Πώς μία ανθολογία ποιημάτων μπορεί να περιέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που θα μας κάνουν να γνωρίσουμε την κοινωνική, την πολιτισμική αλλά και πολιτική κατάσταση ενός έθνους; Ειδικά όταν πρόκειται για ένα έθνος που οι πολιτικές σκοπιμότητες και τα συμφέροντα άλλων χωρών το παρουσιάζουν με αμφισβητούμενα χαρτογραφικά και δημογραφικά στοιχεία; Ένα κράτος-έθνος που οι περισσότεροι πολίτες του ζουν φιμωμένοι ή μακριά από τις πατρογονικές εστίες τους;
Μήπως όλα τα παραπάνω ερωτήματα αποτελούν σοβαρές αιτίες ώστε να ενσκήψουμε με προσοχή στο εγχείρημα της ποιητικής ανθολόγησης ενός τέτοιου έθνους ακούγοντας την αγωνιώδη φωνή του; Μήπως τελικά όλες οι μέχρι τώρα διαφωνίες και διαφορές μεταξύ επιστημόνων για αυτό το έθνος, το οποίο έχει ιστορία χιλιάδων ετών, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στο έργο που αφήνουν οι λογοτέχνες του;
Έχουμε καταστραφεί… στο όνομα της ανθρωπότητας (Τζιγερχούν)
Ο ανθολόγος Τζεμίλ Τουράν Μπαζιντί, άνθρωπος που «διάλεξε μονοπάτι που είχε σκυλιά που γάβγιζαν», όπως και πολλοί ομοεθνείς του, αντί να προτιμήσει την καριέρα και την προσφορά του ως επιστήμονα, επέλεξε να είναι ενεργός πολίτης, έστω και της διασποράς αφού τα τελευταία χρόνια διαμένει στην Ελλάδα, χαρακτηρίζεται για την αγωνιστική και πολιτική δράση που υπέδειξε την περίοδο που ζούσε στην Τουρκία, φέροντας το καθήκον και την ευθύνη να αναδείξει την καταπάτηση των δικαιωμάτων του έθνους του. Η υλοποίηση αυτής της ποιητικής ανθολογίας (Ανθολογία Σύγχρονης Κουρδικής Ποίησης / Εκδόσεις ΑΩ / 2020), μας εισαγάγει με μία όσο το δυνατόν πιο προσιτή μεταφραστική ματιά στο σύγχρονο λογοτεχνικό τοπίο του Κουρδιστάν. Ο Τζεμίλ Τουράν Μπαζιντί, μας καλεί μέσα από την ανθολόγηση δεκαεννέα ποιητών «να μπούμε στην αληθινή καρδιά του Κουρδιστάν». Σε μια καρδιά που χτυπά και με το αίμα των ανθρώπων των γραμμάτων (δάσκαλοι-ες, ποιητές) που εκτελούνται από το καθεστώς μόνο επειδή γράφουν!
Το ξέρες πως απόψε / όλα σου τα όνειρα θα κρεμαστούν / από τις φυλακές αυτής της πόλης (Φερχάντ Σακελί)
Η επιλογή των ποιητών με μικρό δείγμα γραφής τους, διόλου τυχαία. Ανθολογούνται σύγχρονοι ποιητές που εκφράζουν ο καθένας δυναμικά από την θέση του και με την ιδιότητα που έχει,την αντίθεσή τους σ’ ένα τυραννικό καθεστώς και σε μια παγκόσμια αδιαφορία με μερικές, εποχιακές μόνο εκλάμψεις ενδιαφέροντος.
Γνωρίζεις, όμως, που βρίσκεται το Κουρδιστάν; / Ξέρεις ποιοι είναι οι Κούρδοι φίλε μου; / Τι στην οργή / Και γιατί να σε νοιάξει; (Σαχέν Μπεκέρ Σορεκλί)
Κάποτε ρώτησα: Γιατί τα μνήματα, μητέρα, γιατί τα μνήματα; / Και κείνη είπε: Το Κουρδιστάν στους τάφους ζει, παιδί μου (Σαχέν Μπεκέρ Σορεκλί)
Ποιητές που εκτός από ποίηση, συνέγραψαν επιστημονικά και πολιτικά βιβλία, που συμμετείχαν στα πεδία των μαχών, που κυνηγήθηκαν στην τουρκική επικράτεια, συνελήφθηκαν, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, τους απαγγέλθηκαν κατηγορίες. Ποιητές που ζήτησαν πολιτικό άσυλο σε ξένες χώρες, αρθρογραφούσαν και αρθρογραφούν σε εφημερίδες και περιοδικά, βραβεύθηκαν και αναγνωρίστηκαν στο εξωτερικό για το ποιητικό τους έργο και η φωνή τους πέρασε τα σύνορα της χώρας τους. Ποιητές που συνετέλεσαν και συντελούν στην πνευματική άνθιση και παλεύουν απ’ όπου και αν βρίσκονται για την ελευθερία του λόγου και του τύπου. Ποιητές που «δώσανε την ψυχή τους για το χώμα», που «ξεχύθηκαν στον αγώνα τους με τη ζωή σαν το θολό νερό», «που τραγουδάνε το ίδιο με τη φυλακισμένη τους γλώσσα», άνθρωποι που «οι εχθροί τους περίσσεψαν».
Η παρούσα ανθολογία, με τέτοιο υλικό και περιεχόμενο συμβάλλει σημαντικά στη διαμόρφωση του λογοτεχνικού και όχι μόνο τοπίου αυτής της «μακρινής αγέλαστης ηπείρου», του Κουρδιστάν, στην χώρα μας. Το αίσθημα κοινού προορισμού και εθνικής συνείδησης στην αναζήτηση ενός ενωμένου κουρδικού κράτους με κοινή γλωσσική ταυτότητα και πολιτισμό διακατέχει όλους τους ποιητές που ανθολογούνται. Η «χώρα των αμπελιών και των κήπων, / αλλά πάντα στα μαύρα ντυμένη» (Αχμέτ Αρίφ), ξεπροβάλει μπροστά στα μάτια μας με ένα ανεξάντλητο μέσα στα χρόνια θέμα. Ο πόθος της ελευθερίας και της επιστροφής στα πάτρια εδάφη, της ειρήνης, της απαλλαγής από τα συνεχή μαρτύρια, ο καθημερινός αγώνας της επιβίωσης διατρέχει θεματολογικά σχεδόν όλα τα ποιήματα άλλες φορές με σκληρή γλώσσα, άλλες με ευαισθησία και λυρισμό και άλλες με αναπαράσταση γεγονότων και έντονη εικονογραφία. Άλλωστε οι ιστορίες σε ένα τέτοιο έθνος είναι ανεξάντλητες «Η ιστορία μου είναι ένα κομπολόι από χίλιες και μία / ακρωτηριασμένες και διασκορπισμένες χάντρες» γράφει ο Κασίμ Σερβανί.
Ποίηση φορτισμένη από την αδικία και τον πόνο που ορθώνει το ανάστημα της σαν δέντρο με βαθιές ρίζες πάνω σε βουνό που το χώμα του τράφηκε με χιλιάδες νεκρούς.
Όμως εγώ το ξέρω / όπως και συ το ξέρεις / όσο υπάρχει έστω κι ένας σπόρος μοναχά / για τη βροχή και για τον άνεμο / το δάσος δεν θα τελειώσει ποτέ.(Σέρκο Μπέκες)