LEGEND IN THE SWAMP
(Aeschylus, Prometheus Bound, ll.105-110)
I am Aeschylus’ genuine play: Prometheus Bound!
All else is just baloney. If not Aeschylus, if not he,
who then, which freedom’s greatest friend
would be able to see, to write how the mortal kind
was given light by someone? me! – traitor found
at Olympus, so they say, and manifestly a divinity,
abnormal who is being tortured, and a legend
in the swamp, I am, that it is called mankind…
So: stole the source of fire – how nice indeed
Euphorion’s son made it concise! And above
its strength and its necessity I lay emphasis
on the dire! And too, Marx and Valery did
follow the new signs of my poet; and I caught
them too, lightening too, the black and grays.
ΘΡΥΛΟΣ ΣΤΟΝ ΒΟΥΡΚΟ
(Αἰσχύλος, Προμηθεὺς δεσμώτης, σττ. 105-110)
Τοῦ Αἰσχύλου εἶμ’ ἔργο γνήσιο: Προμηθεὺς Δεσμώτης!
Τ’ ἄλλα ὅλα κολοκύθια εἶναι. Ἄν ὄχι ὁ Αἰσχύλος,
ποιός ἄλλος μέγας τῆς ἐλευθερίας φίλος
θά ἠδύνατο νά δεῖ, νὰ γράψει πῶς ἐφώτισ’
ἕνας τὸν κόσμο τῶν θνητῶν; ἐγώ! -προδότης
τοῦ Ὀλύμπου, καθὼς λέν, καὶ θεότητα προδήλως
ἀνώμαλη ποὺ βασανίζεται, καὶ θρῦλος
στὸν βοῦρκο μέσα εἶμαι ποὺ λέγεται ἀνθρωπότης…
Λοιπόν: πυρὸς πηγὴν κλοπαίαν- μὰ τί ὡραῖα
τὸ ἐπύκνωσε ὁ γιὸς του Εὐφορίωνος! Καὶ πιὸ πάνω
καὶ τὴν ἀνάγκη καὶ τὸ σθένος της τονίζω
τὸ ἀδήριτο! Καὶ ὁ Μὰρξ καὶ ὁ Βαλερὺ τὰ νέα
σημεῖα τοῦ ποιητῆ μου ἐπῆραν﮲ καὶ τοὺς πιάνω
κι αὐτοὺς ν’ ἀνάβουν φῶς στὸ μαῦρο καὶ στὸ γκρίζο.
A TRIVIAL SCENE
FROM “OEDΙPUS TYRANNUS”
BY PIER PAOLO PAZOLINI
Polybus and Merope at the table; sitting;
Corinth, their palace; and he keeps quiet,
Oedipus, their child, with a scarred far-out
silence. As they eat, an organist is playing
monotonous a music, like molasses cloying
sweet and barbaric, and so it’s eking out,
the boredom: as if a cicada is popping out
and in their ear or if an elephant is pooping.
And there, the silence’s glass is broken by Oedipus-
he blubbers; he can’t pronounce the “Rs”; he stutters:
“Mom, I had… I had a… I had a d-eam evil d-eams,
I will go to Delphi. The beats… the… the beats’ ruckus
I do remember of my heart… how it bu- buzzes
the da- the da-kness.. the da-k, the p-oboscis…”
Some instrumentalists change repertório
and songsters form along a semichorion…
ΑΣΗΜΑΝΤΗ ΣΚΗΝΗ
ΑΠΟ ΤΟΝ «ΟΙΔΙΠΟΔΑ ΤΥΡΑΝΝΟ»
ΤΟΥ ΠΙΕΡ ΠΑΟΛΟ ΠΑΖΟΛΙΝΙ
Ὁ Πόλυβος μὲ τὴ Μερόπη στὸ τραπέζι﮲
στὴν Κόρινθο, στ’ ἀνάκτορά τους﮲ καὶ σωπαίνει
ὁ Οἰδίπους, τὸ παιδί τους, μὲ σημαδεμένη
σιωπή. ‘Ὅπως τρῶνε, ἕνας ὀργανοπαίκτης παίζει
μονότονη μιά μουσική, σὰν πετιμέζι
πολὺ γλυκιά καὶ βάρβαρη, κι ὅλο ἀβγαταίνει
ἡ πλήξη: τζίτζικας ὡσὰν νὰ μπαινοβγαίνει
στ’ ἀφτιά τους μέσα ἤ ἐλέφαντας ὡσὰν νὰ χέζει.
