Scroll Top

Οι προστακτικές των ποιημάτων/Σημείωμα για την ποιητική συλλογή «Ιδού» από τον Σωτήρη Σαμπάνη – Παρουσίαση από τον Απόστολο Θηβαίο

Ο Σωτήρης Σαμπάνης γεννήθηκε στις Καμάρες Αιγιαλείας. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Νομική σχολή των Αθηνών. Έκτοτε πέρασε στο μεγάλο αγώνισμα της ζωής, ανέθρεψε πέντε μυθιστορήματα, μια συλλογή διηγημάτων και δύο βραβευμένα, θεατρικά έργα.

Κάπως έτσι θα μπορούσε κανείς να συνοψίσει σε μερικές γραμμές το βιογραφικό του συγγραφέα που επανέρχεται μέσα από τις εκδόσεις Βακχικόν και την ποιητική συλλογή Ιδού. Αυτό εδώ το σημείωμα πιστεύει πως τα πλέον σημαντικά από όσα δεν αναφέρει το βιογραφικό στον μέσα κόσμο του βιβλίου μπορεί κανείς να τα αναγνωρίσει στα ολιγόστιχα ποιήματα του Σωτήρη Σαμπάνη που συνθέτουν την καινούρια, ποιητική του συλλογή. Παραμένουν κρυμμένα στις στροφές που τελειώνουν με πύρινες λέξεις και παραβιάζουν διακριτικά τον χρόνο και τον χώρο. Περιλαμβάνονται στις σελίδες της συλλογής σκεπασμένα από τον πυρετό της προσωπικής βιογραφίας. Αυτή η τελευταία προικίζει με όσα κλειδιά μπορεί κανείς να φανταστεί αυτά τα ποιήματα που αρχίζουν και τελειώνουν σε ένα δεύτερο, ενικό πρόσωπο. Ίσως πρόκειται για την μητέρα του συγγραφέα, ίσως πάλι για κάποιο πρόσωπο μυστικό σαν προσευχή που ενσαρκώνεται μέσα από αυτούς τους στίχους.
Ιδού, οι μνήμες και οι πραγματικότητες, ιδού παντού μια αίσθηση χυμένου μελανιού και κιαροσκούρου βγαλμένου από τα μεγαλύτερα βάθη της ψυχής και του κορμιού. Ποιήματα γραμμένα, σαν λόγια που ανταλλάζουν δυο ολόγυμνοι τοίχοι. Πρόζες προικισμένες με την θαυμάσια οικονομία των υπαινιγμών, τυφλά μηνύματα μες στ΄άδειο της νύχτας. Δεν έχει ερμηνείες, δεν έχει εξηγήσεις, πώς και γιατί η ποίηση, μονάχα τις λέξεις τις πιο κοντινές στο θαύμα, τις λέξεις που αν εκπληρωθούν ίσως να χαρίσουν την λύση στο άλυτο της ζωής σου το αίνιγμα. Περιέχουν κάτι από τον απογευματινό όρθρο που χτυπάει στα κύματα και δίνει ζωή στην χορδή του κόσμου. Μνήμες των ματιών που ξεφτίζετε αργά, το παρελθόν που χτυπά σαν διαπασών εντός του ποιητή, κραυγές των ματιών, βάθος υγρό, ωχρό και μάταιο.
Δεν διαθέτει κανένα υποκοριστικό η καινούρια ποιητική συλλογή των εκδόσεων Βακχικόν που φθάνει στα ράφια των βιβλιοπωλείων διά χειρός Σωτήρη Σαμπάνη. Μονάχα την πικρή δόξα της νιότης, την πικρή δόξα των παπουτσιών που σέρνονται πάνω σε εμπύρετους μονόλογους. Επειδή αυτό το τελευταίο φαντάζει το καλύτερο επιχείρημα για την ποίηση που πονάει απόψε και κρυώνει. Επειδή μια λέξη μόνο – μάνα – θα μπορούσε να εκφράσει σωρούς ερειπίων στοιβαγμένων και αδιάθετων. Αυτά καθορίζουν την ποίηση του Σωτήρη Σαμπάνη, την ποίηση που αρέσκεται να κρύβεται, που κανέναν δεν λυπάται, που συντηρεί το άρρητο και το ψυχικό. Ένας καθρέφτης να φέγγουν επάνω του τα χνάρια του παρελθόντος και οι φόβοι του τωρινού. Στον κόσμο της απουσίας, εκεί κατοικούν τα ποιήματα που χωρούν όλες τις διαστάσεις της ανθρώπινης ψυχής και στον σφυγμό τους βρίσκουν έναν ρυθμό για να υπάρχουν.
Ιδού, το μέγιστο της καρδιάς το βάθος, ιδού η αγάπη με τις αναρίθμητες μυρωδιές της, ιδού ο Χριστός που επιστρέφει στην πόρτα του πατρικού του σπιτιού, γυρεύοντας να μάθει αν παραμένουν ζωντανές όλες οι παλιές φλέβες. Ιδού ό,τι απέμεινε, ό,τι ανασαίνει, ιδού οι αναπάντεχες συγκινήσεις που κατοικούν μες στα ποιήματα. Ιδού η αξία μιας ομολογίας που κάνει κομμάτια τα πρέπει και τις οφειλές. Ιδού η αλήθεια λοιπόν για τα ποιήματα που στην καλύτερη εκδοχή τους αποστρέφονται το χαρτί και αρέσκονται σε κρυπτογραφίες και άδυτα. Ιδού το τελευταίο λεπτό που σταμάτησε και όλες του κόσμου οι παύσεις σωριάζονται βελούδινες μες στις σελίδες της τελευταίας συλλογής, της τελευταίας αυτής απώλειας του δημιουργού Σ. Σαμπάνη.

Η καινούρια συλλογή των εκδόσεων Βακχικόν μοιάζει να γυρεύει την ανακάλυψη της σάρκας, της πιο βαθιάς συγκίνησης. Ανασύρει από τα βάθη πρόσωπα πληγές και κάνει ό,τι μπορεί για να στήσει και πάλι την πιο μεγάλη σκηνή της ιστορίας. Εκείνη που θέλει τον έρωτα κατακλυσμό και πλημμύρα. Εκείνη που ζητά από την μνήμη να γράψει το τραγούδι τους, κάτι θλιμμένες νότες από τα σπήλαια τα πιο βαθιά. Όταν χαλαρώνει η πολιορκία της έρχονται τα ποιήματα για να ψιθυρίσουν την αλήθεια και όλα τα μέσα του κόσμου μετατρέπονται σε ένα δραματικό λεξιλόγιο. Ιδού λοιπόν τα ποιήματα του Σωτήρη Σαμπάνη που επιβιώνουν κόντρα στην αδράνεια, την σκόνη, την ύλη και την λήθη. Από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Σωτήρης Σαμπάνης, Ιδού/Εκδόσεις Βακχικόν