Πιο πολιτικό ον από τον ποιητή δεν υπάρχει - Της Άννας Αφεντουλίδου

Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η θέση του ποιητή στην κοινωνία;

Η θέση του ποιητή δεν έχει κάποια εντελώς διαφοροποιητικά των άλλων χαρακτηριστικά. Ο ποιητής αναπνέει, κινείται, εργάζεται, υπάρχει, κάποτε μόνος του, κάποτε μαζί με άλλους, όπως όλοι. Πονάει ή αγαπάει, αγωνίζεται ή παραιτείται, υποφέρει και χαίρεται, όπως όλοι. Αυτό που τον διαφοροποιεί είναι η ματιά, ο τρόπος που η οπτική του φιλτράρει όλα τα προηγούμενα. Ο ποιητής αφουγκράζεται εκείνο που οι άλλοι αγνοούν, παρατηρεί εκείνο που άλλοι θα προσπεράσουν, συναισθάνεται ό, τι οι άλλοι ψηλαφούν, χωρίς να μπορούν να αναγνωρίσουν.
Ο ποιητής μπορεί να αποτυπώσει τον σφυγμό του κόσμου και να τον προσφέρει ως φάρμακο ή παραμυθία, ως δηλητήριο ή βορά στους άλλους. Και είτε οι άλλοι τον δεχθούν είτε τον χλευάσουν, αυτός δεν μπορεί παρά να συνεχίζει. Γιατί ο αληθινός ποιητής δεν είναι σε θέση ποτέ πραγματικά να αδιαφορήσει. Μια που η δική του αδιαφορία είναι κι αυτή μια χειρονομία ποιητική. Δηλαδή εν τέλει μια στάση ηθική.

Αυτό που θέλω να πω: πιο πολιτικό ον από τον ποιητή δεν υπάρχει. Ακόμη κι αν ο ίδιος επιθυμήσει αυτό να το αρνηθεί έως θανάτου.

Σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή του κορωνοϊού, έχει ιδιαίτερο ρόλο η ποίηση;

Η ποίηση παρηγορεί και ανακουφίζει, ακόμη κι όταν μιλά για τα πιο σκοτεινά· όπως κάθε τέχνη. Εκείνο που την διαφοροποιεί από τις υπόλοιπες είναι ότι, ενώ διαθέτει τα πιο φτωχά, τα πιο κοινόχρηστα υλικά: ένα μολύβι, ένα χαρτί, λίγες λέξεις και πολλή σιωπή, μπορεί κάθε φορά και τους δίνει τη λάμψη του καινούργιου, του πρωτοϊδωμένου. Ακόμη κι όταν το μήνυμά της δεν αρκεί, ακόμη κι αν δεν προλάβει ν’ ακουστεί, είναι πάντα εκεί: μια χειρονομία ίδια που υπάρχει μέσα σ’ όλους.
Κι είναι αυτό το ιερό μυστήριο που μας σώζει. Μέχρι το τέλος του κόσμου. Ως την απόλυτη σιωπή.
Η ποίηση επισκέφθηκε κι εμένα τον παράξενο αυτόν καιρό μιλώντας μου για τον απρόσμενο εγκλεισμό, την παράδοξη επικοινωνία, τις νέες εξ αποστάσεως σχέσεις. Ας μου επιτραπεί να μοιραστώ, εκτός από τις προηγούμενες σκέψεις μου, και τρία ποιήματα που ήρθαν τις μέρες αυτές της τελευταίας κρίσης.

Απο-κλεισμένη Τώρα που δε δουλεύουν πια οι ταχυδρόμοι
ψάχνω απεγνωσμένα έναν φάκελο
να σού στείλω όσα δεν είπα.

Γράφω ατέλειωτα
τα ρ τα σ τα ω
όσα δεν πρόλαβα
όσα σταμάτησαν μισά
γυρεύοντας πάλι μιαν αρχή
να ξεγελά το τέλος.

Σαλιώνω το ποίημα το μισό
το κλείνω το σφραγίζω
και γράφω καλλιγραφικά
ένα όνομα.
Που εσύ δεν θα διαβάσεις.
Τον δρόμο εκείνο.
Που κανείς ποτέ πια
δεν θα βρει.

(Πρώτη δημοσίευση: Κύκλος Ποιητών)

*Κρυφτό

Οι μέρες ξηλώνουν την άκρη τ’ ουρανού
ο ήλιος συστρέφεται
κι ο άνεμος βογκάει στον φωταγωγόΠιπιλάω μικρές καραμέλες του λαιμού
στέλνω μηνύματα και τρέχω
Ακουμπάω στον τοίχο πριν με βρουν
με την παλάμη αφουγκράζομαι

όσα δεν έζησα κι επέστρεψαν
όσα προσπέρασα και φύγαν

όσα δεν θέλησες να πεις
κι εγώ ιδρώνοντας

Καρφώνω σε διπλό σταυρό
Ζυγίζοντας στη χούφτα
το ζάρι του θανάτου.

(Πρώτη δημοσίευση: φρέαρ)

*Διπλή οθόνη

Στον διπλό σου σωσία επενδύω μισή αγκαλιά
ροκανίζω τη γεύση που μου κρύβειΜεταγγίζοντας πάλι πέτρες φιλιά
νερό που έσταξε πάνω σε πλάκες

Πράσινα δάκρυα μες στις ρωγμές
στραγγίζω τα μπράτσα σου
να σε κρατήσω

Ερείπια σπίτια
μασχάλες κρυφές
σφαλίζω τα μάτια
να σε ξεκινήσω

Βρες το κλειδί μου
που έχει χαθεί
ραντεβού τα μεσάνυχτα
μες στην οθόνη
λουτρό από φως
θα σου γδυθεί

και θ’ αγγίξει μαζί σου
των ευχών τα μυστήρια.

(Πρώτη δημοσίευση: Αναγνώστης)

* Η Άννα Αφεντουλίδου είναι φιλόλογος, ποιήτρια και κριτικός λογοτεχνίας. Μέλος του Κύκλου Ποιητών, της Εταιρείας Συγγραφέων, της Επιτροπής Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας του Υπουργείου Πολιτισμού, της Μονάδας Ανθρωπιστικών Επιστημών και της Ενιαίας Ενταξιακής Εκπαίδευσης του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Έχει εκδώσει ποιητικά βιβλία και μελέτες, ενώ κείμενά της συμπεριλαμβάνονται σε πολλούς συλλογικούς τόμους και πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων. Δημοσιεύει σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά και εφημερίδες.

Πιο πολιτικό ον από τον ποιητή δεν υπάρχει – Της Άννας Αφεντουλίδου