Κι ἐκεῖ, τὸ τζάμι τῆς σιωπῆς τὸ σπάει ὁ Οἰδίπους-
μιλᾶ κλαψουριστά﮲ δὲν λέει τό ρῶ﮲ τραυλίζει:
«Μαμά, εἶδα… εἶδα ἕνα… εἶδα ὄνει-ο κακό ὄνει-ο εἶδα,
θὰ πάω στοὺς Δελφούς. Τοὺς χτύπους… τούς… τοὺς χτύπους
θυμᾶμαι τῆς καρδιᾶς μου… πῶς βουί-βουίζει
τὸ σκό- τὸ σκότος… τὸ σκοτάδι, ἡ π-οβοσκίδα…»
Ὀργανοπαῖκτες ἄλλοι ἀλλάζουν ρεπερτόριο
κι οἱ ἀοιδοὶ μαζί τους σχηματίζουν ἡμιχόριο…
LETTER FROM ENGELS TO MARX
ON THE 5TH OF MAY 1846
(Euripides, Phaethon, ll. 164-167)
Dear Charles,
I read in
an extract from an Euripides’ tragedy,
Phaethon, the things that the riches betray
our mind cannot fathom. But so capsizing
the results are, something that too, is making
me sick. He says: mindless are those who inherently,
despite being rich, never get from their plenty
much at all – not even one sweet feeling.
The wealth, because it is blind, it prowls around
causing their minds go blind much more, while
from more to most is what he covets to compile
all the time. What goes around comes around,
so for its noble offspring’s every devious trick
the wealthy house is due to pay.
Sincerely yours.
Friedrich
PS. Apropos, Happy Birthday.
Warm regards to Mrs., please kindly.
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΕΝΓΚΕΛΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΜΑΡΞ
ΣΤΙΣ 5 ΜΑΪΟΥ 1846
(Εὐριπίδης, Φαέθων, σττ. 164-167)
Ἀγαπητέ μου Κάρολε,
διαβάζω σ’ ἕνα
ἀπόσπασμα μιᾶς τραγωδίας τοῦ Εὐριπίδη,
τόν Φαέθοντα, ὅτι ὁ πλοῦτος πράγματα προδίδει
ποὺ ὁ νοῦς μας δὲν χωράει. Ἀναποδογυρισμένα
τ’ ἀποτελέσματα εἶναι, κάτι ποὺ κι ἐμένα
μὲ ἀνακατώνει. Λέει: ἄμυαλοί εἶναι ἐμφύτως ἤδη
ἐκεῖνοι πού, παρ’ ὅτι πλούσιοι, δὲν τοὺς δίδει
ὁ πλοῦτος τους γλυκὸ συναίσθημα κανένα.
Μπορεῖ, ἐπειδὴ τυφλὸς γυρίζει, ἐδῶ τάς φρένας
ἐκείνων νὰ τυφλώνει περισσότερο, ὅταν
ἀπ’ τὸ πολὺ στὸ περισσότερο νὰ ἐρχόταν
συνέχεια ὀρέγεται. Καὶ τῆς γενναίας γέννας
τοῦ πλούτου τὰ καμώματα τοῦ πλούσιου ὁ οἶκος
πληρώνει πάντα.
Ἀσπάζομαί σέ.
Φρειδερίκος
ΥΓ. Happy Birthday ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ.
Παρακαλῶ θερμές προσρήσεις στὴν Κυρία.
BEFORE THE HAPPY END
(Euripides, Iphigenia in Tauris, ll. 1056-1074)
We’ve reached the line one thousand fifty six
propitiously, oh beloved women, nevertheless
I don’t know what Euripides wants me to express
as a close ending for yourselves; what really gives
consequently, I ignore, but no matter what it is
I certainly can cope. Help me deliver, no less,
me and my men to our home, and as for the sense
of a happy end, as they say, so manifested lexis.
The viewers and the poet may be well aware
of the wheel of fate, but neither even suffer
from nostos like myself and those other two.
My amiable women, by our secret you are bound!
And if further Athena appears at the theologion, too
well, then, ok!- so we can go home safe and sound.
ΠΡΙΝ ΑΠ’ ΤΟ ΑΙΣΙΟ ΤΕΛΟΣ
(Εὐριπίδης, Ἰφιγένεια ἡ ἐν Ταύροις, σττ. 1056-1074)
Ἐφτάσαμε στὸν στίχο χίλια πενηνταέξι
αἰσίως, ὦ γυναῖκες φίλτατες, κι ὡστόσο
δὲν ξέρω τί ὁ Εὐριπίδης θέλει νὰ σᾶς δώσω
ὡς πέρας τῶν τεκταινομένων﮲ τί θὰ τρέξει
ἐν συνεχείᾳ τὸ ἀγνοῶ, μὰ θὰν τ’ ἀντέξει
ἡ κράση μου. Βοηθῆστε με νὰ παραδώσω
ἐμένα καὶ τοὺς ἄντρες μου στὸ σπίτι, καὶ ὅσο
γιά happy end, ποὺ λένε, ἐφτιάχτηκε καὶ ἡ λέξη.
