Εξόδιος Αέρας, είναι το 17 ποιητικό έργο της Μαρίας Κούρση, από την εκδοτική Αθηνών, με υπέροχο art style εξώφυλλο, από τον Τριαντάφυλλο Τριανταφύλλου, να αποδεικνύει, πως το φαντεζί περιτύλιγμα περισσεύει όσο μέσα στις σελίδες της συλλογής υπάρχει μια ποίηση με πλούσιο λόγο, εμπεριστατωμένες εμπνεύσεις και απρόσμενες ανατροπές να σηματοδοτούν την γνησιότητα της συναισθηματικής φόρτισης της ποιήτριας Μαρίας Κούρση.
Ο Εξόδιος Αέρας, είναι μια ποιητική ιστορία σαράντα ετών με δημοσιευμένα και αδημοσίευτα ποιήματα σε νέα γραφή που δηλώνουν ξεκάθαρα την υπαρξιακή ποιητική δυναμική της χωρίς χειρισμούς εντυπωσιασμού, αλλά ως προέκταση διαφόρων καταστάσεων των ίδιων πραγμάτων μιας εσωτερικής εξέγερσης.
Στίχοι προερχόμενοι από μια πορεία παρελθόντων χρόνων ως και το σήμερα, γεμάτοι βιώματα και ενσυναίσθηση που καταγράφουν μιαν μεγάλη διαδρομή ανταποδόσιμη ευκρινώς στη σύγχρονο ρεαλιστικό λόγο.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε πέντε επιμέρους ποιητικές ενότητες: Λέει η άλαλη άλλη. Λέξη καλλονή κοιμάται στο αίμα της. Αναζήτησα την εύνοια της λέξης Αγγίζω Από μακριά. Έμαθε να λέει απέξω Ένα τοπίο Το αποστήθισε. Όλες οι λέξεις ανεβαίνουν στη Σκηνή (Για φινάλε)
και κλείνει με ένα τρίστιχο επίμετρο:
«Οι λέξεις υποκλίνονται/ Κατεβαίνουν από τη Σκηνή/ Χάνονται στον κόσμο».
Τίτλοι που φανερώνουν με την προφανή ποιητική έκφραση τους, για το τι θα ακολουθήσει, καθώς εισάγουν σε βάθος στις αισθήσεις όσα οι αφηγηματικές λέξεις, συχνά σαρκαστικές, καταφέρουν να δημιουργήσουν εικόνες προσδιορίζοντας σημεία που θα ζωντανέψουν με αποκαλυπτικές αιχμές ευαρέσκειας και ειρωνείας αποτυπώνοντας το υποκριτικό και ήδη σκηνοθετημένο παιχνίδι της ζωής.
Η ποιητική ωριμότητα της Μαρίας Κούρση γίνεται αντιληπτή από την πρώτη προμετωπίδα που σαρκώνεται από το πλούσιο προσωπικό της πνεύμα, διακριτό από μιαν αληθινή ευαισθησία που αναζητά λεκτική ταυτότητα.
Οι ιστορίες μου δεν έχουν πια τέλος
Οι ιστορίες μου δεν έχουν πια ιστορία
Είναι ένας άνθρωπος αφηρημένος
Την ώρα μιας γιορτής
Οι ιστορίες μου
Αφηγηματικές συνθέσεις μεστού και απεριόριστα λειτουργικού λόγου, συνθέτουν έναν πλούτο ιδεών που καταφέρνει μέσα από τα ολιγόστιχα ποιήματα να αποδίδουν την ανθρώπινη εμπειρία απλά και αποτελεσματικά με μιαν σαρκαστική χροιά που δεν περνά απαρατήρητη όσο τονίζεται κάποιος παραλογισμός, ένας δισταγμός ή μερικές ελεγείες ήττας ή σπαράγματα στίχων με πάμπολλες αντιθέσεις ποιητικής έκφρασης.
