Στις εικαστικές τέχνες υπάρχει ο όρος «Τρόμος του κενού». Στην περίπτωση αυτή ο καλλιτέχνης καλύπτει το σύνολο της επιφάνειας του έργου του με αμέτρητα διακοσμητικά στοιχεία προκειμένου να αποφύγει το κενό. Η τελευταία ποιητική συλλογή της Μαργαρίτας Παπαγεωργίου φέρει τον τίτλο «Φιλιά στο Κενό». Από τον τίτλο αντιλαμβανόμαστε ότι αυτό το κενό δεν προκαλεί τρόμο. Ή καλύτερα δεν προκαλεί τρόμο πια. Είναι ένα κενό που μέσα και πάνω του έχει δουλέψει η ποιήτρια με ακρίβεια και έχει υφάνει τη διαδρομή που ξεκινάει από την ματαίωση, περνάει από την απώλεια, την παραδοχή, την επίγνωση και καταλήγει στην ελπίδα προσδίδοντας στο κενό πλέον, δημιουργικές ιδιότητες.
Η ποίηση της Μαργαρίτας Παπαγεωργίου είναι μια ποίηση υπαρξιακή. (Διακινδυνεύω τον όρο χωρίς να μπορώ να πω με σιγουριά ότι είναι δόκιμος). Μια ποίηση με σημείο αναφοράς το Άτομο και τις σχέσεις του με το Άλλο. Σχέσεις που συμπληρώνουν, που δίνουν ουσία στην ύπαρξη, που υποστηρίζουν το όνειρο και που μοιραία κλείνουν τον κύκλο τους και αφήνουν πίσω τους προσμονή ή κενό.
Σ’ αυτό το κενό η ποιήτρια στέλνει φιλιά. Είναι φιλιά καλωσορίσματος, είναι φιλιά αποχαιρετισμού;
Η ποίηση της Μαργαρίτας Παπαγεωργίου συντίθεται από λέξεις. Και όπως αναφέρει στο ποίημά της «Η αρένα των δίδυμων βυθών» αυτές οι λέξεις είναι λέξεις καμπύλες, τετράγωνες, μυτερές, λέξεις που περιστρέφονται στο διάστημα ανάμεσά μας, που φεύγουν από τα χέρια και πετούν, λέξεις που μας αγγίζουν, τις χάνουμε, τις ξαναβρίσκουμε αλλάζουν σχήματα, ιδρώνουν, πονάνε… Μας πονάνε, μας λυτρώνουν, καθώς κάτω από τις λέξεις αυτές υπάρχουν συναισθήματα που αποδίδονται με χρώματα όπως το κόκκινο των μύθων, το βαθύ μπλε της νοσταλγίας, το ιώδες ή το κυανό της κινίνης. Το λευκό, το χρυσό, το μωβ, το βυσσινί και το μαύρο. Λέξεις και χρώματα που μιλούν στην αφή συντάσσοντας τη γραμματική της.
Δανειζόμενη τις λέξεις της ποιήτριας από ανάκατους στίχους διάφορων ποιημάτων της συλλογής αυτής, θα επιχειρήσω να διανύσω τη διαδρομή από την ματαίωση μέχρι την ελπίδα δημιουργώντας την προσωπική μου ανάγνωση.
Ματαίωση
Μαύρο βελούδο…
Και δεν ένιωσα ούτε για μια στιγμή τη ζεστασιά των χεριών που ονειρευόμουν γύρω απ’ το λαιμό μου
Πόθοι και πάθη που μένουν πού;
Ξύπνησα από την καλοκαιρινή βροχή
Είχε την γεύση του φιλιού που δεν δώσαμε
Βηματίζω στην ακτή να ξεπλύνω
τις ματαιώσεις και τα σφάλματα
τις αμαρτίες και τα ανεπίδοτα
*
Απώλεια
Το σώμα μου δεν θέλει να μιλάει πια
Το έχει πιάσει το παράπονο
Το σώμα μου δεν θέλει να μιλάει πια
θέλει να κλείσει το στόμα
Κι εσύ, ωραίο μου βεγγαλικό,
με ηδονικά αθώα απαντοχή
έπεσες γελώντας στις δυο παλάμες μου.
Με δίχως χέρια πια πες μου,
τώρα τι να με κάνω;
*
Επίγνωση
Δεν υπάρχει μετά.
Η ψυχοστασία γίνεται πάντα
μέσα σε καπνούς τσιγάρων
πάνω σε ζυγαριά ακριβή
πριν τον θάνατο
Μετά στο κενό που ανοίγεται
κάτω απ’ τα πόδια μας
συνωστίζονται μορφές
αναδύονται οσμές
όχθες παραπονιούνται
σε ζευγαρωτές αν και μοναχικές διαδρομές
Το καλύτερο φάρμακο για την ψευδαίσθηση
είναι μια γερή δόση πραγματικότητας
Ποια νύχτα Ποιο φως Ποια αυγή
Ποιος πόλεμος Ποια ανακωχή
Μας άφησε στο δρόμο μισούς;
Το αντίθετο της οδύνης δεν είναι η ηδονή
Το αντίθετο του πόνου δεν είναι ο πόθος
Από το σώμα ξεκινάμε και στο σώμα επιστρέφουμε
Εκεί είναι το τραύμα εκεί είναι και το θαύμα
Όπου κι αν πας διακοπές
το μόνο που δεν ξεχνάς
στις αποσκευές σου
είναι οι ουλές σου
Κι ο πιο σκληρός νόστος είναι ο νόστος του εαυτού
Η φλόγα δεν έχει σκιά
*
Κενό
Μα όσο κι αν ξετυλίγομαι
δεν μπορώ να περικυκλώσω
τα όρια του άδειου μου
Υπάρχει μια έλλειψη στην έκλειψη
Λίγο πριν ήμουν ολόκληρη
Λίγο μετά θα αρχίσω
Σ’ αυτόν ακριβώς τον τόπο του χωρίς.
Το κενό είναι υπαρκτό…
Το κενό είναι η γέννησή μας…
η σιωπή στην ερώτηση
Μια νιφάδα στροβιλίζεται
στο μεσοδιάστημα του κενού
Στο αδειανό που πονάει
Βρες το αδειανό σου.
Και μέσα εκεί Θα δεις την αγκαλιά του κόσμου
Εάν δεν υπάρχει αρκετός χώρος στο σώμα, συνεχίζουμε σε συνημμένη κενή σελίδα, ανασαίνοντας τον αριθμό αδείας των ονείρων μας
Κι αν ποτέ ανακαλύψουμε το κενό μας
θα μας ξανάρθουν
*
Ελπίδα
Αποζητούσες να αποκοιμηθείς
στις πολιτείες των ονείρων
Μου μήνυσαν χθες βράδυ
πως επιθυμούν να βρουν ξανά
την ομίχλη των μύθων τους.
Όλα γύρω ψιθυρίζουν την υπόσχεση.
Σε παρηγορούν.
Η θεραπευτική ιδιότητα της Άνοιξης.
Είσαι η χρυσή κλωστή στο μωβ βελούδο του θόλου
Υπάρχεις. Έρχεσαι πάντα. Με περιμένεις.
Πιστή στο ραντεβού μας.
Εύχομαι όσο ζω να βρίσκω τη δύναμη
να έρχομαι κι εγώ.
Μετά το χιόνι λαμπερός ήλιος
σαν το χαμόγελο πριν από είκοσι χρόνια
Εγώ κι ο γιος μου στο πρώτο χιόνι