Scroll Top

Για τη νουβέλα Μπαμ! της Χαράς Νικολακοπούλου – Παρουσίαση από την Μαργαρίτα Παπαγεωργίου

«Φαιδρά, τραγικά και άλλα επίκαιρα εκρηκτικά»

Αυτό δεν είναι ένα σοβαρό βιβλίο./Είναι μια ιστορία για γέλια. Και για κλάματα. Με αυτό τον τρόπο παρουσιάζεται στον αναγνώστη αυτή η μαύρη κωμωδία από την ίδια τη συγγραφέα, εγκαινιάζοντας το απαραίτητο ξάφνιασμα που είναι στοιχειώδης συνθήκη κάθε καλής ανατροπής. Άλλωστε, η Αγγελική, το αφηγηματικό πρόσωπο και η κεντρική ηρωίδα, είναι «εκρηκτικός τύπος» όπως μάς συστήνεται στο οπισθόφυλλο, και με τον τίτλο Μπαμ! στο εξώφυλλο. Το παράξενο και εξαιρετικά ενδιαφέρον συνάμα, είναι πως ως αναγνώστης παρακολουθείς με αμήχανη ευχαρίστηση τους διανοητικούς ατραπούς ενός παρανοϊκού μυαλού σε μια εξίσου αλλοπρόσαλλη κοινωνία. Το κωμικοτραγικό και το γκροτέσκο φρεσκάρονται στη σύγχρονη πεζογραφία μας με την χαρισματική γραφή της Χαράς Νικολακοπούλου. Η αγάπη της συγγραφέως για τον Σκαρίμπα και η προσωπική της ενασχόληση με αυτόν με είχε προετοιμάσει κάπως για το τι θα βρω. Αλλά αυτή η Αγγελική είναι το κάτι άλλο! Έρχεται με έναν φονικό άσσο στο μανίκι της, και κυκλοφορεί έχοντας μόνη και διαρκή φιλοδοξία να κάνει μπαμ! Και το κάνει- κατά συρροή.

Μια αντιηρωδίδα πλούσια στη φτώχεια της, ευφυέστατη στη βλακεία της, λογική στον παραλογισμό της, αθώα μέσα στην ενοχή της, τρυφερή μέσα στην αγριότητά της. Το βιβλίο είναι μια πικρή σάτιρα ανθρώπινων τύπων, μια ιστορία για γέλια και για κλάματα, μια φαρσοκωμωδία για την εποχή μας, την αλαζονεία, τις εμμονές, τις αδικίες, τη μοναξιά, τις παγίδες του μυαλού και της κοινωνίας. Και πόσο αυτά διογκώνονται εκρηκτικά αφού η Αγγελική κινείται και σε αστικές φυλές υποκουλτούρας, συχνά βάζοντας σε κάθε λογής θεμέλια -αλλά και υπόγεια-,μπαρούτι. Η γλώσσα και οι αφηγηματικοί τρόποι που επιλέγει η συγγραφέας Χαρά Νικολακοπούλου είναι επιδέξια ταιριαστοί με τη γενικότερη αισθητική του γκροτέσκο.

Σας γράφω από τη «στενή», υπόγα όμως, την τρύπα του Χάροντα, όπως λένε τα κορίτσια την απομόνωση. Και τώρα θα περιμένετε βέβαια να σας πω πώς τα περνάω εδώ μέσα. Λοιπόν, δεν θα το πιστέψετε, αλλά δεν είναι και τόσο αίσχος όσο τυχόν φαντάζεστε. Ας όψονται οι ΜΚΟ για τα δικαιώματα των κρατουμένων που έχουν βάλει το χεράκι τους ώστε να βελτιωθεί στοιχειωδώς η ζωή μας. Το φαΐ δεν το λες και γκουρμεδιά αλλά τρώγεται άνετα και δεν έχει μαμούνια, δεν με δέρνει κανείς, μάλλον εγώ τους χώνω μπουκέτα συχνά πυκνά, και το κρεβάτι μου έχει καινούριο μαξιλάρι και στρώμα- μάλιστα κύριε!- δωρεά μιας φυλεύσπλαχνης κυράς, να ‘ναι καλά η μανταμίτσα. Έξω ο κόσμος χάνεται, δεν έχουν να φάνε, ψάχνουνε στα σκουπίδια οι φουκαράδες, κρίση του κερατά, οι άνθρωποι πέφτουν ξεροί και ψοφάνε σαν τις μύγες, κι εμένα εδώ μέσα δεν μου καίγεται καρφάκι, την περνάω ζάχαρη. Μην σας πω ότι νιώθω και τυχερή στο φινάλε!

Η μαύρη κωμωδία Μπαμ! είναι μια σουρεάλ μικρογραφία του κόσμου μας όπου το φαιδρό αναμεινγύεται με το τραγικό, το διασκεδαστικό με το πικρό, το θύμα με τον θύτη. Η πολυδιάστατη σάτιρα της Χαράς Νικολακοπούλου στηλιτεύει κοινωνικές παθογένειες με ανατρεπτικό χιούμορ καυτηριάζοντας ήθη και πάθη. Μέσα από το χονδροκομμένο και το αλλόκοτο αναδεικνύεται το πέρα για πέρα πραγματικό, υπαρξιακό δράμα του ανθρώπου μέσα στο σύγχρονο κόσμο. Και αυτή η επικαιρότητα του γκροτέσκο, σαν να μάς επισημαίνει η συγγραφέας, φέρει δυναμικές ανησυχητικά ανεξέλεγκτες. Δεν ξέρεις πότε και με ποιους τρόπους τελικά, θα κάνει το μπαμ!

Μια τολμηρή και πρωτοποριακή νουβέλα όπου αποδομείται η κοινωνία της εποχής μας, αλλά και η ίδια η λογοτεχνική αφήγηση σε μια παρωδία των συνθηκών της.

Και όλα αυτά που λένε για μένα, ότι τάχα μου εγώ τους σκότωσα γιατί τους ζήλευα που ήταν ένα ευτυχισμένο ζευγάρι κι εγώ αποτυχημένη, ξένη και μοναχή μου, είναι εντελώς ψέματα. Εγώ την ησυχία μου ήθελα μόνο, σας ορκίζομαι, την ησυχία μου ήθελα και τίποτε άλλο! Για να γράψω το βιβλίο μου! Για να μην παίρνω 400 ευρώ το μήνα! Για να με σέβεται ο κόσμος. Να, αυτό ήθελα!

Σας φαίνεται τρελό;

Και το ακόμα πιο παράξενο και ανησυχητικό είναι πως τελικά, σε αυτή την μαύρη κωμωδία, φτάνεις άθελά σου μέχρι και να συμπονέσεις αυτό το σατανικό πλάσμα, την Αγγελική. Σας φαίνεται τρελό;