Τα μαχαίρια της
Σαν πολυάσχολη σαν ψυχασθενής
Τα δικά μου φεύγουν θα φύγουν
Δεν θα τα μνημονεύσω εδώ
Μπορεί και χρησιμοποιεί με άνεση και ιδιαίτερη λεκτική ικανότητα τις δυνατότητες που δίνει το μικτό είδος του ποιητικού της λόγου δημιουργώντας με επιτυχία εκφραστικούς συνδυασμούς. Δίχως σημεία στίξης θέτει τον αναγνώστη να διαβάσει με προσοχή, πως αρχίζει, που σταματάει και πως συνεχίζει, ο κάθε στίχος.
Ποίηση με ένα καθ’ όλα προσωπικό και ιδιαίτερο ύφος που ανιχνεύει και αξιολογεί τις αιτίες και τα αιτιατά της ανθρώπινης ψυχής. Με τρόπο απλό και κατανοητό δίνει το νόημα στα σημεία των εποχών με μινιμαλιστικό ύφος και πραγματική βαθύτερη ουσία. Φωτίζει τις όποιες σκέψεις της με στοιχεία στοχασμού και συχνά μ’ έναν ιδιόμορφο πεσιμισμό υπό το πρίσμα μιας νοσταλγικής θέασης απέναντι στις αξίες της ζωής που δοκιμάστηκαν και περικλείονται στο χρόνο.
Έτσι, η ποιήτρια, πετυχαίνει ν’ ανασύρει μέσα από τις επείγουσες επιθυμίες της την προσέγγιση κάποιων αισθήσεων που ασφυκτιούν και υπονομεύονται από το μυθικό και ονειρικό στοιχείο της πνευματικής ιδιοσυγκρασίας, ενώ ο λόγος της στηρίζεται σε ένα αρχιτεκτονικό οικοδόμημα με χαρακτηριστικό ύφος που προσφέρεται σε πλήθος παράλληλες αναγνώσεις να αφυπνίζουν παράλληλες εμπειρίες.
Ήταν κόκκινες
Δεν έχω τίποτα με το κόκκινο
Ερωτευτήκαμε χωρίσαμε
Δεν μείναμε φίλοι
Για τη Μαρία Κούρση, παρελθόν και παρόν συγγενεύουν στην ποίηση της, όπως το πιθανό με το απίθανο. Διαμορφώνοντας έτσι την ηθική τής ανθρώπινης νόησης σε ουσία ανεξίτηλη και κατορθώνει να δώσει νόημα και πνοή στη μοναδικότητα των στιγμών. Στο σύνολο των ποιημάτων κυριαρχεί η ανθρώπινη υπόσταση. Με λεκτική ευχέρεια καταγράφει ότι σαν σκέψη περνάει απ’ το μυαλό της. Οι στίχοι της εμπεριέχουν όλα τα νοήματα που μπορούν να υπάρξουν, γιατί παρουσιάζονται αυτούσια και δυνατά σύμφωνα πάντα με τις ανάγκες της ανθρώπινης ψυχής.
Όλες οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι φαντασιώσεις, οι επινοήσεις, είναι ορατά μέσα από την αλληλουχία των λέξεων. Λέξεις σωστά τοποθετημένες έτσι που οι ρίζες τους δίνουν απόλυτα νοήματα και λειτουργούν με σαφήνεια μέσα απ’ το ανθρώπινο συναίσθημα.
«Τρεις κλωστές/ κάτω από τα καθαρά/ παπούτσια μου κάθε πρωί/ κάτι σκοτώνω»
Χαρακτηριστικά γραμματικά στοιχεία, αδρές γραμμές σαν να αυτοβιογραφείται η παρουσία μιας μνήμης η οποία μέσα από τους στίχους προσεγγίζει το υπέρτατο όραμα, αυτό που χρειάζεται η αληθινή ποίηση.
Ελπίδες, φιλοδοξίες, φόβοι, αμφιβολίες, αμφισβητήσεις, αβεβαιότητες, ανασφάλειες και όλα μαζί τα προαισθήματα. Έλξεις, επιθυμίες, αντιπάθειες, αγάπες και μίση ανήκουν στον εσωτερικό αισθητό κόσμο του είναι. Κι αυτόν ακριβώς τον κόσμο εκφράζει με πλήρη κατανοητό τρόπο και γλωσσική ελευθερία που δε χρειάζεται να δικαιολογηθεί από λεκτικές παρομοιώσεις ή υπερφίαλες εκφράσεις.
