Scroll Top

Αρνητικά/Σημείωμα για την ποιητική συλλογή του Κωνσταντίνου Μαρκογιάννη «Ίχνη Φωτός» – Παρουσίαση από τον Απόστολο Θηβαίο

Μια φορά και έναν καιρό, κάποιος βρέθηκε στο κοιμητήριο μιας επαρχιακής πολίχνης. Το απόγευμα ήταν υπέροχο και η σιωπή καταιγιστική. Το λευκό που κυριαρχούσε πονούσε τα μάτια και όλα τα χαραγμένα ονόματα σιγά σιγά εξαφανίζονταν έτσι που τίποτε να μην ανήκει πια σε εκείνους τους παλιούς γνώριμους. Είναι αστείο μα όλοι αυτοί που διατρέχουν σαν αίμα τις χρονολογίες, που σταματούν και χάνονται για να εμφανιστούν και πάλι σαν αναμνήσεις και σαν την μόνη αληθινή όψη του πιο στέρεου κράτους, έχουν προβεί σε μια ύστατη πράξη ελευθερίας. Η μηδενισμένη ανθρωπότητα φέγγει παντού τριγύρω και η ζωή, αυτή δεν μπορεί πια να θεωρείται καμωμένη για θαύματα. Μόνο το βήμα φανερώνουν με την πράξη τους που στέκει στο πλευρό της ομορφιάς. Την ώρα που το μέγα πλήθος ερευνά το αίνιγμα αυτού του κόσμου κάποιοι προβαίνουν σε ένα είδος ποίησης, αν όχι σε μια έσχατη πράξη περήφανης απελπισίας.

Η συλλογή του Κωνσταντίνου Μαρκογιάννη με τίτλο Ίχνη Φωτός φτάνει στα ράφια των βιβλιοπωλείων από τις εκδόσεις Βακχικόν. Στο τελευταίο μέρος της συλλογής που αριθμεί έναν ικανό αριθμό ποιημάτων, δίνονται μερικά βιογραφικά στοιχεία για τον δημιουργό. Καλλιτέχνης με σπουδές στην εικονογράφηση και διδακτορικό τίτλο στις Καλές Τέχνες ο Κ. Μαρκογιάννης δεν θα μπορούσε στον Δεκάλογο Ανυπόταχτης Ψυχής να μην συμπεριλάβει τον παράδρομο της τέχνης. Έναν άλλο δρόμο για να πατήσει εκείνη η ασώματη και νοερή πάντα ψυχή. Εκείνο που ονομάζει κανείς αγάπη ή ελευθερία ή επιστήμη, ο Κωνσταντίνος Μαρκογιάννης ονομάζει βαθιά πεποίθηση στην έννοια του ρίσκου, σε εκείνο το μετέωρο βήμα και τον μηδενισμό που ισοδυναμεί με ένα άλλο μέγεθος ελευθερίας. Καμιά εικονογράφηση δεν συμπυκνώνει τους στίχους του ποιητή, πίσω του στο φόντο κυριαρχεί κάτι περισσότερο από την αιωνιότητα. Λέγοντας τα πράγματα με λέξεις αλλιώτικες, τα ποιήματα του Ίχνους Φωτός δίνουν σάρκα και οστά σε μια απροσποίητη τέχνη, ένα μοναδικό ισοδύναμο μιας ασύγκριτης πειθούς που μπορεί να ανατρέψει την πεζή τάξη αυτού του κόσμου. Οι ιδέες βρίσκουν την δική τους φωνή όταν ο άνθρωπος παραδίδει τον εαυτό του σε αυτό το στιγμιαίο αεράκι που θερμαίνει τις αδειανές μας βιογραφίες. Ο Κωνσταντίνος Μαρκογιάννης δεν θα μπορούσε ποτέ να εξηγήσει τους στίχους του με τους όρους αυτής της πραγματικότητας, μπορεί όμως να φωτίσει τα πράγματα γράφοντας στίχους καίριους, κάτω από την πικρή δόξα της ζωής που αφήνουμε να μας γλιστρήσει από τα χέρια. Πάψε επιτέλους να αντιστέκεσαι γράφει στην Λύτρωση ο δημιουργός ισορροπώντας πάνω στην λεπτή χορδή της ύπαρξης. Μήτε μνήμη, μήτε μέλλον μονάχα την παιδική, την απλή γλώσσα μιας εποχής που ξεψυχά ήδη στα χέρια μας. Της δικής μας εποχής.

