Εξαιρετική είναι η ικανοποίηση όταν φτάνει με το ταχυδρομείο ποιητικό βιβλίου νέου ανθρώπου, η ανάγνωση του οποίου πείθει για την εξέλιξη της γραφής στην ελληνική γλώσσα και δημιουργεί την αίσθηση της συνέχειας, της αδιάλειπτης συνέχειας από τον Αρχίλοχο μέχρι τις μέρες μας.
Μια τέτοια αίσθηση μου χαρίστηκε διαβάζοντας τη συλλογή της Χρύσας Κοντογεωργοπούλου ΛΥΠΗ ένα φτερό. Η ποιήτρια πολύγλωσση, έχοντας τη δυνατότητα πέρα από την επαφή με τη σύγχρονη ελληνική ποιητική δημιουργία, να μελετά την αγγλόφωνη, γαλλόφωνη, ισπανόφωνη και ρωσόφωνη παραγωγή, είναι επιπλέον προικισμένη με το χάρισμα της έμπνευσης.
Η ποίησή της έχει επεξεργασμένο ύφος, υπάρχει αίσθηση ρυθμού και μουσικότητας από την εκμετάλλευση των λέξεων συντακτικά στη διαμόρφωση των στίχων. Διακρίνεται μια συνειρμική τροχιά φορτισμένου συναισθήματος, πολλάκις, μέσα από αποχρώσεις συμβόλων.
Επιδράσεις του υπερρεαλισμού εντοπίζονται συχνά καθώς και μια λοξή ματιά στη χρήση του γλωσσικού εργαλείου. Παράλληλα δεν λείπει η λυρική ευγλωττία, η λυρική πνοή που διαπερνά τα ποιήματα ευεργετικά.
Κάποιες φορές επιχειρεί αντιστροφή του ορθού: Σου είπα να σκουπίζεις καλά τα πόδια σου / στο χαλάκι της εξώπορτας, /όταν βγαίνεις από το σπίτι / (να μην πω απ’ το δωμάτιό σου) / για να μη μεταφέρεις έξω μαζί σου / την οικόσιτη σκόνη.
Ρηματοποιεί τα ουσιαστικά ή τα κύρια πρόσωπα: Και τώρα θα μεταμορφώσω τις λέξεις […] / Θα σε εαρολογήσω / Θα σε κτερίσω / θα κάνω τα’ άνθη ρήματα για να / σε γαρύφαλλω / σε Pensée / σε μενεξέ / Je te muget / […] / Σε μαντολίνω / Σε ερωδιώ / Σε φλαμίνγκω / Σε λαούτω / Σε ιδαλγώ / […] / Σε φυλλώ / Σε τριανταφυλλώ / Σε ξαστρίζω / σε ορθρίζω / […] /Σε βιολοντσέλλω / […] / Σε Τενεσσί / σε Σαίξπηρ / Σε Λόρκα / Σε Τσέχωφ / […] / σε νυχτολούλουδο / […] / Σε μενουέττω / σε adagio / Σε αλέγκρο ma non troppo / […] κι ακόμη: Σε Πικάσσω / Σε Σαλβαδόρ / je te Monnet.
Δημιουργεί λέξεις: Ασματωθούμενα ή Αρι ω –θ- ούμενα ή πευκίνητη.
Κάποιες φορές είναι λες και θέλει ν’ ανατινάξει τις δομές της γλώσσας και να δώσει νέες δυνατότητες ερμηνευτικές του λόγου, να πολλαπλασιάσει τις γραμματικές, συντακτικές, ηχητικές και σημασιολογικές δυνατότητές του.
Στην ποίηση της Κοντογεωργοπούλου κοχλάζει η εκρηκτική, ηφαιστειώδης έννοια της ζωής.
Η ψυχική και νοητική διεργασία κατά τη μορφοποίηση της έμπνευσης σε στίχους ομοιάζει ως να εκπηγάζει από το βάθος του είναι της ποιήτριας κι εκτινάσσεται σε πίδακες αρτεσιανούς.
Έκδηλος είναι ο τρυφερός λυρισμός που έρχεται από την καλύτερη προίκα του Τάσου Λειβαδίτη, όπως και μια αύρα Βαρβερικής ειρωνείας, ιδιαίτερα στα ποιήματα της ενότητας Sonate “Les Adieux“.
Αν θα έπρεπε να δώσω μια κινηματογραφική εικόνα από την αίσθηση της ανάγνωσης του βιβλίου, αυτή θα ήταν η ασπρόμαυρη γραφή του Βιμ Βέντερς.
Διαβάζοντας τα ποιήματα της Χρύσας Κοντογεωργοπούλου ίσως θεωρήσει κανείς ότι η ποιήτρια ακκίζεται, όμως δεν είναι ακκισμός η ποιητική της αλλά διερεύνηση των δυνατοτήτων της γλώσσας, των λέξεων με τις αμφισημίες και την παρασημαντική τους.
Δεν είναι εύκολη ποίηση. Πόσω μάλλον όταν η ποιήτρια δεν δίνει τα κλειδιά της γραφής της στον αναγνώστη, αλλά τον καλεί να τα ανακαλύψει, τον εξιτάρει να μετάσχει στη γιορτή των θαυμασίων της ποιητικής της και να ευφρανθεί. Το ποίημα γίνεται φωνή του αναγνώστη και μέσω της φωνής του πλέον εκφράζεται…
Δείγματος χάριν παραθέτω το ακόλουθο ποίημα από της ενότητα Sonate “Les Adieux“:
1.“Lebewohl” – Αποχαιρετισμός
Ι. Το Καπέλο
Μαμά, στη θάλασσα το καπέλο σου
φοράει άλλο κεφάλι
βοήθεια μαμά στο κλέψαν σε κλέψαν
σου κλέψαν το καπέλο σου κλέψαν το κεφάλι.
Μπερδεύτηκα. Πάμε άλλη μια φορά.
Μαμά είδα στη θάλασσα σήμερα το πρωί
το καπέλο σου να φοράει ένα άλλο κεφάλι
δεν ξέρω ποιο αλλά πάντως
ήταν ένα άλλο κεφάλι:
«μην ανησυχείς, απλώς κοίτα μέσα στη ντουλάπα
να δεις αν το καπέλο είναι εκεί»
Άνοιξα τη ντουλάπα.
Ήταν εκεί το καπέλο
άλλα έλειπε το κεφάλι σου
από τον καθρέφτη.
Η Χρύσα Κοντογεωργοπούλου αποτελεί μιαν ελπίδα της ποίησής μας. Την περιμένουμε με αδημονία στο μέλλον.
* Χρύσα Κοντογεωργοπούλου ΛΥΠΗ ένα φτερό 24 γράμματα