Μοντέρνο προσωπικό ύφος έκφρασης, σε μια ποίηση που βρίσκεται παρούσα και επίκαιρη από τη σημαντικότητα των κειμένων που επιλέγει η ποιήτρια να αναφερθεί με κατασταλαγμένες πάντα απόψεις και με συγκεκριμένο προσανατολισμό, να εκφράζει το απροσδόκητο στο αφηγούμενο γεγονός.
Σε όλα τα ποιήματα ετούτης της σειράς αναδεικνύουν την ευαισθησία μιας γραφής επίκαιρης για την μοναξιά, τις διαπροσωπικές σχέσεις, την αγάπη, τον χωρισμό, την έλλειψη, την αναζήτηση του άλλου μέσα σε θόλο γήινο και τρυφερό. Μέσα από αυτά τα σοβαρά στοιχεία αναδεικνύεται η διάρθρωση της γραφής της εικονοποιώντας τον αισθηματικό της κόσμο.
Σαφής λόγος· καθορισμένος με συνέπεια, όσο κι αν το κέντρο του νοήματος τους μετατοπίζεται διαρκώς, όμως ως εκφορά μένει άσβεστος πνευματικά και τολμά με πίστη και γνώση ίσως και με ψήγματα κάποιας θλίψης να καταγράφει κάθε πλευρά, κάθε τάση και ανθρώπινης ανάγκης. Και φυσικά δεν παραλείπει να αναφέρεται στα σκοτεινά και άυλα μέρη της ψυχής.
Θα ‘ρθεις απόψε
Θα ρυθμίσω τον καιρό του σπιτιού
Στη ζέστη
Από τότε πέρασαν πολλά αποτσίγαρα
Η Μαρία Κούρση, αγγίζει έντεχνα και με αμεσότητα το αισθαντικό στοιχείο της ψυχής, ως και τις αισθητικές ιδέες της ουτοπίας. Με την ποίηση της, η ψυχική έκφραση του πνεύματος εξακοντίζεται με στίχους που εμπεριέχουν όλα τα νοήματα και που μπορούν να υπάρξουν άτρωτοι στο χρόνο και φυσικά σαν επακόλουθο επίκαιροι στο μέλλον, γιατί παρουσιάζονται αυτούσιοι και δυνατοί σύμφωνα πάντα με τη δυναμική της που προσεγγίζει τη βαθύτερη ουσία τους.
Η ποιήτρια με το λόγο της αποδεικνύει πόσο δεμένη είναι με τις λέξεις και τον λεπτό λυρισμό, και πόσο μέσα από αυτές καταφέρνει να λειτουργεί αποδίδοντας ιδέες, σχήματα λόγου αναγνωρίσιμα, όπως αισθήματα αγάπης, απώλειας, φθοράς που αποφέρουν διαθέσεις και συναισθηματικές μεταπτώσεις, ανάγκες και απαιτήσεις με άμεση λειτουργική ικανότητα στην έκφραση των συμβόλων και παραλληλισμών σε μια μοναχική πορεία λέξεων.
Τούτο διαφαίνεται ξεκάθαρα να φέρνει στα μέτρα της ένα σχέδιο σε εξέλιξη εκφράζοντας με εσωτερική παρόρμηση κάθε θεματική εκφορά. Σε όλα της τα ποιήματα ενυπάρχει η επιλογή του καίριου και η αποφυγή του περιττού.
«Λίγη καλοσύνη ζητούσε/ Να τυλίξει τη ζωή της»
Στίχοι απλοί και άρα δυνατοί που ενεργοποιούν τη σκέψη και συχνά τον συμβολισμό.
Υποβλητική έκφανση μέσα στην εκφραστική της πυκνότητα, είναι το απόλυτο μιας ουσιώδους γραφής, όπως μια απαλή πινελιά απροκάλυπτου σαρκασμού…
«Τρέχω ιλιγγιωδώς δίπλα στο/ σταματημένο τρένο…»
Επιδίωξη της ποιήτριας στη συλλογή, Εξόδιος Αέρας, είναι να συγχωνεύσει τα χρονικά επίπεδα από το παρελθόν στο παρόν, με λέξεις που υπακούουν στο ρυθμό μιας καθημερινής κουβέντας.