[…]
κι αφήνουμε δειλά-δειλά να δραπετεύουν
τα όνειρα που ζωγραφίζαμε στους τοίχους
με την ορμή της νιότης
κι εκείνα τα παλιά συνθήματα
τότε που ανάβαμε με το πάθος της φωνής
τους λύχνους της επανάστασής μας.
ΜΝΗΜΕΣ (σελ. 18)
Η ποιητική συλλογή του Ανδρέα Καρακόκκινου Αποδημητικά όνειρα (Reves Migrants), εκδόσεις Γερμανός 2022, είναι δίγλωσση. Η ποιήτρια Μελίτα Τόκα-Καραχάλιου (1940-2022), πτυχιούχος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, με μεταπτυχιακές σπουδές στη Sorbonne, είχε μεταφέρει τις συνθέσεις στη γαλλική γλώσσα, πριν αποβιώσει. Ο ποιητής αφιερώνει το έργο στη μνήμη της.
Αποτελείται από είκοσι δύο ποιήματα κοινωνικής και πολιτικής θεματικής. Τα διακρίνει λυρισμός, εικονοποιία και σκηνοθετική δομή. Επιλέγεται ο συμβολικός τρόπος εξωτερίκευσης των συναισθημάτων, κυρίως μέσα από αναπαραστάσεις της φύσης και των εποχών. Το ποιητικό υποκείμενο άλλοτε στο δεύτερο πρόσωπο, του διαλόγου, άλλοτε στο τρίτο, ενός αποστασιοποιημένου αφηγητή και άλλοτε στο πρώτο πληθυντικό, της αποτύπωσης ενός καθολικότερου συναισθήματος, αφήνει να ξεδιπλωθούν το εσωτερικό πάθος και η οδύνη των συναισθημάτων.
Ο ποιητικός χώρος, εσωτερικός και εξωτερικός, αποτελεί μοχλό που κινητοποιεί τα συναισθήματα και τη σκέψη. Ο εξωτερικός, γίνεται τόπος φιλοξενίας του ποιητικού μύθου. Λευκές νιφάδες/ χορεύουν/ το τανγκό του χιονιού/ λικνίζονται […]/ ακουμπάνε/ στο χώμα με χάρη/ και σβήνουν/ στην αγκαλιά της πρωινής/ σιωπής. (ΝΙΦΑΔΕΣ, σελ. 40)
Ο εσωτερικός, αφήνει να διαφανούν υπαρξιακοί προβληματισμοί και ανησυχίες. Μετέωροι ταξιδιώτες/ στη μοναξιά του θανάτου/ περπατάμε τη ζωή βιαστικά/ αναζητώντας φλέβες του έρωτα/ πίσω από πόρτες κλειστές […] (ΜΕΤΕΩΡΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ, σελ. 36)
Το ταξίδι, η μνήμη, οι αισθήσεις, οι μυρωδιές, κατέχουν κυρίαρχη θέση στη συλλογή, όπως και το παιδί, με τον ιδεαλισμό, την εσωτερική του ορμή για το αύριο. Δεμένα άρρηκτα με τη νεότητα είναι τα όνειρα, το γέλιο, η ξεγνοιασιά, η ουτοπία, σε αντιδιαστολή με το αίσθημα ματαίωσης, τον απολογισμό της ωριμότητας.
Από τη θεματική του ποιητή Ανδρέα Καρακόκκινου δεν απουσιάζει φυσικά η γενέτειρα Κύπρος, η εισβολή του 1974 την οποία βίωσε, το διαχρονικό τραύμα από την κακοποίησή της, το πολιτικό αδιέξοδο. Δεν απουσιάζουν επίσης πολιτικοκοινωνικά θέματα, όπως η μοναξιά, το ψεύδος, η απάτη, η γυναίκα, η ποίηση, ο έρωτας.