Οἱ θεατὲς κι ὁ ποιητὴς μπορεῖ νὰ ξέρουν
τῆς μοίρας τὰ γυρίσματα, καὶ οὔτε ὑποφέρουν
γιὰ νόστο σὰν ἐμένα καὶ τοὺς ἄλλους δύο.
Γυναῖκες μου φιλόφρονες, τὸ μυστικό μας
κρατῆστε! Κι ἄν βγεῖ ἡ Ἀθηνᾶ στὸ θεολογεῖο,
ἔ, ἄς βγεῖ! -καὶ σῶοι θὰ πᾶμ’ ἐμεῖς στὸ σπιτικό μας.
Translated in English by Margarita Papageorgiou
Μετάφραση στα Αγγλικά Μαργαρίτα Παπαγεωργίου
Επιμέλεια μετάφρασης Ελένη Χρυσομάλλη
Βιογραφικό
Yorghos Kentrotis (b. 1958) studied Law and Political Science at the National and Kapodistrian University of Athens and at the Universität des Saarlandes in Germany. He practiced Law for many years. In 1994, he was elected a member of the faculty at the Department of Foreign Languages, Translation and Interpreting (DFLTI) of the Ionian University, where he teaches Translation Theory and Practice. He is the Deputy Head of the Department of Foreign Languages, Translation and Interpreting, and Director of the Institute for Language, Translation and Interpreting Studies of the IU’s Research Center. He has been a visiting professor at various universities in Greece, Germany and Italy. He translates into Modern Greek from Ancient Greek, Latin, German, Italian, Spanish, French, English, Russian and Czech. As translator and editor, he has published over 60 books, including critical essays on translation theory, several translations into modern Greek (Georg Trakl -Georg Trakl’s The Poems was awarded “The State Prize for Translation of a Work of Foreign Literature into Greek”, 2022-, Rainer Maria Rilke, Charles Baudelaire, Pοplius Cornelius Tacitus, Marcus Tullius Cicero, Bertolt Brecht, Vladimir Mayakovsky, Pablo Neruda, Cesare Pavese, Paul Éluard, Hermann Hesse, Robert Musil, Aeschylus, Plato, Dionysios Solomos’s Italian poems, and other), three novels and six poetry collections. His latest poetry collection is Masks and Buskins, Athens: Gutenberg 2020. As its title testifies, it includes 100 poems (most of them are thirteen-syllable iambic sonnets) inspired by ancient Greek tragedy.
Ο Γιώργος Κεντρωτής (1958-) σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στο Universität des Saarlandes στη Γερμανία. Εργάστηκε ως Νομικός για πολλά χρόνια. Το 1994 εκλέχτηκε μέρος του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιόνιου Πανεπιστημίου, όπου εξακολουθεί μέχρι σήμερα να διδάσκει Θεωρία της Μετάφρασης. Είναι Αναπληρωτής Πρόεδρος του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας και Διευθυντής του Ινστιτούτου Γλωσσικών Μελετών και Επιστημών της Μετάφρασης και Διερμηνείας του Πανεπιστημιακού Ερευνητικού Κέντρου του Ιόνιου Πανεπιστημίου. Έχει διδάξει επίσης σε πανεπιστήμια στην Ελλάδα, Γερμανία και Ιταλία. Μεταφράζει στα Ελληνικά από Αρχαία Ελληνικά, Λατινικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά, Γαλλικά, Αγγλικά, Ρωσικά και Τσέχικα. Έχει επιμεληθεί αρκετές ανθολογίες σύγχρονης ποίησης και έχει εκδώσει πάνω από 60 βιβλία: κριτικά δοκίμια πάνω στην Θεωρία της Μετάφρασης, μεταφράσεις στα Ελληνικά (Γκέοργκ Τρακλ -Άπαντα τα Ποιήματα, τιμήθηκε με το «Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου στα Ελληνικά», 2022-, Ράινερ Μαρία Ρίλκε, Σαρλ Μπωντλαίρ, Πόπλιος Κορνήλιος Τάκιτος, Μάρκος Τύλλιος Κικέρων, Μπέρτολτ Μπρεχτ, Βλάντιμιρ Μαγιακόφσκι, Πάμπλο Νερούδα, Πωλ Ελυάρ, Χέρμαν Έσσε, Ρόμπερτ Μούζιλ, Τσέζαρε Παβέζε, Αισχύλο, Πλάτωνα, Σολωμού τα Ιταλικά ποιήματα, κ.ά.), τρία μυθιστορήματα και έξι ποιητικές συλλογές. Η πιο πρόσφατη ποιητική του συλλογή είναι Προσωπεία και Κόθορνοι, Gutenberg, Αθήνα 2020. Όπως ο τίτλος της δηλώνει, η συλλογή περιλαμβάνει 100 ποιήματα (η πλειοψηφία είναι σονέτα σε 13σύλλαβο ιαμβικό μέτρο) εμπνευσμένα από Αρχαίες Ελληνικές Τραγωδίες.