Ο Αδιάφορος, Αιώνια Αρχή, Στα Όνειρα, η Καλλονή, Ποτάμι, Ευλογία, Φίδι, μερικοί από τους τίτλους των ποιημάτων που φιλοξενούνται στο Ίχνος Φωτός. Ανάμεσα στο φοβερό εγώ και σε σένα τον ίδιο μαίνεται η πάλη που κάποτε τραγούδησε η Λίνα Κάσδαγλη. Παντού σε κάθε στίχο, σε κάθε γωνιά ο χρόνος πεθαίνει, η ψυχή αναζητά ειλικρινή υπέρβαση, όλα τα άλλα ανώφελοι αντιπερισπασμοί. Ο Κωνσταντίνος Μαρκογιάννης γνέφει καταφατικά στο μάταιο θαύμα, αφήνει την μορφή του να παλιώσει μες στην φθορά της, οδεύει προς το φως με την ποίηση ανάχωμα απέναντι στην πολιορκία, το χρέος και το αδιέξοδο. Ο άνθρωπος του Ίχνους που φανερώνει την βαθύτατη πεποίθηση των εκδόσεων Βακχικόν στην καινούρια ποίηση που φύεται εκεί έξω, παραιτείται από όλα, ζητώντας στην θέση του να λάμψει εκείνη η απερίγραπτη έγνοια, η ανώφελη ροή και η άσκοπη δράση που δεν μας διδάσκει τίποτε λιγότερο από εμάς, αφήνοντας σκόρπια τα αθροίσματα να διαμορφώνουν το ίζημα αυτής της πραγματικότητας.

Είναι σπάνιο και όμως μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τα σημάδια μιας ποίησης εσωτερικής, ενός ανίκητου αισθήματος που αφήνει το φως να φανεί. Δεν είναι πράξη υπέρ της αθωότητας αλλά μια άλλη μετάφραση του νιτσεϊκού λόγου που ισοδυναμεί με έναν ρεμβασμό έξω από τον χρόνο και τα επίγεια. Το μεγαλείο της καρδιάς, ο νεκρός Θεός, ο πατέρας άνεμος, η μητέρα δέντρο αρνούνται κάθε εκλέπτυνση, ζητούν μες στο σύμπαν να διαχυθούν, ζητούν να υψωθούν σε κάτι περισσότερο από μια πένθιμη προσευχή. Σε έναν δρόμο ζωής, σε όγκους ακαταμάχητους, σε μια τέχνη που εκθρονίζει τις θρησκείες μόνο και μόνο για να χαρίσει την νίκη στον αισθησιασμό του ανθρώπου.

Η συλλογή του Κωνσταντίνου Μαρκογιάννη δεν συνεπάγεται εύκολα ποιήματα. Η φωνή του Αθηναίου ποιητή που φθάνει από τις εκδόσεις Βακχικόν ως την σκέψη μας, συνιστά ένα άλλο, ποιητικό είδος. Τα Ίχνη Φωτός εκφράζουν τις βαθιές ανάγκες μιας ψυχής που δεν κατόρθωσε να τις πνίξει η εκκλησία, να τις περιορίσουν οι αυστηρές κατατάξεις και οι φόρμες της τέχνης, να τις ακυρώσει ο αρχιτεκτονικός ορθολογισμός που σημαδεύει αυτόν εδώ τον αιώνα. Ο Κωνσταντίνος Μαρκογιάννης μετρά το κατακόρυφο βάρος του κόσμου και το βρίσκει λίγο, εμπρός στην αλήθεια μιας ενστικτώδους ζωής που ζητά από εμάς μονάχα την πιο ακαταμάχητη κατάφασή μας. Οι εκδόσεις Βακχικόν δίνουν φωνή σε έναν διαφορετικό ποιητή που σε όλες τις ηλικίες γυρεύει το όνειρο αφήνοντας τις γραμμές να χαθούν, δηλώνοντας πίστη σε πράγματα φανερά και μεγαλεπήβολα, όπως ο ολκός του κεραυνού και το αφάνταστο που κρύβουμε εντός μας.

Για το τέλος ετούτο το σημείωμα οφείλει μια μικρή αναφορά στην τέχνη της φωτογραφίας που προσαυξάνει την αξία της ποιητικής συλλογής των εκδόσεων Βακχικόν. Ο Κωνσταντίνος Μαρκογιάννης με τις φωτογραφικές του παρεμβάσεις και τα ασπρόμαυρα αρνητικά του δεν βεβαιώνει τίποτε με τις εικόνες του. Αθροίζουν τα σύμβολα που με τον καιρό θερμαίνονται μες στο καμίνι της ανάμνησης, φανερώνουν εκείνη την συγκαλυμμένη παρουσία που είτε λέγεται ομορφιά, είτε θάνατος κατοικεί έξω από τα όρια του φόβου, μες στους κήπους της πιο ατράνταχτης αλληγορίας.

Κωνσταντίνος Μαρκογιάννης, Ίχνη Φωτός/Εκδόσεις Βακχικόν