Με την τελευταία ποιητική κατάθεσή του, που φέρει τον τίτλο τα χάικου των αιώνιων εποχών,ο Ηλίας Κεφάλας συγκροτεί έναν πολυσήμαντο ποιητικό χώρο. Πιο συγκεκριμένα η καλαίσθητη αυτή συλλογή, που κοσμείται από σχέδια της ζωγράφου Φωτεινής Χαμιδιελή, δομείται σε τέσσερα ίσα μέρη (με 42 χάικου έκαστο), τα οποία αντιστοιχούν -όπως εξάλλου προοικονομεί και ο τίτλος του βιβλίου- στις τέσσερις εποχές του χρόνου (Άνοιξη, Φθινόπωρο, Καλοκαίρι, Χειμώνας). Όπως είναι γνωστό, το ιαπωνικό είδος εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από τη φύση παρουσιάζοντάς την με αποσπασματικές και υποβλητικές λέξεις, καθώς και με φράσεις – συχνά συμβολικές -παρμένες από το λεξιλόγιο των τεσσάρων εποχών.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τα ακαριαία, αφαιρετικά και επιγραμματικά χάικου του Ηλία Κεφάλα αντανακλούν -παρά τη δεσπόζουσα τεχνολογική και βιομηχανική ανάπτυξη- αφενός τον βαθύ σεβασμό και την αγάπη του για τη φύση και τη ζωή, και αφετέρου τη συναισθηματική και καλλιτεχνική ωρίμανση ενός ποιητή που αντλεί μηνύματα και βαθιά συναισθήματα από τον φυσικό κόσμο, μέσα στον οποίο, βεβαίως, συμπεριλαμβάνεται αναπόσπαστα, ισότιμα και αρμονικά ο άνθρωπος. Ο ίδιος, εξάλλου, δηλώνει μανιώδης φωτογράφος της φύσης, της εικονικής αποτύπωσης της φυσικής ομορφιάς στο πάτημα της στιγμής.
Η μαεστρία του, ωστόσο, και σε αυτή τη συλλογή δεν έγκειται μόνο στην αυστηρή προσήλωση στη φύση, στην τέλεια χρήση της εν λόγω μικρής φόρμας, στην τεχνική της συναισθησίας, στην εστίαση στη λεπτομέρεια και στο εκ πρώτης όψεως ασήμαντο, στοιχεία που οδηγούν πολύ συχνά σε υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα, αλλά παράλληλα στην υπέρβαση αυτών των παραδοσιακών στοιχείων του ιαπωνικού είδους και στην ποιητικά δικαιωμένη ανάδειξη σύγχρονών μας υπαρξιακών, αυτοαναφορικών, φιλοσοφικών προβληματισμών, αλλά και ερωτικών ακόμη εμπειριών και συναισθημάτων.
Συνειδητή, πάντως, προσπάθεια του ποιητή είναι η ποιητική αναδημιουργία της σιωπής ή του στιγμιαίου ήχου, στοιχείο σύνηθες στο ιαπωνικό είδος. Έτσι, μέσα από την τεχνική της συμπαράθεσης-αντιπαραβολής μιας εικόνας σιωπής με κάτι αντίθετο τονίζεται η άσπιλη και αδιατάρακτη σιωπή, μέσα στην οποία οποιοσδήποτε ήχος ή κίνηση παραμένουν στην ουσία παροδικά και φευγαλέα. Την ίδια στιγμή η προαναφερθείσα αντίθεση αποτελεί μια φυσική αλληγορία της ίδιας της ποίησης. Κι αυτό γιατί η ποιητική δημιουργία τόσο στο επίπεδο της γραφής όσο και στο επίπεδο της ανάγνωσης προϋποθέτει τη σιωπή και ταυτόχρονα την αντιμάχεται. Αποτελεί, με άλλα λόγια, μια αντιφατική εμπειρία μνήμης και λήθης, θησαυρίσματος και απώλειας. Γι’ αυτό, η λεπτή ειρωνεία, το αιφνιδιαστικό, η σιωπή, το αθέατο, το ασήμαντο και οι αντιστροφές αντιμάχονται τον στείρο ορθολογισμό, το βέβαιο, το συγκεκριμένο και το προφανές, αποκαλύπτοντας, εν τέλει, ένα πολύσημο ποιητικό σύμπαν που αποσκοπεί να καταλύσει τα θεμέλια του τεχνοκρατικού τρόπου σκέψης και εμπειρίας, έτσι ώστε να αποκαλυφθεί στο βάθος το ατελές και το φθαρτό της ανθρώπινης ύπαρξης, με αδιατάρακτο, επαναλαμβανόμενο και αιώνιο φόντο, ωστόσο, τις τέσσερις εποχές.
Ιδού, λοιπόν, πώς αντιλαμβάνεται ο ίδιος ο ποιητής το χάικου: «Προσωπικά το αισθάνομαι σαν την έσχατη πύκνωση της εξατομικευμένης σκέψης. Που παρ’ όλο το γεγονός της σμίκρυνσης διαθέτει τον αναγκαίο χώρο για όμορφα σχήματα, πολυσημίες, πρωτοτυπίες. Το χάικου είναι η μεγέθυνση της λεπτομέρειας, ο φωτισμός του ασήμαντου, που όμως ως παρουσία συνιστά πάντα την υποστήριξη του σημαντικού». Κλείνω αυτό το σύντομο σημείωμα με εξαιρετικά δείγματα γραφής από τη συλλογή.
Χωρίς να θέλω
στα φωτεινά ζουμπούλια
σε θυμήθηκα
Στάσιμο νερό
κι ένα νούφαρο βγαίνει
για να το σπρώξει
Πήγα στη λεύκα
ούτε κι εγώ μίλησα
ούτε κι εκείνη
Με τρεις συλλαβές
απλώνεται ο χειμώνας
και μας σκεπάζει
Μη με λησμόνει
το ταπεινό φωνάζει
άνθος του κάμπου