Αφιερωμένο στη μνήμη του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου το ποίημα ΑΙΩΝΙΑ ΚΡΑΥΓΗ είναι σπαρακτικό. Υφαίνεται με ρήματα και ουσιαστικά που αποτυπώνουν την απογοήτευση: αποκαΐδια, μαύρους καπνούς, σιωπή, δάκρυ, καρδιά, χαρακιά απόγνωσης, κραυγή.
Η γυναίκα στην ποίηση του Καρακόκκινου παρουσιάζεται μέσα στον καθημερινό της αγώνα. Η γυναίκα, δραπέτης από τα όνειρα,/ ντυμένη με το καθημερινό της φόρεμα/ ακροβατεί στο γέλιο και το δάκρυ,/ […] και ζωγραφίζει στίχους/ στην πιο μακρινή θλίψη τ’ ουρανού. (ΓΥΝΑΙΚΑ, σελ. 12)
Ο έρωτας της εποχής μας παρουσιάζεται με το φθαρμένο του πρόσωπο. Εφήμερος και καταναλωτικός. Οι ερωτευμένες λέξεις […] Τις νύχτες ανθοβολούνε έρωτα/ και το πρωί μαραίνονται/ στις άνυδρες ρωγμές της μέρας./ Ύστερα στοιβάζονται στα ράφια/ φτηνών παλαιοπωλείων./ Πωλούνται σε τιμή ευκαιρίας. (ΣΕ ΤΙΜΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ, σελ. 26)
Το ποιητικό υποκείμενο αντιδρά σε όσα θλιβερά συμβαίνουν. Ανάβει το φυτίλι στις παθογένειες. Με τη φωνή, με τον θυμό, με τους οργισμένους στίχους γίνεται εμπρηστής.
[…] αφήνεις ακόμα/ τους οργισμένους/ στίχους σου/ κόκκινους/ σαν το αίμα σου/ σαν ηφαίστειο. (σαν ηφαίστειο, σελ. 48)
Η συλλογή του Ανδρέα Καρακόκκινου Αποδημητικά όνειρα εκφράζει μια λεπτή μελαγχολία που πηγάζει από το υπαρξιακό, την παρέλευση του χρόνου και την επιθυμία για το ανώτερο.
[…] Οι γλάροι τρομαγμένοι/ κατέβηκαν στο πλακόστρωτο/ κρατώντας στο ράμφος τους/ από έναν στίχο ερωτικό/ να τον κρύψουν στα παρτέρια/ που ξεραμένα περιμένουν/ τους σπόρους μιας αλλοτινής άνοιξης. (ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ, σελ. 44)
Η ηρακλείτειος αλλαγή στην ποίησή του, η αέναη μεταβολή των πραγμάτων, συνδέεται με την τραγικότητα του θανάτου. Τα όνειρα αποδημούν, ψάχνοντας για θερμότερα κλίματα προκειμένου να ευδοκιμήσουν.
Η σκιά του φθινοπώρου/ απλώθηκε/ στην τσιμεντένια αυλή/ της θλίψης […] σαν ακαριαία αποδοχή/ του τέλους/ και σαν χελιδόνι/ έτοιμο να πετάξει/ στην αγκαλιά/ αποδημητικών ονείρων. (ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΟΝΕΙΡΑ, σελ. 42)
Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την ποίηση του Ανδρέα Καρακόκκινου στη συλλογή Αποδημητικά όνειρα ποίηση των ματαιωμένων προσδοκιών προσωπικών και πολιτικών. Ο ποιητής, πιο ώριμος ποιητικά, με σαφήνεια στον στίχο, χωρίς κρυπτικότητα, αφήνει ελεύθερο έναν συμβολιστικό λυρισμό δουλεμένο μέσα από αντιθετικούς άξονες. Στο σώμα της ποίησής του παρακολουθούμε τον αγώνα προβολής ενός ηθικού αιτήματος που πηγάζει από την οργή για την εξουθενωτική ασχήμια των καιρών από τον αμοραλισμό, τον σαρκασμό και την οδύνη.