Margarita Papageorgiou was born in Athens and lives in Chalkida. She is a graduate of the Department of Philology, Medieval and Modern Greek Studies, of University of Athens. Her translations of English and Spanish poetry, as well as book reviews, have been printed in literary journals. Her poetry collections: Exotic species, Saixpirikon 2022, Kisses in the void, Melani 2020, Metaplasmata, Saixpirikon 2017, Aliploos Sky, Gavrielidis 2015. Her poems have been translated into English, German, Russian, Danish and Swedish and have been included in poetry anthologies such as The other half of the sky, Greek female poets of the twentieth century, Anthologist: Sotiris Pastakas & Stavros Girgenis, Editor: Dimitra Kouvata, Zitros 2021, Words sharp as nails, Wörter spitz wie nägel, Contemporary Greek Poetry, Bilingual edition (Greek – German), Translation: Katerina Liatzoura, Romi 2021, «Poems Adrift»,21st Century Greek Poetry Collection, Bilingual Edition (Greek- English),edited by Andreas Ch. Panagopoulos, Provocateur 2019. She has written the Foreword to Little smile, Savvas Lazaridis, Romi, Thessaloniki 2019, and the Foreword to The Navigator of the Infinite, Tolis Nikiforos, Poems, bilingual edition (Greek-German) Der Lotse der Unendlichkeit, Translation: Katerina Liatzoura, Mandragoras 2021. She manages the literary site στροφές/strophess.
Η Μαργαρίτα Παπαγεωργίου γεννήθηκε στην Αθήνα και διαμένει στη Χαλκίδα. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές: Εξωτικά είδη, Σαιξπηρικόν 2022,Φιλιά στο κενό, Μελάνι 2020, Μεταπλάσματα, Σαιξπηρικόν 2017, Αλίπλοος Ουρανός, Γαβριηλίδης 2015. Δημοσιεύει μεταφράσεις αγγλόφωνης και ισπανόφωνης ποίησης, όπως και κριτικές παρουσιάσεις βιβλίων σε λογοτεχνικά περιοδικά. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε αγγλικά, γερμανικά, ρωσικά, δανέζικα και σουηδικά και έχουν συμπεριληφθεί σε ποιητικές ανθολογίες όπως Το άλλο μισό του ουρανού, Ελληνίδες ποιήτριες του εικοστού αιώνα, Ανθολόγος: Σωτήρης Παστάκας & Σταύρος Γκιργκένης, Επιμέλεια: Δήμητρα Κουβάτα, Ζήτρος 2021, Λέξεις αιχμηρές σαν πρόκες, Wörter spitz wie nägel, Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, Δίγλωσση έκδοση (ελληνικά – γερμανικά), Μετάφραση: Κατερίνα Λιάτζουρα, Ρώμη 2021, Ποιήματα Ανεμοδαρμένα, Συλλογή Ελληνικής Ποίησης του 21ου αιώνα, επιμέλεια Ανδρέας Χ. Παναγόπουλος,δίγλωσση έκδοση (ελληνικά αγγλικά)|«Poems Adrift», 21st Century Greek Poetry Collection, Bilingual Edition (greek English),edited by Andreas Ch. Panagopoulos, Provocateur 2019.Έγραψε την Εισαγωγή στο Μικρό χαμόγελο, Σάββας Λαζαρίδης, Ρώμη, Θεσσαλονίκη 2019 και τον Πρόλογο στο Ο πλοηγός του απείρου, Τόλης Νικηφόρου, Ποιήματα, δίγλωσση έκδοση (Γερμανικά-Ελληνικά), Der Lotse der Unendlichkeit, Μετάφραση: Κατερίνα Λιάτζουρα, Μανδραγόρας 2021.Διαχειρίζεται τον λογοτεχνικό ιστότοπο στροφές/strophess.