εαυτό της, με αποτέλεσμα να αποκτούν τα ποιήματα της μιαν εξαιρετική δραματικότητα.